Ogromne spadki zysków niemieckich gigantów motoryzacyjnych. Winne nie tylko cła

Stuttgarcki producent samochodów Mercedes-Benz poinformował przed kilkoma dniami o dramatycznym załamaniu wyników finansowych w pierwszym półroczu 2025 roku. Zysk koncernu spadł o 55,8 proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego - z około 6,1 miliarda euro do zaledwie 2,7 miliarda euro. Tendencja spadkowa była widoczna już w pierwszym kwartale, kiedy to zysk zmniejszył się o prawie 43 proc. do poziomu 1,73 miliarda euro - podaje "Süddeutsche Zeitung".

W związku z pogarszającą się sytuacją finansową Mercedes-Benz przewiduje, że przychody koncernu w bieżącym roku będą znacznie niższe niż w roku poprzednim. Skorygowana marża zysku w dziale samochodów osobowych ma wynieść jedynie od czterech do sześciu proc., podczas gdy w ubiegłym roku osiągnęła poziom 8,1 proc. Również sprzedaż prawdopodobnie będzie znacząco niższa.

Jak tłumaczy firma, główną przyczyną tak znaczących strat są drastycznie podwyższone amerykańskie cła importowe oraz słabe wyniki sprzedaży na rynku chińskim. Od kwietnia 2025 roku cła na import samochodów do USA, w tym luksusowych limuzyn klasy S produkowanych przez Mercedesa, wzrosły z 2,5 proc. do 27,5 proc. Według analityków producent nie przeniósł tych podwyżek na klientów, co bezpośrednio wpłynęło na obniżenie zysków.

Dodatkowym czynnikiem obciążającym wyniki finansowe są koszty związane z rozpoczętym już programem redukcji zatrudnienia. W lutym zarząd ogłosił program oszczędnościowy, zgodnie z którym do 2027 roku koszty produkcji mają zostać obniżone o dziesięć proc. w porównaniu do obecnego poziomu. Ponadto optymalizowane będą koszty materiałowe, a koszty stałe mają zostać zmniejszone do 2027 roku o kolejne dziesięć proc.

Problemy finansowe nie ominęły również innych niemieckich producentów samochodów. Audi (należące do koncernu Volkswagen) poinformowało, że wysokie cła importowe w USA kosztowały firmę 600 milionów euro w pierwszym półroczu 2025 roku, ponieważ producent nie przeniósł 27,5-procentowej dodatkowej opłaty na klientów. Dyrektor finansowy Audi Jürgen Rittersberger podczas prezentacji najnowszych wyników finansowych nie wykluczył jednak podwyżek cen na rynku amerykańskim w przyszłości.

Sprzedaż Audi w Ameryce Północnej spadła o dziewięć proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Jeszcze gorzej sytuacja wygląda na chińskim rynku, który dla Audi jest prawie trzy razy większy niż amerykański - tam sprzedaż spadła o ponad dziesięć proc.

W przypadku elektromobilności sytuacja Audi wygląda lepiej tylko na pierwszy rzut oka. Sprzedaż samochodów elektrycznych wzrosła o prawie jedną trzecią w ujęciu rocznym, a ponad co ósmy nowy samochód Audi jest napędzany baterią. Jednak ten wzrost pochodzi niemal wyłącznie z Europy. W Chinach, największym na świecie rynku samochodów elektrycznych, Audi sprzedało o prawie jedną czwartą mniej pojazdów elektrycznych - niespełna 8000 sztuk w pierwszym półroczu.

Mimo że przychody koncernu Audi, do którego oprócz głównej marki należą również luksusowi producenci Bentley i Lamborghini oraz marka motocyklowa Ducati, wzrosły o ponad pięć proc. - do 32,6 miliarda euro, to zysk skurczył się o ponad jedną trzecią - do zaledwie 1,3 miliarda euro. Dla porównania, w pierwszym półroczu 2022 roku firma z Ingolstadt odnotowała zysk w wysokości 4,4 miliarda euro.

Audi, w przeciwieństwie do swojego konkurenta BMW, nie posiada własnej fabryki w USA i jest w pełni uzależnione od polityki celnej Waszyngtonu. Najważniejszy dla rynku amerykańskiego model Q5 jest importowany z fabryki Audi w Meksyku. Rittersberger poinformował, że do końca roku powinna zapaść decyzja w sprawie własnej produkcji na terenie USA.

Problemy są na tyle poważne, że zgodnie z doniesieniami Handelsblattu, kontrakt dyrektora generalnego Audi Gernota Döllnera ma zostać przedłużony do 2028 roku, aby dać mu więcej czasu na rozwiązanie obecnych trudności. Döllner, wieloletni menedżer Porsche, kieruje Audi od niespełna dwóch lat.

Volkswagen, właściciel Audi, również odnotował spadek zysku o około jedną trzecią w pierwszym półroczu 2025 roku. Dyrektor generalny koncernu Oliver Blume zapowiedział, że firma będzie negocjować z rządem w Waszyngtonie specjalną stawkę celną dla europejskiego importu Volkswagena. Zgodnie z propozycją za każdego dolara zainwestowanego przez koncern w USA, jeden dolar cła miałby zostać umorzony.

Do oszczędności szykuje się też Porsche, również należące do Volkswagena. Dyrektor generalny firmy zwrócił się w liście bezpośrednio do pracowników, informując ich o powadze sytuacji. Wkrótce mają rozpocząć się rozmowy z radą zakładową na temat dalszych cięć kosztów.

Niemieckie koncerny motoryzacyjne stoją przed bezprecedensowymi wyzwaniami związanymi nie tylko z amerykańskimi cłami i słabnącym rynkiem chińskim, ale także z koniecznością transformacji w kierunku elektromobilności. Sytuacja ta zmusza producentów do podejmowania trudnych decyzji dotyczących restrukturyzacji, redukcji zatrudnienia i optymalizacji kosztów, aby utrzymać konkurencyjność na globalnym rynku.

Eksperci wskazują, że niemiecka motoryzacja znajduje się w punkcie zwrotnym, a sposób, w jaki producenci poradzą sobie z obecnymi wyzwaniami, może zadecydować o ich przyszłości w zmieniającym się krajobrazie motoryzacyjnym.

Według firmy konsultingowej PwC w Europie można zaobserwować swoisty "renesans" elektromobilności, jednak niemiecki przemysł motoryzacyjny wciąż zmaga się z trudnościami w dostosowaniu swojej oferty do szybko zmieniających się preferencji konsumentów, szczególnie na kluczowym rynku chińskim, gdzie lokalni producenci zdobywają coraz większe udziały w rynku pojazdów elektrycznych.

Dalsze losy niemieckich gigantów motoryzacyjnych będą w dużej mierze zależeć od rozwoju sytuacji geopolitycznej, w tym od kształtu umowy celnej między USA a UE, oraz od zdolności producentów do szybkiego dostosowania się do nowych realiów rynkowych i technologicznych.