Górnicy idą po podwyżki. Tyle już teraz zarabiają

Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w grudniu 2022 roku w sekcji górnictwo i wydobywanie płace wynosiły średnio 18,8 tys. zł brutto, w całym 2022 roku - 11,2 tys. zł. Zaś od stycznia do grudnia 2021 roku przeciętna miesięczna płaca to 9,1 tys. zł brutto.

To więcej niż wynosi średnie wynagrodzenie w innych branżach. Wg GUS w pierwszych trzech kwartałach ubiegłego roku przeciętna pensja w Polsce to 6287,79 zł. Natomiast w lipcu doszło do nieoczekiwanego dla ekonomistów odczytu. Przeciętna płaca wyniosła 6777,22 zł, co oznaczało wzrost rok do roku o 15,8 proc. przy inflacji wynoszącej r/r 15,6 proc. Takie dane nie byłyby możliwe bez solidnych wzrostów w górnictwie.

Jak zauważył na Twitterze Ignacy Morawski, ekonomista "Pulsu Biznesu", wzrost wynagrodzeń to w dużej mierze efekt "sutych premii" w sektorach zdominowanych przez państwo. W górnictwie płace wzrosły z tego powodu 26 proc. miesiąc do miesiąca. Także analitycy PKO Research podkreślali, że ten wzrost zawdzięczamy m.in. "solidnemu wsparciu ze strony jednorazowych wypłat w górnictwie".

Górnictwo należy do najlepiej opłacanych sektorów w kraju.

Potwierdza to Ogólnopolskie Badania Wynagrodzeń przygotowane przez Sedlak&Sedlak. Wynika z niego, że aktualna mediana miesięcznego wynagrodzenia to 7,8 tys. zł brutto. Na zarobki powyżej 9,7 tys. zł brutto może liczyć grupa 25 proc. najlepiej opłacanych górników.

Wielu obywateli jednak o takich zarobkach może jedynie pomarzyć. Tylko górnicy z PGG otrzymali w ubiegłym roku dwie premie inflacyjne. W ostatniej transzy górnicy pracujący pod ziemią zyskali dodatkowe 6,4 tys. zł brutto.

Jak wynagrodzenia przedstawiają się w poszczególnych spółkach oraz o co walczą związkowcy?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Głośnym echem w mediach odbiły się negocjacje między zarządem spółki JSW a związkami zawodowymi. Jak podaje "S" na swojej stronie internetowej, reprezentatywne organizacje domagają się wzrostu stawek płacy zasadniczej dla pracowników spółki od stycznia 2023 roku o 25 proc. Rokowania pomiędzy stronami zakończyły się 12 stycznia spisaniem protokołu rozbieżności.

W rozmowie z money.pl Tomasz Siemieniec, rzecznik prasowy JSW, przekazał, że obecnie trwają mediacje i spółka na ten moment nie komentuje przebiegu spotkań. Dodał również, że do strajku jeszcze długa droga.

– Mediacje to ostateczny etap rozmów, które mają doprowadzić do zawarcia porozumienia lub podpisania protokołu rozbieżności, w wyniku którego zgodnie z ustawą możemy prowadzić akcje protestacyjne, do strajku włącznie – podali reprezentanci strony związkowej, cytowani na stronie "S".

Siemieniec wskazał, że średnie wynagrodzenie w spółce wynosi 10,7 tys. zł. Jak sytuacja przedstawia się w innych?

Marcin Kujawiak, główny specjalista ds. komunikacji korporacyjnej w Lubelskim Węglu Bogdanka mówi w rozmowie z nami, że średnie wynagrodzenie za 2021 wyniosło 9,57 tys. zł brutto, wliczając wynagrodzenie podstawowe oraz wypłacone nagrody jednorazowe. Podobnie jak górnicy z JSW, również tutaj zatrudnieni walczą o podwyżki.

– W grudniu 2022 roku strona społeczna wniosła o podwyżki z tytułu wynagrodzeń o 25 proc. względem ustalonego poziomu średniego wynagrodzenia podstawowego ustalonego na rok 2022. Negocjacje w tej sprawie trwają – zrelacjonował Kujawiak.

W Polskiej Grupie Górniczej, jak dowiedział się money.pl, przeciętne wynagrodzenie zostało ustalone w 2022 roku na poziomie 8,8 tys. zł. PGG jest największym pracodawcą, jeśli chodzi o zatrudnienie w górnictwie, ponieważ łącznie zrzesza 35 tys. pracowników. Jednak zgodnie z planem PGG i ustaleniami umowy społecznej z maja 2021 r. (zakładającej wygaszenie polskiego górnictwa do 2040 r.) poziom zatrudnienia w spółce ma się obniżać, od 2025 r. wchodząc na poziomy określone w umowie społecznej.

Spółka mierzy się natomiast z brakiem specjalistów. – Problemy rozpoczynają się, jeżeli chcielibyśmy zatrudnić fachowców, głównie elektryków czy w zawodach, które wymagają pewnych kwalifikacji. Tu same uprawnienia niewiele dają, trzeba sporo czasu poświęcić, aby takiego człowieka do tej pracy przystosować – i z tym rzeczywiście jest kłopot – wskazał Damian Czoik, dyrektor departamentu personalnego PGG w trakcie sejmowej komisji.

Państwowy gigant przekazał ostatnio, że zawarł porozumienie ze związkami zawodowymi w kwestii podwyżek od stycznia 2023 roku. Płace wzrosną o 13,2 proc., a zatrudnieni otrzymają jednorazowe nagrody finansowe w wysokości 2 tys. zł na pracownika po rozliczeniu wyników za I półrocze. Warunkiem jest zrealizowanie zaplanowanej w tym czasie wielkości produkcji oraz utrzymanie się średniej ceny miedzi na poziomie nie niższym niż założona w budżecie.

Na koniec 2021 roku średnie wynagrodzenie w KGHM Polska Miedź wyniosło 13,5 tys. zł. Jednak płace na początku ubiegłego roku wzrosły o 10 proc., jak przekazano w komunikacie spółki po zawarciu porozumienia ze związkami zawodowymi.

Ubiegły rok obfitował w tzw. rekompensaty inflacyjne dla górników. W połowie lipca PGG zawarło porozumienie z organizacjami pracowniczymi, na mocy którego przyznano jednorazowe świadczenia w wysokości od czterech do ponad sześciu tysięcy złotych brutto. Takie same stawki zaproponowano górnikom zatrudnionym w Węglokoksie Kraj, gdzie również uruchomiono dwie transze nagród.

W Jastrzębskiej Spółce Węglowej przyznano w połowie roku jednorazowe nagrody dla górników. Wynosiły one 19 tys. zł brutto dla pracowników zatrudnionych pod ziemią, 16 tys. zł brutto dla pracowników zatrudnionych w Zakładzie Przeróbki Mechanicznej i 13 tys. zł brutto dla pozostałych pracowników.

W sierpniu podpisano również porozumienie między związkami zawodowymi a zarządem Lubelskiego Węgla "Bogdanka" w sprawie nagrody doraźnej za niską liczbę dni wolnych danego pracownika. Uzgodniono też wypłatę nagrody specjalnej.

Jak pisaliśmy w money.pl, wypłaty za niską absencję w "Bogdance" dotyczyły drugiego kwartału 2022 roku i wynosiły – za 100 proc. obecności 250 zł brutto na pracownika, za 1-14 dni absencji chorobowej 245 zł brutto na pracownika, za 15-30 dni absencji 125 zł brutto. Natomiast osobom, których nie było w pracy więcej niż 30 dni, nagroda nie przysługiwała. Nagrody specjalne były wyliczone indywidualnie.

Według danych Agencji Rozwoju Przemysłu w Katowicach w górnictwie węgla kamiennego zatrudnienie wyniosło 75 486 osób (dane za listopad 2022 r.). To oznacza wzrost o 119 osób w porównaniu do października. Jednak jeszcze w styczniu 2021 roku było to 80 167 osób.

Przypomnijmy, że zgodnie z umową społeczną, górnicy odchodzący z pracy mogą skorzystać między innymi z jednorazowych odpraw wynoszących 120 tys. zł albo z urlopów górniczych. W związku z agresją Rosji na Ukrainę zmieniło się podejście do odejścia od węgla, a tym samym – do wygaszania kopalń.

"Więc jaki będzie ten przyszły rok? Paradoksalnie, wyłączając kwestię ‘polityki klimatycznej’ i uległej postawy polskich władz, perspektywy nie są złe pod warunkiem, że uda nam się doprowadzić do notyfikacji umowy społecznej, a rząd przedstawi projekt ‘Polityki Energetycznej Polski do 2050 r.’, gdzie węgiel (nie gaz) zostanie wpisany jako ‘paliwo przejściowe’. Z punktu widzenia pracownika istotne będą również negocjacje płacowe. Wszystkie te sprawy, o których piszę, mają służyć jednemu - stabilizacji sektora. O ile zostaną pomyślnie załatwione, będę zadowolony" - zaznacza Bogusław Hutek, przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ "Solidarność" w felietonie opublikowanym na stronie Solidarności Górniczej.

Weronika Szkwarek, dziennikarka money.pl