Między innymi o tych planach rozmawiamy z dyrektorem Rynku Polska w Imperial Tobacco Polska. Tylko w ostatnich latach firma rozbudowała swoją fabrykę w Radomiu oraz otworzyła dwa globalne centra usług w Warszawie i Krakowie. Cały też czas poszukuje nowych pracowników.
Monika Rosmanowska: Jak branża tytoniowa zareagowała na dynamicznie zmieniającą się sytuację gospodarczo-polityczną? W jakim miejscu się dziś znajduje?
Bojan Stoevski: Ostatnie lata były wymagające nie tylko dla naszej branży, ale również dla polskiej, europejskiej i globalnej gospodarki. Po trudnym doświadczeniu pandemii koronawirusa wybuchła wojna w Ukrainie. Polskę – jako sąsiada trzech państw zaangażowanych w konflikt – dotyczy ona bezpośrednio, zarówno na poziomie geopolitycznym, jak i gospodarczym. Nie sposób uniknąć negatywnych konsekwencji wspomnianych wydarzeń. Zwłaszcza gdy mowa o dwóch tak niezwykle ważnych dla grupy rynkach, jakimi są Polska i Ukraina.
Zdajemy sobie jednak sprawę, że takie sytuacje to prawdziwy test nie tylko dla biznesowej elastyczności. To również sprawdzian z poczucia odpowiedzialności i etyki. Dlatego jako pierwsi z największych podmiotów w branży tytoniowej wycofaliśmy się całkowicie z wszelkiej działalności w Rosji i od samego początku wojny udzielamy pomocy naszym przyjaciołom w Ukrainie.
Sytuacja nie pozostaje jednak bez wpływu na naszą działalność biznesową. Dobrym przykładem jest kryzys energetyczny wywołany w znacznym stopniu poprzez wydarzenia z ostatnich lat, w tym decyzje związane z wojną w Ukrainie. Droższe źródła energii to zwiększone koszty produkcji, które z kolei przekładają się na rosnącą inflację. Dlatego zdajemy sobie sprawę z tego, że trudne gospodarcze następstwa odczuli wszyscy, również konsumenci. Niemniej patrzymy w przyszłość z optymizmem.
Jak na sytuację w branży wpływa plan stopniowego podwyższania akcyzy na wyroby tytoniowe przewidziane w mapie akcyzowej? Przypomnijmy: do 2027 r. akcyza na papierosy, tytoń do palenia i nowatorskie wyroby tytoniowe ma rosnąć każdego roku o 10 proc.
Przed chwilą rozmawialiśmy o wydarzeniach, które zdarzyły się w ciągu ostatnich kilku lat i były trudne do przewidzenia. W biznesie ważne jest, aby mieć pewność i jasne zasady działania w gospodarce. Trudno zaplanować coś w sytuacji nieprzewidywalnego nakładania nowych zobowiązań. Zwłaszcza że branże regulowane, takie jak tytoniowa, mają szereg zróżnicowanych obowiązków, w tym fiskalnych.
Rok 2022 był pierwszym, w którym obowiązywała mapa akcyzowa. O jej wdrożenie producenci postulowali w Polsce od lat. Dane Ministerstwa Finansów z tego okresu pokazały, że stopniowe podnoszenie akcyzy pozwala na efektywne zwiększenie wpływów do budżetu państwa. Z tytułu akcyzy wyrobów tytoniowych w 2022 r. do budżetu trafiło 25,57 mld zł. Oznacza to więc wpływy budżetowe aż o 11 proc. wyższe niż w 2021 r.
Mimo że mapa akcyzowa wiąże się ze zwiększającym się systematycznie obciążeniem podatkowym, zaplanowanym na chwilę obecną do 2027 r., to jest dla nas dużym ułatwieniem i doceniamy jej wdrożenie w Polsce. Daje nam ona przewidywalne kryterium podatkowe, dzięki któremu możemy przygotować plany na przyszłość oraz zaplanować strategiczne ruchy biznesowe i inwestycyjne.
Wypracowanie tego rozwiązania jest dobrym przykładem konstruktywnej rozmowy z administracją publiczną. Dobra współpraca i dialog z Ministerstwem Finansów oraz zrozumienie naszego punktu widzenia zaowocowały wprowadzeniem dobrego rozwiązania, które jest obecne w wielu krajach UE.
To sytuacja "win-win" dla obu stron. Jako przedsiębiorcy możemy rozwijać się i strategicznie planować z uwzględnieniem kluczowej zmiennej w postaci obciążenia fiskalnego. Władze z kolei mają zapewniony czytelny plan wzrostu dochodów budżetowych w wieloletniej prognozie finansowej.
Czy wzrost stawek akcyzowych wpłynął na wielkość szarej strefy? Jak szacuje Instytut Doradztwa i Badania Rynku Almares, jej udział w rynku tytoniowym w ubiegłym roku był rekordowo niski i wyniósł 5,35 proc. Czy to dobry prognostyk? Jak na szarą strefę mogą wpłynąć kolejne podwyżki?
Pamiętajmy, że Polska dokonała ogromnej redukcji szarej strefy na przestrzeni ostatnich lat. W 2015 r. ten wskaźnik wynosił jeszcze 18,3 proc. Rozważna i legalna konkurencja to podstawowy mechanizm gospodarczy generujący korzyść dla biznesu, konsumentów i skarbu państwa. Wynik badań Instytutu Almares to dobry prognostyk, który potwierdza, że racjonalna polityka podatkowa – również zakładająca wzrost obciążeń – nie musi prowadzić do wzrostu szarej strefy, przeciwnie, pozwala na jej systematyczne ograniczanie. To też kolejny przykład dobrej współpracy organów państwa i biznesu.
Jaką pozycję ma na polskim rynku Imperial Tobacco?
Jesteśmy w czołówce największych podmiotów. Jako jedyni w tym gronie mamy w Polsce dwie nowoczesne fabryki. Jedną z nich jest najbardziej zautomatyzowana i największa w całej grupie fabryka Imperial Brands zlokalizowana w Tarnowie Podgórnym pod Poznaniem. Uważamy ją za "srebro" naszego koncernu. Druga to fabryka w Radomiu z ponad 100-letnią tradycją.
W Warszawie i Krakowie posiadamy także dwa nowoczesne huby (centra usług) łańcucha dostaw i finansowe. Otworzyliśmy je w 2022 r. Są one dowodem na to, że wierzymy w potencjał polskiego rynku i pracowników oraz pracowniczek, którzy tutaj mieszkają.
Warszawskie centrum usług stanowi kluczowy węzeł naszego światowego łańcucha dostaw, obejmującego aż 30 fabryk na 120 rynkach, na których nasza firma prowadzi działalność. To wyjątkowe połączenie różnorodnych funkcji w jednym strategicznym miejscu, pełniące rolę innowacyjnego modelu "end to end", co gwarantuje centralizację oraz optymalną dynamikę procesów, które wcześniej były rozproszone w wielu lokalizacjach.
Krakowskie centrum to synergia biznesu i usług finansowych. To właśnie tam będziemy wspierać zespoły biznesowe operujące na wszystkich rynkach, aby skoncentrowały swoje wysiłki na rozszerzaniu działań skierowanych zarówno do konsumentów, jak i kontrahentów. Głównym celem naszego krakowskiego hubu jest doskonalenie procesów pracy, pozwalających odegrać aktywną rolę we wspieraniu działań na rynku poprzez szybką i elastyczną reakcję na zmiany.
Polska jest dla nas strategicznym rynkiem i tutaj widzimy szanse rozwoju biznesowego. Tutaj też zainwestowaliśmy dużo środków i energii, aby osiągnąć obecną pozycję. Polska posiada dynamicznie rozwijającą się gospodarkę, a jej atutem jest położenie na mapie Europy.
Nasza silna obecność w Polsce to nie tylko miejsca pracy, bezpośrednie inwestycje czy odprowadzane podatki, ale też konkretne wsparcie dla polskich plantatorów, którzy są niezwykle istotni w naszej branży i od których kupujemy najwięcej tytoniu spośród wszystkich największych podmiotów w branży. Nasza obecność w Polsce to konkretne korzyści dla polskiej gospodarki – na poziomie ogólnopolskim i lokalnym.
Jaką strategię dalszego rozwoju przyjęli państwo na kolejne lata?
"Zacznij od konsumenta" to fundament naszej strategii. Ta koncepcja ukierunkowuje nasze podejście i stawia klientów w centrum naszej aktywności. Jednocześnie łączymy tradycję z innowacyjnymi rozwiązaniami. Wpisujemy się w globalną strategię Imperial Brands ze stycznia 2021 r., w myśl której pamiętamy o naszym biznesowym DNA i produkcji tradycyjnych wyrobów, ale też angażujemy się w produkty nowej generacji (z ang. Next Generation Products), tym samym starając się wytyczać ścieżkę ku mniej szkodliwej przyszłości. Ta gałąź rynku rozwija się bardzo dynamicznie. Chcąc nadążać za trendami i oczekiwaniami konsumentów, musimy stale rozszerzać nasze portfolio. W lutym 2023 r. wprowadziliśmy na rynek innowacyjne urządzenie do podgrzewania tytoniu PULZE, którego używanie stanowi mniej szkodliwą alternatywę dla tradycyjnych papierosów. Jesteśmy przekonani, że to kamień milowy w historii naszej obecności w Polsce.
Jakie inwestycje planują państwo na polskim rynku?
Zakres naszych działań w Polsce jest bardzo szeroki. Nie tylko wprowadzamy nowe produkty, ale realizujemy też inne, najważniejsze elementy globalnej strategii Imperial Brands. Inwestujemy w infrastrukturę, ludzi, wspieramy polskich plantatorów i polski eksport.
W zakończoną w 2021 r. rozbudowę fabryki w Radomiu zainwestowaliśmy 100 mln zł. W ubiegłym roku otworzyliśmy dwa globalne centra usług w Warszawie i Krakowie. Cały czas inwestujemy też w talenty – poszukujemy osób z różnym wykształceniem, m.in. specjalistów z takich dziedzin jak logistyka, zarządzanie projektami czy planowanie.
Oczywiście polityka fiskalna rządu wpływa na nasz biznes, ale to niejedyna zmienna. Nasza działalność ma silnie regulowany charakter, znaczenie mają również regulacje o charakterze europejskim, takie jak np. dyrektywy: akcyzowa, produktowa czy SUP (tzw. dyrektywa plastikowa). Wprowadzona mapa akcyzowa pokazuje, że korzystne rozwiązania dla wszystkich stron są możliwe. Mamy jednak świadomość, że jest w tej sprawie jeszcze wiele do zrobienia.
Czy zamierzacie państwo rozszerzać mapę eksportową Imperial Tobacco?
Polskie fabryki stanowią istotny filar produkcyjny w Imperial Brands, a wytwarzane w nich wyroby są eksportowane do krajów Unii Europejskiej i na inne rynki, np. azjatyckie. Chcemy jednak wciąż rozwijać się w Polsce i mieć jeszcze większy udział w tworzeniu krajowego eksportu. Dlatego nasze nakłady – choćby w ostatnich kilku latach – mierzyć można w setkach milionów złotych. W tym zakresie nie powiedzieliśmy jeszcze ostatniego słowa.
W Polsce coraz ważniejsza staje się różnorodność w miejscu pracy. Jak państwa firma zmienia się w tym zakresie?
U podstaw naszego rozwoju są ludzie, ich wykształcenie i talenty. Dbamy o nasze pracowniczki i pracowników, bo to m.in. dzięki nim możemy się rozwijać. Ich sukces przekłada się na nasz sukces.
Kultura różnorodności i otwartości jest dla nas niezwykle ważna. Otwartość, możliwość bycia sobą, jednoczesne akceptowanie i rozumienie różnorodności między nami to podstawowe wartości i jeden z filarów strategii naszej firmy. W maju tego roku podpisaliśmy Kartę Różnorodności. Oznacza to, że nasze spółki w Polsce dołączyły do grona blisko 300 przedsiębiorstw i organizacji w całym kraju, które wspierają upowszechnianie zarządzania różnorodnością w miejscu pracy. Zależy nam na tym, aby każdy czuł się u nas dobrze i autentycznie.
Co więcej, Imperial Tobacco Manufacturing Polska S.A. oraz Imperial Tobacco Polska S.A. zostały wyróżnione w Badaniu Diversity In-Check, zyskując należne miejsce na liście pracodawców zaangażowanych w zarządzanie różnorodnością i inkluzją w Polsce.
Od lat regularnie zdobywamy tytuł TOP Employer, który przyznawany jest pracodawcom charakteryzującym się wysokimi standardami zatrudnienia. Z dumą mogę powiedzieć, że Imperial Tobacco Polska S.A. zdobyła ten tytuł już po raz 13., zaś fabryka w Radomiu, czyli Imperial Tobacco Polska Manufacturing S.A., aż 10 razy.
Z jakimi wyzwaniami na polskim rynku będzie się mierzyć branża w najbliższych miesiącach?
Te wyzwania to nie tylko wciąż silne następstwa gospodarcze wynikające z globalnych zjawisk, takich jak pandemia czy wojna w Ukrainie. To także kolejne obowiązki nakładane przez krajowych i europejskich regulatorów.
Ciężko wskazać aspekt działalności, którego nie dotykałyby zapisy wprowadzanej dyrektywy unijnej SUP, planowanej rewizji dyrektywy akcyzowej czy rewidowanej dyrektywy produktowej. Wszystkie one wymagają od nas dostosowania naszego biznesu, podobnie jak raportowanie ESG. Cieszymy się, że zrównoważony rozwój znajdzie odzwierciedlenie w obowiązkach pracodawców. Niezależnie od obowiązującego prawa podejmujemy szereg działań na rzecz środowiska, czego dobrym przykładem było dobrowolne wprowadzenie przez nas znakowania na opakowaniach produktów, które informuje konsumentów o szkodliwym wpływie na środowisko.
Chcemy być wiarygodnym partnerem dla konsumentów, inwestorów, naszych partnerów, administracji i współpracowników – raportowanie ESG umożliwi większą transparentność dotychczasowych działań. Zaufanie to podstawa. To w oparciu o nie od lat budujemy nasz biznes w Polsce. Wierzymy, że dzięki niemu i konsekwentnej realizacji globalnej strategii uda nam się sprostać wyzwaniom i mieć jeszcze większy wkład w rozwój polskiej gospodarki.
Płatna współpraca z marką Imperial Tobacco