W razie śmierci prezesa NBP jego obowiązki przejmuje pierwszy wiceprezes; pełni je do czasu wyboru nowego prezesa - takie rozwiązanie przewiduje przygotowany przez PO i złożony w Sejmie projekt noweli ustawy o Narodowym Banku Polskim.
Po śmierci w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem prezesa NBP Sławomira Skrzypka jego obowiązki przejął faktycznie pierwszy wiceprezes Piotr Wiesiołek, jednak formalnie nie jest to uregulowane w dotychczasowej ustawie o NBP.
Piotr Wiesiołek dwa dni po przejęciu obowiązków prezesa NBP przewodniczył posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej (zgodnie z prawem, szef NBP jest przewodniczącym Rady). Członkowie RPP uznali, że ma on prawo do zwoływania posiedzeń i głosowania przy podejmowaniu uchwał. Pojawiły się jednak opinie niektórych konstytucjonalistów, że Wiesiołek nie może przewodniczyć RPP i zwoływać posiedzeń Rady, czy też brać udziału w głosowaniach, bo nie pozwala mu na to ani ustawa o NBP, ani konstytucja. Według nich wszystkie uchwały przegłosowane z udziałem Wiesiołka mogą być nieważne.
PO chce, by nowela zaczęła obowiązywać od dnia ogłoszenia, co pozwoli - jak napisano w uzasadnieniu do projektu, z którym zapoznała się PAP - na stosowanie jej przepisów _ do stanów faktycznych _.
Projekt przygotowany przez PO precyzuje, że po upływie 6-letniej kadencji prezesa NBP, pełni on swoje obowiązki do czasu przejęcia ich przez nowa osobę wybraną na to stanowisko. Natomiast w przypadku śmierci prezesa, jego rezygnacji lub odwołania _ pierwszy zastępca prezesa NBP pełni obowiązki prezesa NBP do czasu objęcia obowiązków przez nowego prezesa _.
Obecna ustawa precyzuje, że kadencja prezesa NBP wygasa po upływie okresu sześcioletniego, w razie śmierci, złożenia rezygnacji lub odwołania, jednak kwestię przejmowanie jego obowiązków reguluje tylko jeden przepis, który brzmi: _ Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP - pierwszy zastępca Prezesa NBP _.
Projekt - jak napisali wnioskodawcy w uzasadnieniu - doprecyzowuje _ reguły zastępowania prezesa NBP w odniesieniu do poszczególnych przyczyn zakończenia kadencji dotychczasowego piastuna tego organu _. _ Projekt zawiera rozwiązania pozwalające na płynne wykonywanie zadań ciążących na organach Narodowego Banku Polskiego po upływie kadencji prezesa NBP, a przed objęciem obowiązków przez nowego prezesa NBP. Ciągłość działań Narodowego Banku Polskiego jest konieczna dla zagwarantowania bezpieczeństwa finansowego państwa i stabilności polityki pieniężnej _ - podkreślono.
Zgodnie z ustawą o NBP prezesa tej instytucji powołuje (i odwołuje) Sejm na wniosek prezydenta.
W obecnej sytuacji - po tragicznej śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego - prawo zgłoszenia kandydata na stanowisko prezesa NBP ma marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, który przejął obowiązki prezydenta. Komorowski deklarował jednak, że w tej sprawie nie będzie pośpiechu; zamówił ekspertyzy prawne dotyczące rozwiązania sytuacji w NBP.
Komorowski powiedział, że jednym z rozwiązań sugerowanych w ekspertyzach jest właśnie _ nowelizacja ustawy o NBP i silniejsze umocowanie wiceprezesa _.
