Koniec stemplowania paszportów. Unia szykuje nowy system rejestracji na granicach

W systemie EES (Entry Exit System) gromadzone będą dane biometryczne, takie jak odciski palców, zdjęcia oraz inne informacje dotyczące podróży osób z krajów trzecich, przyjeżdżających do Unii Europejskiej na krótki okres. System ten stopniowo zastąpi obecne stemplowanie paszportów.

Dostęp do gromadzonych w systemie EES danych o podróżnych będą mieli funkcjonariusze straży granicznej i organy ścigania. Ma to pozwolić na skuteczniejszą walkę z nadużyciami, takimi jak przekraczanie dozwolonego czasu pobytu, posługiwanie się fałszywymi tożsamościami lub nadużywanie prawa do podróży bezwizowych.

System będzie automatycznie rejestrował wjazd, wyjazd i odmowę wjazdu obywateli krajów trzecich podróżujących do Unii. Automatycznie obliczy także okres dozwolonego pobytu na terenie obszaru Schengen. Ma to też ułatwić i przyspieszyć podróżowanie.

EES obejmie kraje strefy Schengen, a więc także te, które nie są członkami UE: Szwajcarię, Norwegię, Islandię i Liechtenstein. Nie będzie natomiast dotyczył Irlandii i Cypru, które nie należą do obszaru bez kontroli na granicach. System będzie uruchamiany stopniowo, począwszy od 12 października przez pół roku. Na koniec tego okresu ma być w pełni sprawny we wszystkich krajach zobowiązanych do jego uruchomienia.

Polska jest przygotowana do wdrożenia nowego systemu. Jego uruchomienie reguluje uchwalona w 2024 r. ustawa o udziale Polski w systemie EES.

System EES jest jednym z elementów zaproponowanego przez Komisję Europejską pakietu Inteligentne Granice. Jego częścią jest też system ETIAS (European Travel Information and Authorisation System), który dotyczy podróżujących z krajów objętych ruchem bezwizowym. Obywatele tych krajów po uruchomieniu systemu ETIAS będą musieli dostać pozwolenie na podróż poprzez rejestrację online. Umożliwi to wstępną weryfikację podróżnych pod kątem bezpieczeństwa. ETIAS ma zostać wprowadzony w ostatnim kwartale 2026 r.