Kolejne biuro podróży ogłosiło niewypłacalność. To już piąta upadłość w tym roku. Wciąż ponad 400 firm jest w kiepskiej sytuacji finansowej. Na bankructwach małych podmiotów zyskują duzi touroperatorzy.
Biuro podróży OK Services Travel z Bielska-Białej zgłosiło do śląskiego urzędu marszałkowskiego oświadczenie o niewypłacalności. W ciągu dwóch tygodni ma ogłosić upadłość. To piąta firma z branży turystycznej, która w tym roku zniknęła z rynku.
Około 1000 osób miało wykupione wycieczki, a za granicą jest 750 klientów biura. Na sprowadzenie ich do kraju oraz zwrot ewentualnych wpłat osobom, które nie zdążyły wyjechać, marszałek dysponuje kwotą zaledwie 58 tysięcy złotych - tyle wynosi gwarancja ubezpieczeniowa biura wykupiona w TU Europa.
Czy to wystarczy? Nie. Na sprowadzenie 600 klientów upadłego w czerwcu biura GTI Travel mazowiecki urząd marszałkowski wydał około miliona złotych z opiewającej na ponad 7 mln zł gwarancji ubezpieczeniowej. Reszta pieniędzy została przekazana na pokrycie roszczeń odszkodowawczych oraz zwrot przedpłat klientów. Gwarancja ubezpieczeniowa OK Services Travel nie wystarczy na pokrycie wszystkich kosztów. **
Powrót do kraju? Na koszt podatnika
Z powrotem do kraju klientów biura może być zatem problem, bo sytuacja turystów niewypłacalnych biur w tym roku jest jeszcze gorsza niż przed zeszłoroczną falą bankructw, mimo zapewnień minister sportu, że zajmie się sprawą.
W zeszłym roku pokrycie kosztów powrotów do kraju z niewystarczających gwarancji ubezpieczeniowych wzięli na siebie marszałkowie województw, na co wydali niemal milion złotych. W tym roku zapowiedzieli, że nie będą tego robić, bo nie mają do tego ram prawnych, a Regionalne Izby Obrachunkowe zakwestionowały zeszłoroczne rozliczenia. Musieli się zwrócić na drogę sądową, by odzyskać pieniądze od Skarbu Państwa. Dlatego w tym roku będą działać tylko w granicach sum z gwarancji ubezpieczeniowych.
Co, gdy te nie wystarczą? Ministerstwo sportu i turystyki nie przygotowało żadnych regulacji w tej sprawie i jak podkreśla w przesłanym do redakcji komunikacie, _ zgodnie z obowiązującymi przepisami, to na przedsiębiorcy ciąży obowiązek zapewnienia odpowiedniego zabezpieczenia finansowego. _ Sytuacji nie polepszyło także wprowadzone w maju rozporządzenie o podwyższeniu gwarancji ubezpieczeniowych organizatorów turystyki, bo ono podniesie bezpieczeństwo turystów, ale... dopiero w następnym sezonie.
Krzysztof Piątek
fot. Neckermann- _ Rozporządzenie nakładające na organizatorów turystyki obowiązek wykupywania wyższych gwarancji ubezpieczeniowych zaczęło obowiązywać w maju, a większość z nich miała już wykupione gwarancje jeszcze z zeszłego roku, które obowiązują do połowy września lub do końca tego roku. Dopiero po ich wygaśnięciu będą negocjować nowe umowy z ubezpieczycielami na nowych zasadach _ - mówi Krzysztof Piątek, prezes Neckermanna oraz Polskiego Związku Organizatorów Turystyki.
Kto zatem zapłaci za sprowadzanie turystów zza granicy? Pewnie znowu w tej kwestii powstanie zamieszanie, a za kłopoty biur podróży zapłaci polski podatnik. Choć jak tłumaczy Paweł Niewiadomski, prezes Polskiej Izby Turystyki, problem jest mniejszy, niż media go przedstawiają. - _ Wniosek, że pieniędzy z gwarancji ubezpieczeniowych nie starcza na sprowadzanie turystów do kraju, jest nieuprawniony. To nie jest zasadą. W zeszłym roku było kilka takich przypadków na piętnaście upadłości. Innym problemem jest kwestia zwrotu dokonanych przedpłat, choć i w tym przypadku nie jest tak, że tych pieniędzy zawsze brakuje _ - podkreśla.
Koniec last minute?**Tu najchętniej jeżdżą Polacy:
Numerem jeden, jeśli chodzi o najchętniej wybierane kierunki, jest Grecja - wybiera ją 25,5 proc. Polaków. Na drugim miejscu jest Turcja, którą wybiera 19,9 proc. turystów. Ogromnym powodzeniem cieszy się także Egipt, ponieważ Polacy wierzą w zapewnienia ministerstwa spraw zagranicznych, że egipskie kurorty są bezpieczne. W związku z tym jeździ tam 11,7 proc. osób.
Źródło: raport Polskiego Związku Organizatorów TurystykiEksperci zapewniają jednak, że sytuacja w branży turystycznej jest lepsza niż przed rokiem, kiedy z rynku zniknęło 15 firm. Wpływ na to ma bardziej stabilna sytuacja na rynku walut i nieduże wahania cen paliw. W tym roku biura podróży mają także więcej klientów - od początku sezonu sprzedaż pakietów turystycznych była o około 10 procent wyższa niż przed rokiem - wynika z danych Polskiej Izby Turystyki.
Z wypoczynku z biur podróży skorzystało już 1,5 mln Polaków, a to dopiero połowa sezonu. W zeszłym roku - jak wynika z danych ministerstwa sportu - z usług biur podróży skorzystało w sumie 2,9 mln Polaków.
Nauczeni zeszłorocznymi doświadczeniami i słabymi wynikami finansowymi za rok 2011, touroperatorzy przygotowali w tym roku też bardziej racjonalną ofertę. Przekłada się na wyższy wskaźnik wypełnienia samolotów, a w konsekwencji najprawdopodobniej lepsze wyniki finansowe branży.
Paweł Niewiadomski,
fot. Polska Izba TurystykiJak wynika z szacunków Polskiej Izby Turystyki, podaż jest w tym roku o około 10 procent niższa niż przed rokiem. - _ Można to zaobserwować na podstawie dostępności oferty. Wyjazdy na lipiec i sierpień były praktycznie w całości sprzedane. Były duże problemy, żeby znaleźć miejsca na wylot za granicę _ - mówi Paweł Niewiadomski.
Dzięki niskiej podaży nie ma też potrzeby wyprzedawać ofert w formie last minute, w związku z czym w tym sezonie trudno znaleźć wycieczki sprzedawane po kosztach. Średnie ceny w pierwszym tygodniu sierpnia, czyli szczycie sezonu, wzrosły z 2849 na początku kwietnia do 2934 zł pod koniec lipca, o 85 zł, czyli prawie o 3 procent - wynika z danych TravelData. To zupełnie na odwrót niż w zeszłym roku, gdy w trakcie sezonu ceny spadały. - _ To dobra tendencja, bo last minute psuje rynek _ - podkreśla ekspert Polskiej Izby Turystyki.
To nie koniec upadłościMimo to nadal sporo firm ma problemy finansowe. W Krajowym Rejestrze Długów notowanych jest obecnie 459 podmiotów z branży turystycznej, których zadłużenie sięga w sumie ponad 9,5 mln złotych. W analogicznym okresie zeszłego roku w rejestrze było 446 podmiotów, zadłużonych w sumie na nieco ponad 6 mln zł. Ale specjaliści KRD uspokajają:
- _ W tym roku sytuacja jest zdecydowanie lepsza, bo nie przybywa nowych dłużników. Co prawda zwiększyła się kwota zadłużenia, ale to dotyczy starych dłużników: jeżeli ktoś sobie nie radził, to najwyraźniej niełatwo jest mu wyjść na prostą _ - mówi Andrzej Kulik z KRD.
| Liczba zadłużonych biur podróży i agencji turystycznych notowanych w Krajowym Rejestrze Długów | ||||
|---|---|---|---|---|
| 14.02.2012 | 30.06.2012 | 15.02.2013 | 5.08.2013 | |
| Liczba dłużników | 426 | 446 | 429 | 459 |
| Łączne zadłużenie | 5 131 335,46 zł | 6 051 561,40 zł | 8 597 471,89 zł | 9 542 280,15 zł |
| Średni dług | 12 045,39 zł | 13 568,52 zł | 20 040,73 zł | 20 789,28 zł |
Obecnie najwięcej dłużników to małe biura, działające lokalnie oraz agencje pośredniczące w sprzedaży, które dużo wydają na promocję, a sprzedają zbyt mało wycieczek, by utrzymać się z prowizji. Ich wierzycielami są głównie hotelarze, przewoźnicy, agencje reklamowe i ubezpieczyciele.
Agnieszka Gujgo,
fot. Urlopy.plCzy te firmy mogą upaść? - _ Oczywiście, że istnieje takie ryzyko _ - mówi Andrzej Kulik. Takiego zdania jest Agnieszka Gujgo z urlopy.pl, agencji pośredniczącej w sprzedaży oferty innych touroperatorów. - _ Myślę, że nadal może dochodzić do upadków tych podmiotów, które nie radzą sobie finansowo. Ale będą to raczej małe firmy, a nie tak spektakularne przypadki jak zeszłoroczny upadek Sky Club _.
Już teraz widać różnicę w skali działalności upadających firm. - _ W zeszłym roku byli wśród nich duzi gracze, którzy sezon wcześniej byli na liście 20 czy 30 największych touroperatorów w Polsce - jak np. Triada. W tym roku są tą małe firmy, bo nie można liczyć GTI TraveI, które zamknęło działalność ze względu na problemy spółki matki, bo polski oddział radził sobie świetnie _ - mówi Krzysztof Piątek z Neckermana.
Duzi korzystają
Duzi gracze w ogóle są w lepszej sytuacji. Jak wynika z najnowszych wyliczeń dotyczących sprzedaży oferty w tym sezonie, największym firmom przybyło w stosunku do zeszłego roku klientów. W Itace - 13 procent, w Rainbow Tours - 26 procent, w Neckermannie - 14,7 procent. - _ To reakcja klientów na zeszłoroczną falę upadków małych firm. Wolą korzystać z ofert bardziej znanych podmiotów, bo czują się bezpieczniej _ - mówi Agnieszka Gujgo.
Jak wynika z danych firmy badawczej PhoCusWright, polski rynek turystyczny wart jest około 14,5 mld złotych i jest dość rozdrobniony. Działa na nim ponad 3,5 tysiąca przedsiębiorstw, z czego 90 proc. biur podroży jest w grupie mikro- i małe przedsiębiorstwa. Niemniej jedna trzecia rynku jest udziałem największych - obroty pierwszej trzydziestki osiągają 3,97 mld zł. Widać tu jednak dominację pierwszych pięciu firm, której obroty sięgają 2,76 mld zł - wynika z danych zebranych przez tygodnik branżowy _ Wiadomości turystyczne. _
| 10 największych touroperatorów w Polsce | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Pozycja | Organizator | Przychody za 2012 r. (w mln zł) | Zysk za 2012 r. (w mln zł) | Liczba wysłanych klientów | Wysokość gwarancji (w mln zł) |
| 1 | Itaka | 1 139,22 | 1,368 | 475 000 | 150,7 |
| 2 | TUI Poland | 641,25 | -1,657 | 220 633 | 86,91 |
| 3 | Rainbow Tours | 456,62 | 2,639 | 154 000 | 46,30 |
| 4 | Wezyr Holidays | 277,10 | 2,443 | bd | 28,7 |
| 5 | Neckermann | 242,46 | - 2,551 | 123 000 | 40,00 |
| 6 | Sun&Fun | 215,72 | 0,801 | 98 000 | 24,24 |
| 7 | Alfa Star | 204,48 | 0,649 | 136 440 | 32,00 |
| 8 | Exim | 178,32 | - 0,486 | 84 716 | 10,00 |
| 9 | Grecos Holiday | 142,80 | 3,494 | 57 000 | 20,00 |
| 10 | Almatur | 92,0 | 2,001 | 76 000 | 5,00 |
Źródło: Wiadomości turystyczne
W ubiegłym roku największe obroty miała Itaka - 1139,07 mln zł, przed TUI Poland - 641,25 mln zł i Rainbow Tours - 456,62 mln zł. Także te firmy miały najwięcej klientów: Itaka - 475 tys., TUI - 220,6 tys., Rainbow Tours - 154 tys. Niełatwo im jednak wypracować zysk. Z tej trójki w zeszłym roku zarobiła tylko Itaka i Rainbow Tours, TUI Poland straciło 1,657 mln zł. - _ Na masowej turystyce, w której liczy się niska cena oferty, trudno zarobić, a duże zyski mają spółki organizujące egzotyczne wyjazdy dla niewielkich grup klientów _ - tłumaczy szef Neckermanna. Jego firma w zeszłym roku też straciła ponad 2,5 mln zł.
Prezes Neckermanna tłumaczy, że organizowanie imprez turystycznych jest niezwykle skomplikowanym i ryzykownym przedsięwzięciem o bardzo niskiej rentowności. - _ Jak popatrzeć na wyniki finansowe touroperatorów to wychodzi, że ich średnia rentowność jest na poziomie nieco poniżej jednego procenta. A to oznacza balansowanie na krawędzi pokrycia kosztów, co wymaga dużego doświadczenia i rozwagi przy budowie oferty _ - podkreśla.
Jego zdaniem właśnie z tym nie radzą sobie małe firmy i dlatego upadają. - _ Przy małej skali działalności ciężko zbilansować ryzyko _ - tłumaczy. Na rynku nie brakuje też nowicjuszy pragnących zysków i gotowych w związku z tym na ryzyko. Tylko w tym roku w Centralnej Ewidencji organizatorów turystyki i pośredników turystycznych pojawiło się ponad 300 nowych podmiotów. Ich wejście na rynek przyspieszyło wprowadzone przez ministerstwo finansów rozporządzenie o podwyższonych gwarancjach. - _ Najprawdopodobniej chcieli się załapać zanim zaczną obowiązywać nowe regulacje _- spekuluje Piątek.
Tu znowu istnieje ryzyko, że dołączą one do grupy tych firm, którym się nie udaje. - _ Na rynku turystycznym w Polsce jest duży potencjał do konsolidacji, bo małe firmy mogą nie podołać nowym wymogom finansowym związanym z wykupem droższych gwarancji . Widać już ruchy w tą stronę _- diagnozuje Agnieszka Gujgo z urlopy.pl.
Polski turysta płaci i się bawi. Do czasu Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej
Czytaj więcej w Money.pl
- [ ( http://static1.money.pl/i/h/82/m222802.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/polscy;turysci;w;egipcie;biuro;podrozy;sa;bezpieczni,217,0,1364185.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Turyści bezpieczni w Egipcie. Kiedy wrócą?
- [ ( http://static1.money.pl/i/h/69/m279877.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/upadek;biura;podrozy;750;klientow;ok;services;travel;poza;granica;kraju,129,0,1363585.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Upadek biura podróży. 750 klientów za granicą
- [ ( http://static1.money.pl/i/h/81/m278609.jpg ) ] (http://manager.money.pl/prosto-z-firm/artykul/rainbow;tours;zwieksza;gwarancje;ubezpieczenia,112,0,1355888.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Rainbow Tours zwiększa gwarancje ubezpieczenia
- [ ( http://static1.money.pl/i/h/216/m98008.jpg ) ] (http://news.money.pl/artykul/bankructwa;biur;podrozy;polacy;nie;znaja;swoich;praw,50,0,1336626.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Boimy się i mało wiemy. Oto dane UOKiK