Polski Instytut Ekonomiczny spodziewa się nowelizacji budżetu na 2022 r. Zakłada również wyższy deficyt. Wynieść ma 3,5 proc., a nie 2,9 proc. PKB, jak zapisano w ustawie. Powodem zmian ma być gorsze od zaplanowanych wykonanie dochodów budżetu, wynikające z wprowadzenia kolejnych działań pomocowych, mających złagodzić wysoką inflację.
"Szacujemy, że tarcza antyinflacyjna obniży CPI w I kwartale o 1,2 pkt. proc. oraz w II kwartale o 0,3 pkt. proc., co będzie kosztować 10 mld zł. Uważamy, że prawdopodobne jest przedłużenie obniżek stawek VAT na II kwartał. Bez zmian w obecnych regulacjach, szczyt inflacji osiągnie 9 proc. w maju" – podano w publikacji PIE.
Zerowy podatek na żywność
Innym możliwym według analityków PIE rozwiązaniem jest rezygnacja z poboru podatku VAT od podstawowych produktów żywnościowych, wcześniej objętych stawką 5 proc. Mówił o tym minister finansów Tadeusz Kościński.
"Szacujemy, że zerowy VAT obniży dynamikę wzrostu cen żywności o około 3,6 pkt. proc., co przełoży się na spadek CPI o 0,8 pkt. proc. Publiczne dane nie pozwalają precyzyjnie określić kosztów projektu, wciąż też nie wiemy, przez jaki okres obowiązywać ma zerowa stawka" – ocenił PIE.
Według instytutu, mimo dodatkowych kosztów związanych z inflacją, deficyt finansów publicznych w Polsce będzie niski na tle krajów UE. PIE wskazał, że nawet po uwzględnieniu kosztów tarcz pomocowych, będzie on niższy niż prognozowany przez Komisję Europejską (KE) średni wynik dla państw członkowskich (3,6 proc.) czy strefy euro (3,9 proc.).
Ceny gazu i energii
"Prognozy KE formułowane były w listopadzie i nie uwzględniają działań pomocowych podejmowanych w celu ograniczenia inflacji – te podniosą deficyty w większości gospodarek. Dla przykładu: gabinet francuski zaproponował m.in. wypłatę voucherów energetycznych dla 38 mln gospodarstw domowych oraz cenę maksymalną na gaz do końca 2022 r." – stwierdził PIE.
Konieczność ograniczania społecznych kosztów inflacji – zdaniem ekonomistów instytutu - prawdopodobnie spowoduje zamrożenie dyskusji o potencjalnej konsolidacji w państwach UE.
Deficyt spadnie
"To neutralna wiadomość – Polska w 2023 r. będzie spełniać kryteria paktu stabilności i wzrostu. Deficyt w relacji do PKB spadnie wyraźnie poniżej 3 proc. PKB. Bieżące prognozy KE wskazują, że podobne wyniki osiągną Niemcy, kraje skandynawskie oraz region Europy Środkowo-Wschodniej. Problem z redukcją deficytu będzie miało 11 państw wspólnoty. Będą to jednak największe i jednocześnie najmocniej zadłużone kraje UE, np. Włochy, Francja, Hiszpania czy Portugalia" – stwierdzono w publikacji PIE.
Minister Kościński zadeklarował pod koniec grudnia ub.r., że spodziewa się, iż VAT na żywność będzie zerowy od 1 lutego, a obniżka będzie dotyczyć wszystkich produktów, które dziś mają stawkę VAT 5 proc. "To nie jest jeszcze oficjalna wiadomość, ale mamy takie informacje, że KE przychyli się do prośby premiera Mateusza Morawickiego w tej sprawie" - mówił Kościński.
