ESG to z jednej strony idea oparta o działania na rzecz zrównoważonego rozwoju (w połączeniu z 17 celami zrównoważonego rozwoju wyznaczonymi przez ONZ, tzw. Susteinable Development Goals) przez odpowiedzialny biznes.
Czym jest ESG dla biznesu?
Idea ta zakłada, że przedsiębiorstwo nie powinno troszczyć się tylko i wyłącznie o swój interes ekonomiczny. Biznes powinien przynosić szeroko pojęte korzyści wszystkim interesariuszom, społecznościom lokalnym i środowisku. Tylko w ten sposób firma zapewnia sobie i otoczeniu, w którym się znajduje zrównoważony rozwój i stabilizację. To wszystko jest wynikiem postępującej ewolucji rynku kapitałowego. Z tego względu, idea ESG zasadza się na 3 kluczowych obszarach.
- E (Environmental) - to obszar środowiskowy, związany z dbałością o środowisko naturalne i ograniczanie zużycia zasobów naszej planety,
- S (Social) - obszar związany ze społeczną odpowiedzialnością biznesu jako uczestnika życia nie tylko gospodarczego, ale i społecznego,
- G (Governance) - obszar związany z przejrzystością biznesu wobec inwestorów i interesariuszy, działalnością w zgodzie z obowiązującym prawem, czy też transparentnością i etyką podatkową związaną ze świadomym rozliczaniem i płaceniem podatków w krajach, w których biznes korzysta z zasobów, a nie uciekaniem się do agresywnych optymalizacji podatkowych i sztucznych struktur podatkowych.
Raportowanie ESG
Jednym obszarem wyzwań jest zatem rzeczywista transformacja biznesu w obszarze środowiskowym, społecznym i korporacyjnym, drugim niemniej istotnym jest sprostanie wymogom raportowym w tym zakresie, zwłaszcza biorąc pod uwagę, jak szczegółowe dane mogą podlegać raportowaniu.
ESG to bowiem również cała płaszczyzna obowiązków sprawozdawczych w tym zakresie, które już wkrótce obejmą znaczną część przedsiębiorstw. W wyniku przeobrażeń postrzegania biznesu i jego roli w społeczeństwie zaistniało bowiem zapotrzebowanie na pogłębioną analizę danych i informacji, nieograniczającą się do zdolności przedsiębiorstwa w zakresie wypłacalności czy pokrywania własnych zobowiązań finansowych. Podmioty inwestujące profesjonalnie na rynku kapitałowym zaczęły zwracać uwagę na wszystkie aspekty, w tym związane z obszarami ESG, a nie tylko na wymiar ryzyka kredytowego.
Równoważność wskaźników
Choć w dyskursie publicznym najwięcej uwagi poświęca się raportowaniu w zakresie środowiskowym, nie można zapominać, że każdy z trzech obszarów ESG jest równie ważny i jednocześnie współzależny. Oznacza to, że nie będzie właściwym osiągnięcie lub nawet przekroczenie celów zrównoważonego rozwoju w jednym obszarze przy całkowitym zaniedbaniu pozostałych.
To bardzo ważna kwestia, gdyż obecnie najbardziej zaawansowane raportowania związane są z obszarem E, nie zmienia to jednak faktu, że przedsiębiorstwa będą musiały z równie dużą uwagą podejść do pozostałych dwóch obszarów raportowania. W przeciwnym razie założenia dla zrównoważonego rozwoju nie zostaną spełnione, a biznes będzie dodatkowo tracił wizerunkowo.
Nadchodząca legislacja
Na poziomie UE trwa zaawansowana dyskusja i proces legislacyjny, który już w najbliższych latach obejmować będzie wymogi raportowania wskaźników ESG przez przedsiębiorców. O ile zapewne w pierwszej kolejności obowiązkiem raportowania objęte zostaną duże podmioty i spółki publiczne, to należy wyraźnie wskazać, że ich raportowanie będzie wymagało zweryfikowania całego łańcucha dostaw.
A to de facto oznacza, że również mniejsze firmy kooperujące z dużym biznesem będą musiały prezentować dane i wskaźniki ESG dla ich potrzeb. Bez spełnienia tego wymogu może się okazać, że kooperacja z dużym kontrahentem będzie po prostu niemożliwa. Warto jednocześnie wskazać, że dla części przedsiębiorców już obecnie obowiązują wspólnotowe regulacje w zakresie raportowania ESG.
W kontekście tworzonych regulacji ESG warto również zwrócić uwagę na zjawiska tzw. greenwashingu czy taxwashingu. W obu przypadkach chodzi o to, że podmioty, które będą chciały nadużywać raportowania ESG po to, by ukryć faktyczne działania. Albo wręcz sytuacje, gdy firmy oficjalnie przedstawiają siebie i swoje działania jako pro-środowiskowe czy etyczne w istocie działają w zupełnie odwrotnym kierunku i z odwrotnym skutkiem.
Obecnie projektowany system ESG jest mocno skoncentrowany na wykrywaniu i ujawnianiu tego typu niewłaściwych działań firm i rozdźwięku pomiędzy deklaracjami a faktycznymi działaniami. Ujawnienie takiego procederu może mieć ogromne negatywne skutki dla przedsiębiorcy i jego biznesu.
Autorem artykułu jest Michał Borowski, ekspert ds. podatków w Business Centre Club, doradca podatkowy, partner w kancelarii Crido.
Artykuł powstał w ramach współpracy Akademii Biznesu Money z BCC oraz Crido.