Historyczny moment. Znana polska marka zmienia nazwę

Pierwsze polskie biuro podróży Orbis otworzyło się 2 lutego 1920 r. we Lwowie. Wtedy to bankierzy Adam Liptay i Józef Radoszewski, prawnicy i posłowie Aleksander Skarbek, Ozjasz Wasser i Ernest Adam oraz doktor Władysław Kesłowicz założyli "instytucję czysto prywatną". Tak te początki opisał w wydanej jeszcze przed II wojną światową pracy "Biura podróży w zarysie historycznym i organizacyjnym" Tadeusz Dziekoński. Wyjaśnił, że "charakter i cechy narodowego biura podróży Orbis uzyskał w 1933 r., z chwilą przejścia na własność Banku PKO".

W ciągu pięciu lat Orbis rozwinął sieć 28 filii w całym kraju. Biuro oprócz sprzedaży biletów kolejowych i rezerwacji noclegów zaczęło też organizować pierwsze wycieczki tematyczne, m.in. pielgrzymki do Częstochowy oraz zagraniczne wyprawy nad Morze Czarne.

Oprócz organizowania wypoczynku pracownicy Orbisu mieli też inne obowiązki. Musieli bowiem, jak wynika np. z publikacji Dziekońskiego, sprzedawać bilety (zarówno na samolot, jak i autobus oraz tramwaj), załatwiać formalności paszportowe i celne, organizować wymianę pieniędzy i pomagać w innych formalnościach bankowych związanych z podróżą. Sprzedawali ponadto bilety do teatru, wynajmowali lokale, musieli dopilnować wysłanie bagażu i wykupienie polisy ubezpieczeniowej.

Nie dziwi więc, że do obsługi tych wszystkich zleceń do 1939 r. zatrudniano ok. 500 agentów, a same tylko orbisowskie hotele dysponowały, imponującymi jak na tamte czasy, 360 pokojami - czytamy w "Informatorze Turystycznym Orbisu".

Do 1939 r. biuro obsłużyło ponad 5 mln podróżnych. Dobrą passę przerwał wybuch II wojny światowej. Większość majątku została zniszczona lub skonfiskowana. Dotyczyło to np. hoteli przejętych przez Wehrmacht. Zdarzało się również, że Niemcy wykorzystywali turystyczną infrastrukturę Orbisu, aby w jej miejsce wprowadzić własne firmy. Działania takie podjęto np. w Krakowie, gdzie funkcje polskiego operatora przejęło Das Mitteleuropäische Reisebüro (MER), czyli niemiecki konkurent Orbisu.

Niemcom nie udało się jednak zamknąć całego Orbisu i w czasie wojny mogły funkcjonować zagraniczne oddziały w Londynie, Nowym Jorku i Tel Awiwie. Zachowały one względną ciągłość operacyjną i służyły polskim emigracyjnym środowiskom oraz współpracowały z aliantami. To właśnie dzięki ich aktywności było możliwe utrzymanie nieprzerwanych kontaktów z zagranicznymi kontrahentami i ocalenie części dokumentacji oraz kapitału.

Wznowienie działalności Orbisu nastąpiło jeszcze przed zakończeniem działań zbrojnych w Europie. Już 13 grudnia 1944 r. na terenach wyzwolonych przez Armię Czerwoną w Lublinie utworzono Państwowe Biuro Podróży Orbis pod auspicjami Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.

Inicjatywa miała charakter polityczny – nowa władza dostrzegła w turystyce nie tylko potencjał gospodarczy, ale i narzędzie propagandowe oraz środek kontroli nad ruchem obywateli i cudzoziemców. Państwowe biuro przejęło nazwę, część personelu i resztki infrastruktury przedwojennej spółki, ale funkcjonowało już w zupełnie nowym porządku ustrojowym. Faktyczne działania rozpoczęto w pierwszych tygodniach 1945 r., kiedy front przesunął się na zachód i możliwe stało się otwieranie biur w kolejnych miastach. Najpierw uruchomiono najważniejsze przedstawicielstwo w Warszawie, a wkrótce oddziały terenowe w Krakowie, Łodzi, Katowicach i Gdańsku.

Niektóre hotele Orbisu ze względu na swój wysoki standard stanowiły w PRL-u wyznacznik luksusu. Taką opinię jeszcze bardziej umacniał fakt, że przeważnie tylko w nich zatrzymywały się goszczące w Polsce ważne osobistości polityczne i artyści. W sopockim Grand Hotelu byli to np. Charles de Gaulle, Fidel Castro, Marlena Dietrich i Greta Garbo.

Po 1989 r. firma stanęła wobec konieczności transformacji. Utrata monopolu i zmiana oczekiwań klientów zmusiły Orbis do przeobrażeń. W latach 90. rozpoczęto prywatyzację i spółka podzieliła się na segment turystyczny oraz hotelarski. Część turystyczna, mimo prób modernizacji, zaczęła tracić pozycję na rynku, przegrywając z nowymi operatorami. Inaczej potoczyły się losy zarządcy bazy hotelowej. Placówki, dzięki partnerstwu z międzynarodowymi sieciami, utrzymały wysoki standard i pozostały rozpoznawalną marką.

W 2020 roku AccorInvest nabył markę Orbis, rozpoczynając proces transformacji, który miał na celu wzmocnienie pozycji grupy na europejskim rynku.

Grupa AccorInvest ogłosiła nowy etap w swojej historii. Zmienia nazwę na Essendi. Rebranding dotyczy także polskiego Orbis S.A., który również przyjmie nową nazwę.

"AccorInvest zmienia swoją nazwę i staje się Essendi. Nowa tożsamość odzwierciedla naszą ambicję: aktywnie kształtować bardziej zrównoważoną i efektywną przyszłość branży hotelarskiej, opartą na solidnych fundamentach – ludziach, nieruchomościach i wartościach ESG" - informuje w komunikacie prasowym Dominik Sołtysik, COO Europa Wschodnia w Essendi.

Grupa zarządza obecnie 576 hotelami w 24 krajach, zatrudniając 20 tys. pracowników. Wśród marek, które znajdują się w jej portfolio, są takie sieci jak ibis, Novotel czy Mercure.

Na koniec 2024 roku wartość portfela hoteli grupy Essendi została oszacowana na 7,8 miliarda euro, a hybrydowy model operacyjny – łączący zarządzanie nieruchomościami z operacyjną efektywnością – pozwolił wygenerować rekordowe wyniki finansowe. Przychody wzrosły do 4 miliardów euro (+3,1 proc. r/r), a EBITDA osiągnęła 656 milionów euro (+6,1 proc. r/r) - czytamy w komunikacie prasowym.