W Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor widnieje niemal 49,5 tys. przedsiębiorstw budowlanych, które nie są w stanie terminowo płacić swoim kontrahentom i instytucjom finansowym. Ich zadłużenie przekracza 5,8 mld zł. Na tle branż, jeden z wyższych przyrostów liczby dłużników i kwoty zaległości mają deweloperzy.
Branża budowlana z problemami
Jednocześnie firmy budowlane w ciągu ostatnich 12 miesięcy zmniejszyły zaległości w bankach i u kontrahentów – zobowiązania spadły z 6 mld zł do 5,8 mld zł. W tym samym czasie przybyło jednak ponad 2 tys. przedsiębiorstw z finansowymi kłopotami.
Główny analityk BIG InfoMonitor prof. Waldemar Rogowski zwrócił uwagę, że wzrost liczby firm z problemami w branży budowlanej wynika z dużego ograniczenia inwestycji zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Wyjaśnił, że bezpośredni wpływ na to miał wzrost cen materiałów budowlanych, kosztów pracy i energii.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Negatywnie wpłynęła na to również obecna sytuacja makroekonomiczna związana m.in. z wojną w Ukrainie, która nasiliła niepewność, ograniczyła popyt i przyłożyła się do wzrostu inflacji. Firmy deweloperskie ograniczyły liczbę planowanych inwestycji. Spadła też liczba wydawanych pozwoleń na budowę – wskazał Rogowski w komentarzu dla Polskiej Agencji Prasowej.
Jak wynika z danych BIK, w 2022 r. liczba zaciągniętych kredytów mieszkaniowych w porównaniu z 2021 r. spadła o 51,4 proc., a wartość - o 49,1 proc. Według ekspertów zamrożenie na rynku nieruchomości dokucza nie tylko zainteresowanym własnym "M", ale też firmom budowlanym, którym rosną koszty, a jednocześnie ubywa zleceń.
Konsekwencje tych spadków przekładają się na rynek powoli, bo firmy budowlane w minionym roku wciąż jeszcze kończyły realizację wcześniej rozpoczętych projektów - wyjaśnił prezes BIG InfoMonitor Sławomir Grzelczak.
- W 2023 r. będzie jednak inaczej, szczególnie że hossa na rynku budowlanym zaowocowała pojawieniem się wielu nowych podmiotów, które nie zdołały zbudować jeszcze silnej pozycji rynkowej - stwierdził.
Zamrożenie rynku kredytów. Efekty już widać
Prof. Rogowski zwrócił uwagę, że pogłębienie problemów dotyczy firm budowlanych realizujących projekty budowlane związane z wznoszeniem budynków, a szczególnie deweloperów.
- Rok do roku obserwujemy tu 19-proc. wzrost liczby niesolidnych płatników do 4,3 tys. i 11-proc. wzrost opóźnionych zobowiązań do 1,3 mld zł - przekazał.
Zwrócił uwagę, że w całym budownictwie w tym czasie liczba dłużników rosła o 5 proc., a kwota zaległości spadła o 3,5 proc. Powodem - jak dodał - są m.in. niekorzystne zmiany na rynku mieszkaniowym, wywołane "praktycznym zamrożeniem rynku kredytowego w następstwie zmniejszenia zdolności kredytowej Polaków".
Ekspert przypomniał, że od stycznia do listopada 2022 r. rozpoczęto budowę 190,4 tys. mieszkań - o 26,8 proc. mniej niż przed rokiem, w tym deweloperzy rozpoczęli budowę 108,3 tys. mieszkań (o 29,5 proc. mniej), a inwestorzy indywidualni - 79,3 tys. (o 21,8 proc. mniej).
W 11 miesięcy 2022 r. wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia budowy 277,4 tys. mieszkań, czyli o 9,9 proc. mniej niż w analogicznym okresie 2021 r.
Pozwolenia na budowę największej liczby mieszkań otrzymali deweloperzy (188,8 tys., spadek o 0,5 proc. rok do roku) oraz inwestorzy indywidualni (84,3 tys., spadek o 26,5 proc.) - wskazał prof. Rogowski.
W przypadku firm zajmujących się przygotowaniem gruntu pod budowę, wykonujących instalacje elektryczne i wodociągowo-kanalizacyjne oraz wykończeniowe, również przybyło niesolidnych płatników - wzrost o 4,6 proc. rok do roku, o 1,3 tys. do 30,2 tys. przedsiębiorstw, ale ich przeterminowane zadłużenie spadło o 11 proc., do 1,28 mld zł.
- 2023 r. będzie sprawdzianem dla wielu firm i niestety spodziewamy się zwiększenia liczby niesolidnych dłużników w rejestrze. Sytuacja jest niepewna, bo - pomijając kryzys gospodarczy - właściciele biznesów będą musieli zmierzyć się m.in. z nowymi przepisami dotyczącymi naliczania składek oraz podatków - podsumował Grzelczak.
