Jak rozpoznać, że kolega z pracy to psychopata albo inny typ z "ciemnej triady". Spotykasz ich częściej, niż przypuszczasz

Cinthia Beccacece Satornino ma stopień doktora habilitowanego w dziedzinie marketingu i jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu New Hampshire. W swojej pracy badawczej zajmuje się analizą cech osobowości pracowników branży sprzedażowej. W ostatnich badaniach skupiła się na tzw. ciemnej triadzie – psychopatach, typach narcystycznych i makiawelicznych – oraz na ich wpływie na środowisko pracy.

W swoim artykule opublikowanym w serwisie Fortune Satornino opisała cechy charakterystyczne każdej z trzech "mrocznych osobowości". Oto czym w środowisku zawodowym wyróżnia się psychopata, typ narcystyczny i makiaweliczny.

Typ narcystyczny

Osoby narcystyczne nie wstydzą się wyrażać, jak wysoko się cenią. W pracy możesz usłyszeć, jak chwalą się swoimi doskonałymi umiejętnościami, np. sprzedaży, gdy w rzeczywistości ich wyniki nie są dużo lepsze, niż przeciętnego sprzedawcy – wskazuje Satornino. Szacuje się, że odsetek narcyzów w ogólnej populacji wynosi około 6,2 proc.

Choć zachowanie narcyza może być irytujące, jest zazwyczaj znośniejsze w porównaniu do tego, co serwują nam dwa pozostałe typy osobowości – czytamy.

Psychopaci

Psychologowie szacują, że psychopaci stanowią nawet do 4 proc. populacji. Osoby o takim typie osobowości nie mają skrupułów w wykorzystywaniu innych dla własnych korzyści, są aspołeczne i wobec nikogo nie przejawiają szczególnej empatii. Psychopaci szybko zrzucają winę na innych i są gotowi obarczyć ich odpowiedzialnością, nawet jeśli wymaga to kłamstw.

Jeśli uczestnicząc w grupowej rozmowie, usłyszysz, że ktoś opowiada kłamstwa, które nie wydają się służyć żadnemu celowi, być może właśnie natknąłeś się na psychopatę – sugeruje Satornino.

Typ makiaweliczny

Są najliczniejsi z tzw. ciemnej triady – stanowią około 16 proc. populacji. Określenie tego typu pochodzi od nazwiska włoskiego polityka z okresu renesansu, Niccolo Machiavellego, który uważał, że cele mogą usprawiedliwiać niemoralne środki. Typ makiaweliczny idzie naprzód, nie zwracając szczególnej uwagi na zasady etyczne, chociaż jednocześnie są w tym dość subtelni. Takie osoby lubią drobne podstępy i bardzo subtelną manipulację, co czyni ich szczególnie niebezpiecznymi.

W odróżnieniu od zbędnych kłamstw psychopatów, od makiawelisty częściej usłyszysz małe kłamstewka, które są strategicznie zaplanowane w celu osiągnięcia przyszłych celów. Możesz na przykład zaobserwować, jak taka osoba podlizuje się koledze, który niedługo ma otrzymać dużą premię. Typ makiaweliczny będzie wtedy budować podstawy do osiągnięcia z tego osobistych korzyści.

Satornino udziela także kilku porad dotyczących tego, w jaki sposób powinno się postępować z takimi osobami.

1. Nie daj się zwieść

Osobowości "ciemnej triady" potrafią zrobić udane pierwsze wrażenie, ale należy być czujnym wobec ich powierzchownego uroku. Pytaj o poprzednie relacje i zwracaj uwagę na wskazówki dotyczące prawdziwej natury danej osoby – czytamy w Fortune.

2. Opowiedz o swoich doświadczeniach

Aby pomóc zdemaskować narcyza, psychopatę lub makiawelistę i uchronić innych przed nieprzyjemnościami, kluczowym krokiem jest podzielenie się swoimi doświadczeniami z innymi, oczywiście z zachowaniem odpowiedniej dyskrecji – sugeruje ekspertka.

3. Uświadom swojego przełożonego

Osoby o mrocznych cechach osobowości doskonale kontrolują to, co myślą o nich ludzie na wysokich stanowiskach. Podziel się swoimi spostrzeżeniami w sposób konstruktywny, wyrażając zaniepokojenie incydentami nieuprzejmości lub prosząc o rady dotyczące postępowania z trudnym współpracownikiem.

4. Skorzystaj ze swojej sieci kontaktów

Postaraj się zdobyć więcej informacji na temat zachowania tej osoby, korzystając ze swoich znajomości. Sprawdź, czy możesz zebrać opinie dotyczące jej zachowania na przestrzeni dłuższego czasu.

5. Zachowaj czujność

Mroczne osobowości doskonale manipulują sytuacjami w celu realizacji własnych interesów, a ty możesz nawet nie zauważyć, w co zostałeś uwikłany, dopóki nie będzie już za późno. Przekonanie, że jesteś na to zbyt inteligentny lub przebiegły, jest błędne – ostrzega Satornino.