W środę 12 marca Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że uchwała ustalająca opłaty za groby i usługi pogrzebowe na cmentarzu w Radomiu jest bezprawna. To kolejny wyrok, który podważa pobieranie dodatkowych opłat przez samorządy w związku z cmentarzami komunalnymi.
Wyrok zapadł w wyniku skargi Prokuratora Okręgowego w Radomiu na uchwałę Rady Miejskiej w Radomiu z 19 grudnia 2016 r., która ustalała regulamin cmentarza oraz opłaty związane z grobami, płytami, usługami pogrzebowymi i innymi opłatami cmentarnymi - podają finanse.wp.pl.
Sąd uznał, że ta uchwała i zmiany wprowadzane przez Radę Miejską są niezgodne z prawem. Postanowienie nie jest prawomocne, ale daje możliwość złożenia skargi kasacyjnej w terminie 30 dni.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
To nie pierwszy wyrok, który stwierdza, że dodatkowe opłaty na cmentarzach komunalnych są bezprawne. W 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie orzekł, że legalną opłatą cmentarną może być jedynie opłata za pochówek i przedłużenie prawa do grobu, natomiast inne opłaty są niezgodne z prawem. Podobny wyrok zapadł w Rzeszowie, gdzie sąd uznał, że opłaty za przedłużenie prawa do grobów murowanych są również niezgodne z ustawą o cmentarzach.
Dla samorządów oznacza to konieczność dostosowania się do nowych przepisów, które mogą wpłynąć na ich źródła dochodów. Gminy od lat pobierają opłaty cmentarne jako sposób finansowania cmentarzy, a obecnie muszą znaleźć alternatywne rozwiązania. Ponadto, ponieważ sądy orzekają, że uchwały były nielegalne, osoby, które uiściły opłaty za "dochowanie" do grobów czy za przedłużenie prawa do grobu, mogą domagać się ich zwrotu.
Gdańsk też ma problem
Również w Gdańsku problem z opłatami cmentarnymi stał się głośny. Władze Gdańska, zgodnie z systemem samofinansowania cmentarzy, pobierały opłaty eksploatacyjne, które miały pokrywać koszty utrzymania cmentarzy, w tym remonty i administrację.
Jednak, jak tłumaczył rzecznik Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni, taka zasada jest kontrowersyjna, ponieważ obciąża wyłącznie osoby korzystające z cmentarza, a nie wszystkich mieszkańców miasta. Warto zauważyć, że sądy w tej sprawie mają rozbieżne stanowiska, a różne orzeczenia sądów administracyjnych mogą w przyszłości prowadzić do zmian w interpretacji prawa w tej kwestii.
Samorządowcy podkreślają, że obecna ustawa o cmentarzach, która ma ponad 60 lat, jest archaiczna i wymaga pilnej zmiany. W ubiegłych latach podejmowano próby stworzenia nowej ustawy, jednak projekt nie został wprowadzony pod obrady Sejmu przed wyborami. W związku z tym samorządy będą musiały poradzić sobie z brakiem możliwości pobierania nielegalnych opłat, co będzie miało poważne skutki finansowe.
