Wolność gospodarcza w Polsce zagrożona? Decyzja ws. "lex TVN" osłabi naszą pozycję

Decyzja rządu o przepchnięciu przez Sejm "lex TVN" rodzi pytanie o przyszłość zagranicznego biznesu w Polsce. - Wchodząc do jakiegoś kraju, inwestor musi wiedzieć, że nie zostanie wywłaszczony - tłumaczy prof. Robert Gwiazdowski z Centrum im. Adama Smitha. Zmiana prawa może także negatywnie wpłynąć na naszą pozycję w Indeksie Wolności Gospodarczej, który jest pilnie śledzony przez zagraniczne firmy.

Protesty w związku z Lex TVN odbyły się w wielu miastach Polski. W niedzielę o godz. 19 Polacy znów wyjdą na ulicę, by pokazać swoje niezadowolenie z posunięć PiS W piątek Prawu i Spawiedliwości wystarczyło zaledwie kilkadziesiąt minut, by tzw. lex TVN przepchnąć najpierw przez prace komisji, a później przegłosować w Sejmie
Andrzej Iwanczuk/REPORTER
Jakub Stasiak

Piątkowe wydarzenie w Sejmie zaskoczyły nawet posłów PiS. Bez wcześniejszych zapowiedzi o godzinie 13 zebrała się sejmowa komisja, która wróciła do projektu "lex TVN". Marek Suski zgłosił wniosek o przyjęcie porządku dziennego bez 3-dniowego terminu zawiadomienia o posiedzeniu komisji kultury. Wnioski formalne opozycji o zamknięciu posiedzenia zostały zignorowane i ustawa błyskawicznie trafiła do Sejmu, gdzie została przegłosowana.

Nowe przepisy, zdaniem ekspertów, mogą uderzyć w innych zagranicznych właścicieli stacji działających w Polsce. Konsekwencje mogą zostać z nami na bardzo długo.

- W zasadzie mamy do czynienia z wywłaszczeniem, które odbywa się bez odszkodowania - mówi w rozmowie z money.pl Robert Gwiazdowski.

W ocenie ekonomisty decyzja rządu ws. lex TVN może także w znacznym stopniu obniżyć nasze notowania w Indeksie Wolności Gospodarczej. Sam wskaźnik to nic innego jak ranking, który odzwierciedla warunki prowadzenia biznesu w danym kraju, publikowany każdego roku przez prestiżowy dziennik "The Wall Street Journal" i Heritage Foundation.

W ostatnich latach Polska pięła się w nim w górę i już w 2021 r. zajmowała 41. lokatę jako państwo "umiarkowanie wolne" gospodarczo. Teraz może się to jednak zmienić.

- Wyobraźmy sobie sytuację, w której jakaś firma kupuje sobie coś zagranicą, a tamtejszy ustawodawca zmienia warunki prowadzenia działalności i mówi "wy nie możecie mieć tych udziałów". W przypadku "lex TVN" oznacza to, że Discovery musiałoby te udziały sprzedać. Jeśli grupa zostanie do tego zmuszona, to kto kupi je po cenie rynkowej? Chyba tylko Orlen - tłumaczy Robert Gwiazdowski.

Zdaniem eksperta większość zagranicznych inwestorów potrafi przymknąć oko na to, gdzie robi interesy, o ile ma pewność co do ich stopy zwrotu.

- Dopóki się nie wchodzi władzy w szkodę polityczną, wówczas z reguły ona nie przeszkadza, jak ma to miejsce np. w Chinach. Proszę jednak pamiętać, że w Polsce mieliśmy już kilka takich sytuacji m.in. z Abrisem czy kanadyjską Lumeną, na którą premier Tusk nasłał swego czasu ABW - przypomina Gwiazdowski.

Podpis elektroniczny. Wygodny dodatek czy konieczność? Webinar WP i Autenti

Wolność gospodarcza pod znakiem zapytania

- Dla zagranicznych inwestorów gwarantem stabilizacji w Polsce jest jeszcze tylko nasze członkostwo w Unii Europejskiej. Ale tym drzewem też PiS już mocno trzęsie i zaufanie do naszego kraju stale spada mówi z kolei prof. Eryk Kosiński, kierownik Zakładu Publicznego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa UAM. W ocenie eksperta w przypadku "lex TVN" porażający jest "brak poszanowania dla bilateralnych traktatów o wzajemnych kontaktach handlowych".

- Mamy umowy z najpotężniejszym krajem świata i ignorujemy ich regulacje. To co jednak najbardziej uderza w tej sprawie, to pogwałcenie wolności mediów, która jest dla Amerykanów świętością. To jest w Stanach nie do pomyślenia. W Polsce natomiast PiS najpierw zdemontował sądy, zamieniając Trybunał Konstytucyjny w atrapę, teraz bierze się za media. To jest bardzo konsekwentne działanie - ocenia Kosiński.

W ocenie prawnika to jednak za mało, by doszło do zerwania stosunków dyplomatycznych z USA czy karnych sankcji. Jak przewiduje, administracja Bidena nie powinna także zdecydować się na wycofanie swoich wojsk z Polski, biorąc pod uwagę trudną sytuację na naszej wschodniej granicy.

- To byłoby fatalnie odebrane także przez samych Amerykanów. Być może Jarosław Kaczyński właśnie tak to skalkulował i dlatego zdecydował się na kolejny atak na TVN. Wie, że w przypadku ataku Rosji na Ukrainę, NATO i USA będą musiały zareagować - ocenia.

Zasłona dymna rządu

Temat "lex TVN" zdominował krajowe media. PiS, robiąc taką wrzutkę, może chcieć jednak przykryć inne istotne wydarzenia, które zadziały się w ostatnich godzinach. A są one nie tylko negatywne dla władzy, ale również bardzo niepokojące dla portfeli każdego z nas.

Przepychając przez Sejm tzw. lex TVN, PiS popełniło wszystkie możliwe błędy, za jakie było do tej pory krytykowane ze strony przedsiębiorców. Fatalny sposób uchwalania prawa od lat jest jedną z największych wad władzy, która bezpośrednio uderza w stabilność prowadzenia biznesu w Polsce - pisaliśmy wczoraj w money.pl.

Przedsiębiorcy, zaraz po uchwaleniu prawa, wystosowali apel do prezydenta Dudy o niepodpisywanie ustawy.

- Apelujemy do prezydenta o zawetowanie przegłosowanej przez posłów ustawy. Dziwi nas, że Sejm, w czasie szalejącej czwartej fali COVID-19, nie ma czasu zająć się ustawą, która pomogłaby przedsiębiorcom weryfikować szczepienia pracowników, a w trybie ekspresowym przegłosowuje ustawę "lex TVN" - mówi Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Zdaniem pracodawców po ewentualnym wejściu w życie tej ustawy wzrośnie ryzyko utraty zaufania inwestorów do Polski, ponieważ za kilka miesięcy zniknie z rynku firma, która zdecydowała się zainwestować u nas ogromny kapitał.

Wybrane dla Ciebie
"Porządki" prezesa Glapińskiego. Buntownicy stracili departamenty
"Porządki" prezesa Glapińskiego. Buntownicy stracili departamenty
Skandal z Shein zmobilizował "ósemkę". List do KE podpisała również Polska
Skandal z Shein zmobilizował "ósemkę". List do KE podpisała również Polska
Zwrot w polityce USA. Pokazali strategię. Jest reakcja Unii
Zwrot w polityce USA. Pokazali strategię. Jest reakcja Unii
Demograficzne tsunami uderzy w NFZ. Znamy liczby
Demograficzne tsunami uderzy w NFZ. Znamy liczby
Przejęcie Warner Bros. Ekspert: to może mieć skutki dla rynku w Polsce
Przejęcie Warner Bros. Ekspert: to może mieć skutki dla rynku w Polsce
Rząd robi drugie podejście do kryptowalut. Wraca do projektu
Rząd robi drugie podejście do kryptowalut. Wraca do projektu
Nowe prawo podbije ceny mieszkań. Deweloperzy prognozują
Nowe prawo podbije ceny mieszkań. Deweloperzy prognozują
Kolejny amerykański gigant na celowniku UE. Rusza postępowanie antymonopolowe
Kolejny amerykański gigant na celowniku UE. Rusza postępowanie antymonopolowe
Ropa zalewa rynki. Najmocniejsze spadki cen od trzech tygodni
Ropa zalewa rynki. Najmocniejsze spadki cen od trzech tygodni
"MEN generuje chaos". Nauczyciele proszą prezydenta o weto
"MEN generuje chaos". Nauczyciele proszą prezydenta o weto
Bunt w NBP. Jest stanowisko Rady Polityki Pieniężnej
Bunt w NBP. Jest stanowisko Rady Polityki Pieniężnej
Ile zarabiają na nas linie lotnicze? IATA: mniej niż Apple, sprzedając etui do iPhone'a
Ile zarabiają na nas linie lotnicze? IATA: mniej niż Apple, sprzedając etui do iPhone'a