Warunki nabywania i utraty prawa do emerytur i rekompensat przez niektórych pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze reguluje także ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. Nr 237, poz. 1656). Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.
Prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.    urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
2.    ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
3.    osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4.    ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn, przy czym przy ustalaniu tego okresu nie uwzględnia się okresów pracy w gospodarstwie rolnym;
5.    przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze;
6.    po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze;
7.    nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Niższy wiek emerytalny, 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, odnosi się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w powietrzu na statkach powietrznych, w morskich portach handlowych oraz przedsiębiorstwach pomocniczych działających na rzecz tych portów, w hutnictwie, wykonujących prace maszynistów pojazdów trakcyjnych, członków zawodowych ekip ratownictwa górskiego oraz pracowników wykonujących prace górnicze. Wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy natomiast  wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do tej ustawy.

ZAŁĄCZNIK Nr 1
WYKAZ PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH

Rodzaj prac

1     Prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu.

2     Prace udostępniające lub eksploatacyjne związane z urabianiem minerałów skalnych.

3     Prace pod ziemią bezpośrednio przy drążeniu tuneli w górotworze.

4     Prace bezpośrednio przy zalewaniu form odlewniczych, transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym, rozgrzanym materiałem (żeliwo, staliwo, metale nieżelazne i ich stopy).

5     Prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy: usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie powierzchni odlewów oraz ich malowanie na gorąco.

6     Prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych.

7     Prace murarskie bezpośrednio w piecach hutniczych, odlewniczych, bateriach koksowniczych oraz w piecach do produkcji materiałów ceramicznych.

8     Prace bezpośrednio przy ręcznym zestawianiu surowców lub ręcznym formowaniu wyrobów szklanych w hutnictwie szkła.

9     Prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach.

10     Prace bezpośrednio przy obsłudze agregatów i urządzeń do produkcji metali nieżelaznych.

11     Prace bezpośrednio przy obsłudze ciągów walcowniczych: przygotowanie, dozorowanie pracy walców lub samotoków, ingerencja przy wypadaniu i zaklinowaniu materiałów.

12     Prace przy obsłudze dźwignic bezpośrednio przy wytapianiu surówki, stopów żelaza lub metali nieżelaznych.

13     Prace bezpośrednio przy produkcji koksu w bateriach koksowniczych.

14     Prace bezpośrednio przy wypychaniu koksu z baterii koksowniczych, gaszeniu lub sortowaniu koksu.

15     Prace bezpośrednio przy produkcji materiałów formierskich lub izolacyjnoegzotermicznych używanych w odlewnictwie i hutnictwie.

16     Prace bezpośrednio przy ręcznym załadunku lub wyładunku pieców komorowych wyrobami ogniotrwałymi.

17     Prace bezpośrednio przy ręcznym załadunku lub rozładunku gorących wyrobów ceramicznych.

18     Prace bezpośrednio przy formowaniu wyrobów ogniotrwałych wielkogabarytowych przy użyciu ręcznych narzędzi wibracyjnych.

19     Prace przy ręcznym formowaniu, odlewaniu, czyszczeniu lub szkliwieniu wyrobów ceramicznych.

20     Prace nurka lub kesoniarza, prace w komorach hiperbarycznych.

21     Prace fizyczne ciężkie bezpośrednio przy przeładunku w ładowniach statku.

22     Prace rybaków morskich.

23     Prace na statkach żeglugi morskiej.

24     Prace na morskich platformach wiertniczych.

25     Prace w powietrzu wykonywane na statkach powietrznych przez personel pokładowy.

26     Prace bezpośrednio przy obsłudze urządzeń wiertniczych i wydobywczych przy poszukiwaniu złóż ropy naftowej lub gazu ziemnego.

27     Prace bezpośrednio przy obróbce odwiertów w górnictwie otworowym: ropy naftowej lub gazu ziemnego.

28     Prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.).

29     Prace bezpośrednio przy malowaniu, nitowaniu lub montowaniu elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.).

30     Prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych.

31     Prace przy ręcznym układaniu na gorąco nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych.

32     Prace bezpośrednio przy przetwórstwie materiałów zawierających azbest lub prace rozbiórkowe związane z ich usuwaniem.

33     Prace garbarskie bezpośrednio przy obróbce mokrych skór.

34     Prace bezpośrednio przy zrywce lub ręcznej ścince drzew przenośną pilarką z piłą łańcuchową.

35     Prace w pomieszczeniach o narzuconej technologią temperaturze powietrza poniżej 0 °C.

36     Prace fizyczne ciężkie w podziemnych kanałach ściekowych.

37     Prace tancerzy zawodowych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.

38     Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.

39     Prace przy kuciu ręcznym w kuźniach przemysłowych oraz obsłudze młotów mechanicznych.

40     Prace przy produkcji węglików spiekanych, elektrod, rud i walczaków oraz żelazostopów.


ZAŁĄCZNIK Nr 2
WYKAZ PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE

Rodzaj prac

1     Prace pilotów statków powietrznych (pilot, instruktor).

2     Prace kontrolerów ruchu lotniczego.

3     Prace mechaników lotniczych związane z bezpośrednią obsługą potwierdzającą bezpieczeństwo statków powietrznych na płycie lotniska.

4     Prace nawigatorów na statkach morskich oraz pilotów morskich.

5     Prace maszynistów pojazdów trakcyjnych (maszynista pojazdów trakcyjnych, maszynista instruktor, maszynista zakładowy, maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, kierowca lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM, pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych) i kierowników pociągów.

6     Prace bezpośrednio przy ustawianiu drogi przebiegu pociągów i pojazdów metra (dyżurny ruchu, nastawniczy, manewrowy, ustawiacz, zwrotniczy, rewident taboru bezpośrednio potwierdzający bezpieczeństwo pociągu, dyspozytor ruchu metra, dyżurny ruchu i stacji metra).

7     Prace funkcjonariuszy straży ochrony kolei.

8     Prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym.

9     Prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych.

10     Prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r.1

11     Prace operatorów reaktorów jądrowych.

12     Prace operatorów żurawi wieżowych, do obsługi których są wymagane uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne oraz dźwignic portowych lub stoczniowych.

13     Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technologicznymi mogącymi stwarzać zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej ze skutkami dla bezpieczeństwa publicznego.

14     Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego.

15     Prace bezpośrednio przy produkcji materiałów wybuchowych, środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowaniu.

16     Prace bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi wytwarzającymi energię elektryczną lub cieplną.

17     Prace elektromonterów bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem.

18     Prace członków zespołów ratownictwa medycznego.

19     Prace członków zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego, górskiego, morskiego, górnictwa otworowego).

20     Prace pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej2, uczestniczących bezpośrednio w akcjach ratowniczych.

21     Prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich3.

22     Prace personelu sprawującego opiekę nad mieszkańcami domów pomocy społecznej dla przewlekle psychicznie chorych, niepełnosprawnych intelektualnie dzieci i młodzieży lub dorosłych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej4.

23     Prace personelu medycznego oddziałów psychiatrycznych i leczenia uzależnień w bezpośrednim kontakcie z pacjentami, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego5.

24     Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.

Odpowiedź na pytanie przygotował starszy specjalista w BRU Mariusz Denisiuk