Na rolników wydajemy więcej niż na armię, ponad 20 mld zł

Od lat politycy mówią o konieczności reformy KRUS i wyłączenia z tego systemu tych, którzy mogliby płacić składki tak jak pozostali Polacy. Niestety, do tej pory o reformie tylko mówiono, jednak wczoraj Trybunał Konstytucyjny orzekł jednoznacznie: _ przepisy, według których budżet państwa opłaca równe składki zdrowotne za wszystkich rolników, niezależnie od ich dochodów, są niezgodne z ustawą zasadniczą _. Sejm ma 15 miesięcy na zmianę tych przepisów.

Wyrok dotyczy co prawda jedynie składek na leczenie, czyli niewiele ponad 10 procent budżetowych dopłat do rolników, jednak jest wyraźnym sygnałem, że rządzący muszą się wreszcie wziąć za reformę rolniczych ubezpieczeń.

Sposób opłacania składek na ubezpieczenia zdrowotne rolników regulują przepisy ustawy z 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z nimi składki na ubezpieczenia zdrowotne rolników są finansowane z budżetu państwa, niezależnie od osiąganych przez rolnika przychodów. Składki te obliczane są na podstawie ceny żyta.

Składka odpowiada więc cenie połowy kwintala żyta przemnożonej przez liczbę hektarów przeliczeniowych. Przed rokiem, po spadku ceny żyta, składka wynosiła 27,90 zł od hektara. W tym roku cena żyta pnie się w górę, teraz składka sięga już 36 złotych od hektara. W tym roku na leczenie rolników pójdzie więc ponad 3,2 mld.

Źródło: NFZ, *plan

Ubezpieczenie zdrowotne w ramach KRUS obejmuje blisko 3 mln osób, w tym także emerytów i rencistów. W przypadku prawie wszystkich rolników ich składki finansowane są przez państwo. KRUS zajmuje się tylko ich obliczaniem i przekazywaniem do NFZ. Cała suma zapisywana jest w corocznym budżecie państwa jako fundusz celowy i stamtąd trafia do KRUS. Jedynie około 0,5 proc. rolników zajmujących się tzw. specjalną działalnością, czyli np uprawą w szklarniach, wylęgarniami drobiu czy hodowlą pieczarek, płaci składki tak jak inni prowadzący działalność gospodarczą, na podstawie deklarowanych dochodów. W tym roku jest to zaledwie około 15 tysięcy osób.

Tymczasem w przypadku innych grup zawodowych składka wynosi 9 proc. osiąganych dochodów - i każdy opłaca ją z własnych pieniędzy. Świadczenia zdrowotne dla wszystkich są jednakowe.

Oprócz składek zdrowotnych, państwo prawie w całości finansuje rolnikom emerytury i renty. Na 14,4 mld złotych wydawanych na renty, emerytury, jedynie niewiele ponad 1,3 mld złotych pochodzi ze składek opłacanych przez samych rolników.

_ Ozusowanym _ (jest ich 24 mln osób) państwo też dokłada do emerytur i rent. W tym roku budżetowa dopłata do FUS to około 60 mld złotych. Na jednego ubezpieczonego wychodzi więc niewiele ponad 2,5 tysiąca złotych budżetowej dotacji. To o ponad 4 razy mniej niż to, co na ubezpieczenia państwo dokłada rolnikom.

Łączna kwota przeznaczona na dopłaty bezpośrednie w Polsce za 2010 rok wynosi około 3,2 miliardy euro, to jest prawie 13 miliardów złotych. Z tego około 4 mld złotych wyłoży państwo. O dopłaty bezpośrednie stara się w tym roku blisko 1,37 mln rolników. Na jednego średnio przypada około 9,5 tyś. złotych, z tego 2850 złotych to dopłata z budżetu. Wypłaty zaplanowano na grudzień.
Do tego dochodzą dotacje do unijnych dopłat oraz do paliwa. Polscy rolnicy od tego roku będą je otrzymywać na takim samym poziomie, jak rolnicy ze _ starych _ krajów Unii. Z budżetu Unii pochodzi jednak tylko 70 procent tej płatności, resztę dokłada budżet krajowy.

Państwo zwraca też rolnikowi część podatku akcyzowego za paliwo, które kupuje. Oczywiście kwota, jaką dostaje , zależy od ilości zakupionego oleju, ale nie może być to więcej niż 86 litrów na 1 hektar użytków rolnych. W tym roku zwrot akcyzy sięgał 85 gr od 1 litra, w 2011 ma być podobnie. Daje to rocznie kwotę równą 73 zł na jeden hektar użytków rolnych.

Przypomnijmy, że dopłaty do paliwa rolniczego uruchomiono po raz pierwszy w 2006 roku - wtedy rolnikom budżet państwa wypłacił ponad 114 mln złotych. Rok później ta kwota wzrosła do 262 mln zł, by w roku 2008 sięgnąć 498 mln zł, a rok temu już 609 mln złotych.

Roczne wydatki na rolników to 6 proc. wszystkich wydatków państwa. To więcej niż państwo wydaje na armię (5 proc.), na policję i strażaków (4,5), czy na oświatę i szkolnictwo (5 proc.).

W Polsce mamy około 2,5 mln gospodarstw rolnych, a w KRUS ubezpieczonych jest ponad 1,5 mln osób. Zdecydowana większość gospodarstw - blisko 1,8 mln - to farmy z powierzchnią upraw do 5 hektarów. W zdecydowanej większości produkujące wyłącznie na własne potrzeby. Reszta wykazuje mniejsze lub większe dochody.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/183/t114615.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/rolnicy;nie;poradza;sobie;ze;skladka;zdrowotna,221,0,699613.html) Rolnicy nie poradzą sobie ze składką zdrowotną
Z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 hektara przeliczeniowego wynosi 1908 zł. Średnia powierzchnia gospodarstwa to 10 hektarów. Tak więc przeciętna zagroda przynosi niespełna 20 tysięcy złotych rocznie. Z tego często najczęściej musi się utrzymać kilka osób (statystyczna rolnicza rodzina to 2+2). Wychodzi więc około 5 tysięcy złotych na osobę.

By osiągnąć poziom średniej krajowej, ten dochód w rodzinie rolnika, musiałby wzrosnąć do około 13 tysięcy złotych rocznie. Jak oszacowaliśmy na podstawie danych GUS o liczbie gospodarstw i ich powierzchni, tych, które osiągają dochody na zbliżonym lub wyższym poziomie jest blisko 70 tysięcy. Wyłączając tylko tych rolników i ich rodziny z KRUS, państwo zaoszczędziłoby na dotacjach do emerytur i rent oraz składek zdrowotnych blisko 1,5 mld złotych rocznie.

Prof. Stanisław Gomułka, były wiceminister finansów wskazuje na niesprawiedliwość obecnego systemu. Dopłaty do emerytur rolniczych stanowią aż 95 proc. wydatków KRUS, podczas, gdy do FUS budżet dopłaca 25-30 proc. - _ Decyzję Trybunału przyjmuję z aprobatą, zawsze opowiadałem się za reformą KRUS. Dotacje na dotychczasowym poziomie powinno się zachować tylko dla rolników posiadających gospodarstwa do 5 ha. _ Profesor postuluje by rolnicy gospodarujące na więcej niż 50 hektarach nie mogli liczyć na żadne dopłaty do składek, a dla posiadaczy od 5 do 50 hektarów dopłaty powinno się stopniowo zmniejszać.

_ - Nie ma żadnych podstaw by część rolników korzystała z tak dużych przywilejów jakie daje im KRUS - _mówi Piotr Jarocki, ekspert Krajowej Izby Gospodarczej. _ - Dlaczego w sytuacji gdy jeden przedsiębiorca jakim jest na przykład prowadzący zakład, fryzjer musi odprowadzać normalne składki ubezpieczeniowe, a rolnik, który osiąga podobne dochody lub nawet większe płaci kilkakrotnie mniej, a za leczenie wcale. Od wielu lat postulujemy by wreszcie coś z tym zrobić - _dodaje.

Komentarz Money.pl ( http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=-1%20year&de=today&sdx=0&i=&ty=1&s%5B0%5D=inflacja&fg=1&w=450&h=200&cm=0 Inflacja ) Źródło: Money.pl na podstawie danych GUS