Pogoda szaleje, a będzie tylko gorzej. Tak zabezpieczysz dom przed zmianami klimatycznymi

Systematycznie wzrasta temperatura powietrza, a opady śniegu nawet w środku zimy okazują się rzadkością. W połączeniu z częstymi przypadkami opadów nawalnych prowadzą do wielu zagrożeń, np. do trąb powietrznych i powodzi. Czy projekt domu, który zamierzasz wybrać, może być w jakimkolwiek stopniu dostosowany do zmian klimatu?

Jak informuje międzynarodowy zespół ds. zmian klimatu IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), żyjemy w dobie rosnących globalnych średnich temperatur powietrza, parują morza i oceany, a przez to podnosi się poziom wód. Cieplejsze powietrze wywołuje powszechne topnienie śniegu i lodu, co również ma wpływ na to, że poziom mórz i oceanów jest coraz wyższy, grożąc zalaniem najniżej położonych terenów lądowych.

Głównym powodem powstawania takich zmian klimatu na świecie jest działalność człowieka i eksploatowanie planety. Szacuje się, że to, co robimy, przyczynia się do globalnego ocieplenia o około 1 stopnia Celsjusza powyżej poziomu właściwego dla okresu sprzed epoki przemysłowej. Będzie ona dalej postępować, a do ekstremalnych zjawisk pogodowych, według klimatologów, nadal będzie dochodzić.

Co za tym idzie, szkody związane ze zmianami klimatu będą przez nas mocno odczuwalne.

Jak kwestie zmian klimatycznych wyglądają w Polsce? U nas również są one mocno zauważalne. Przejawia się to na przykład w coraz częściej występujących ekstremalnych zjawiskach pogodowych. Dla przykładu, 5 listopada 2018 r. odnotowano rekord temperatury w stacji pomiarowej Polana w Bieszczadach. Wyniosła ona 26,2 stopni Celsjusza. Pojawiają się także tornada i porywiste wiatry, gradobicia niszczą zaś zbiory rolników i sadowników.

Specjaliści udowodnili, że bezpośrednią przyczyną zmian klimatu jest oparcie energetyki na paliwach kopalnych, jak węgiel, ropa i gaz ziemny, nie bez znaczenia jest także rozwój transportu, przemysłu i związane z nimi uwalnianie do atmosfery ogromnej ilości gazów cieplarnianych.

W Polsce skutki zmian klimatu najbardziej oddziałują na mieszkańców obszarów wysoko zurbanizowanych. W ośrodkach miejskich tego typu mieszka nawet 60 proc. żyjących w naszym kraju. Problem w tym, że istniejąca tam duża gęstość zaludnienia, ciasna, betonowa zabudowa i zabetonowane nawierzchnie ulic i chodników powodują ryzyko podtopień, występowania deficytu wody oraz upałów.

Dlatego nowoczesne budownictwo mieszkaniowe powinno brać to pod uwagę i dostosowywać najnowsze projekty domów do panujących warunków, tak by ich budowa ograniczała negatywne zmiany klimatu w bezpośrednim otoczeniu.

Projekt budowlany powinien zakładać zabezpieczenie domu przed oddziaływaniem niekorzystnych zmian pogodowych. Warto wiedzieć, które propozycje je uwzględniają i jak zabezpieczyć obiekt przed powodzią, zalaniem w wyniku gwałtownych ulew czy też przed porywistym wiatrem lub pożarem.

Oferowane obecnie projekty domów są coraz lepiej dostosowane do zmieniającego się klimatu. Architekci, tworząc je, biorą pod uwagę nie tylko zmieniające się trendy w budownictwie mieszkaniowym, lecz także występowanie groźnych zjawisk pogodowych, a co za tym idzie, konieczność zabezpieczenia przed nimi domu.

Przykładem niech będzie rosnąca popularność dachów płaskich. Mniej śniegu zimą powoduje, że ich odśnieżanie nie jest tak kłopotliwe, a zaletą ich wykorzystania w projekcie domu jest to, że chronią przed porywistym wiatrem. Polecany jest też dach kopertowy, który radzi sobie z podmuchami z różnych kierunków.

Ulewne deszcze są problemem przy odprowadzaniu wody rynnami. Inwestor powinien wiedzieć, że zalecany jest obecnie montaż rynien o zwiększonej przepustowości. Mogą być połączone z systemem gromadzenia deszczówki – ze zbiornikami retencyjnymi.

Rosnące temperatury powietrza powodują, że w wielu okresach roku termometry notują rekordowe wartości. Aby ochronić budynek przed nadmiernym przegrzaniem i jednocześnie zapewnić optymalne dogrzanie pomieszczeń zimą, projekt domu powinien zakładać wykonanie dobrej izolacji termicznej przegród zewnętrznych, np. z wykorzystaniem wełny mineralnej czy płyt z nowoczesnego styropianu grafitowego.

W parze z systemem klimatyzacji w budynku czy wentylacji z rekuperacją można zminimalizować straty energii cieplnej i zapewnić sobie odpowiedni komfort termiczny w domu.

Istnieje wiele innowacyjnych sposobów przygotowania domu do zmian klimatu i niwelowania negatywnych skutków różnych zjawisk pogodowych. Katalog tak zwanych dobrych polskich praktyk w tym zakresie stworzył Instytut Ochrony Środowiska i cały czas podawane są do niego nowe propozycje. Wśród nich znajdziemy:

- Zielone dachy i tarasy domów – roślinność gromadzi nadmiar wody deszczowej, przyczynia się do oczyszczania powietrza i obniża temperaturę otoczenia i wnętrz budynków.

- Nowoczesny system gospodarowania deszczówką – wykorzystywanie jej w miejscu jej powstawania zamiast natychmiastowego odprowadzania poza obszary zurbanizowane.

- System powodziowej pomocy sąsiedzkiej.

- Stosowanie ochronnych pasów zadrzewień – pozwala to zmniejszyć prędkość wiatru na wolnej przestrzeni o 20-30 proc.

Takie projekty realizowane są w całej Polsce w ramach projektu "Klimada 2.0", prowadzonego przez badaczy z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy.