.
Teza PO: - Zamiast zapowiadanych 20 miliardów złotych oszczędności w administracji wicepremier Jerzy Hausner proponuje 21 miliardów złotych wzrostu obciążeń podatkowych.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Łącznie założone wpływy do sektora finansów publicznych (z tytułu podatków i składek) to 27,9 mld zł. Wpływy te obejmują zarówno sferę administracyjną (13,7 mld zł), jak i społeczną (14,2 mld zł). Propozycje w niej zawarte można podzielić na:
1) poszerzenie bazy podatkowej, w tym zmniejszenie ulg i preferencji dla zakładów pracy chronionej (12,7 mld zł);
2) zwiększenie wpływów ze składek na ubezpieczenia społeczne (11,5 mld zł);
3) realizację obecnych obciążeń poprzez egzekwowanie istniejących, a jak dotąd nie płaconych na czas, należności (3,2 mld zł);
4) zwiększenie wpływów budżetowych poprzez ograniczenie środków specjalnych (0,5 mld zł).
| Wyszczególnienie: | 2005 | 2006 | 2007 |
|---|---|---|---|
| Zwiększenie wpływów do finansów publicznych - część administracyjna zmiany legislacyjne: | |||
| Ustawa o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 oraz o zmianie niektórych ustaw | 389.00 | 400.00 | 410.00 |
| Ustawa o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw | 256.00 | 262.91 | 269.70 |
| Autopoprawka do ustawy o finansach publicznych - ograniczenie funduszy celowych | 153.60 | 157.75 | 161.85 |
| Ustawy podatkowe | 3150.00 | 3326.40 | 3512.68 |
| Razem (1) | 3948.60 | 4147.06 | 4354.23 |
| Zwiększenie wpływów do budżetu - część administracyjna zmiany pozalegislacyjne: | |||
| Zwiększenie dochodów w wyniku restrukturyzacji PKP | 409.60 | 420.66 | 431.60 |
| Razem (2) | 409.60 | 420.66 | 431.60 |
| Zwiększenie wpływów do sektora finansów publicznych - część społeczna zmiany legislacyjne: | |||
| Zwiększenie wpływów ze składek na ubezpieczenia społeczne: | 1932.00 | 2039.80 | 2148.70 |
| _ - Zrównanie pozycji rentowej rencistów pracujących na umowę o pracę i prowadzących działalność gospodarczą _ | _ 132.00 _ | _ 139.80 _ | _ 148.70 _ |
| _ - Wprowadzenie zróżnicowanej granicy minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność _ | _ 1800.00 _ | _ 1900.00 _ | _ 2000.00 _ |
| Założenia do ustawy o zatrudnieniu oraz aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych | 707.00 | 997.00 | 1033.00 |
| Założenia do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników | 1740.80 | 1787.80 | 1834.60 |
| Razem (3) | 4379.80 | 4824.60 | 5016.30 |
| RAZEM ZWIĘKSZNIE WPŁYWÓW Z PODATKÓW I SKŁADEK DO SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH: | 8738.00 | 9392.32 | 9802.13 |
Zmiany wpływające na wzrost przychodów ze składek i podatków (wyłączając procesy restrukturyzacyjne i środki specjalne) to 24,2 mld zł. PO interpretuje całość tej kwoty jako wzrost fiskalizmu. Jednak w rzeczywistości istotna część zgłoszonych propozycji zmierza do ukrócenia nieuczciwej konkurencji, która preferuje jedne podmioty gospodarcze względem innych. Chodzi tu o preferencje w daninach publicznych dla zakładów pracy chronionej (w sumie szacowany wzrost wpływów o 2,7 mld zł) oraz takie same zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez rencistów prowadzących działalność gospodarczą, jak i przez pozostałe osoby prowadzące działalność gospodarczą (420 mln zł).
Ponadto istotną częścią propozycji jest zwiększenie przychodów ze składek rolniczych, co jest działaniem zmierzającym do usunięcia jawnych nierówności i preferencji dla bogatych rolników w tym systemie (5,4 mld zł). Z deklaracji PO można sądzić, że to działanie nie budzi zastrzeżeń.
Odejmując te kwoty od sumy wszystkich dodatkowych wpływów przewidzianych w Pakiecie pozostaje wzrost wpływów ze składek i podatków o 15,7 mld zł. W tej pozycji dominują wpływy z podatków, czyli poszerzenie bazy podatkowej. Drugą pozycją jest zwiększenie wpływów ze składek od prowadzących działalność gospodarczą.
Teza PO: - Eksperci Platformy wyliczyli, że w 2005 roku każda polska rodzina w związku z planem Hausnera będzie musiała dopłacić ponad 630 złotych, a równocześnie administracyjne oszczędności na polską rodzinę wyniosą zaledwie 18 złotych.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Dodatkowe wpływy przewidziane w planie oszczędności nie będą pochodzić od każdej polskiej rodziny. Wpływy wniosą ci, którzy mogą i powinni płacić, lecz teraz nie płacą (poszerzenie bazy podatkowej) lub płacą dużo mniej, niż by to wynikało z osiąganych dochodów (przedsiębiorcy w zakresie składek lub bogatsi rolnicy).
Jeżeli jednak uwzględnimy tylko poszerzenie bazy podatkowej i zwiększenie składek dla prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek, otrzymamy kwotę 501 zł rocznie czyli 42 zł miesięcznie. Z tego około 130 złotych przypada na wzrost wpływów KRUS z tytułu składek płaconych przez bogatszych rolników – rozwiązanie, na które zgadza się PO. Pozostałe 144 złote rocznie, czyli 12 złotych miesięcznie przypada na pozycje, które trudno uznać za czysto fiskalne (górnictwo, ZOZ-y).
Przypadające na jedno gospodarstwo domowe (Do obliczeń przyjęto liczbę gospodarstw domowych wynikającą ze spisu powszechnego w 2002 r., czyli 13 337 tysięcy gospodarstw) oszczędności w sferze administracji (uwzględniające wydatki na obronność) to 123 zł, a oszczędności w sferze społecznej - 305 zł.
| Wyszczególnienie: | Łącznie w 2005 r. | Na jedno gospodarstwo domowe |
|---|---|---|
| Zwiększenie wpływów podatkowych w wyniku poszerzenia bazy podatkowej | 3150,0 | 236,2 |
| Zwiększenie wpływów ze składek dla bogatszych rolników i przedsiębiorców | 3540,8 | 265,5 |
| Razem działania poszerzające bazę podatkową | 6690,8 | 501,7 |
| Ukrócenie zjawisk nieuczciwej konkurencji | 839,0 | 62,9 |
| Egzekwowanie istniejących należności publicznoprawnych | 1054,6 | 79,1 |
| Zwiększenie wpływów ze środków specjalnych | 153,6 | 11,5 |
| Razem zwiększenie wpływów | 8738,0 | 655,2 |
| Oszczędności administracyjne | 1642,8 | 123,2 |
| Oszczędności społeczne | 4072,2 | 305,3 |
| Razem oszczędności | 5715,0 | 428,5 |
Teza PO: - Rozwiązania przyjęte w pakiecie wicepremiera Hausnera nadal utrzymują groźbę zadłużenia publicznego na poziomie 60 proc. w stosunku do PKB.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Tak, ale zmniejszają ją w porównaniu do sytuacji, w której nie podjęłoby żadnych działań. Jeżeli działania te nie zostaną przeprowadzone, to przekroczenie progu zadłużenia publicznego wynoszącego 60 proc. PKB jest pewne. Wtedy konieczne będą nie tylko drastyczne cięcia wydatków, lecz także znaczne podwyżki podatków dla wszystkich. Dotyczyć to będzie nie tylko tych, którzy ich teraz nie płacą, lub płacą mało w stosunku do osiąganych dochodów. Dlatego działania oszczędnościowe należy podjąć jak najszybciej. Każde – nawet kilkumiesięczne opóźnienie - znacznie zwiększa ryzyko przekroczenia konstytucyjnego progu zadłużenia. Oznacza to konieczność radykalnych cięć w przyszłości.
Teza PO: - Efektem propozycji premiera Jerzego Hausnera są oszczędności na administracji rzędu 1 mld 300 mln zł. To przede wszystkim obciążenie obywateli. Brakuje w tych propozycjach tak oczywistych postulatów całej polskiej opinii publicznej jak i Platformy Obywatelskiej dotyczących między innymi finansowania partii politycznych, czy tak zwanej trzynastki dla administracji publicznej.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Oszczędności w sferze administracji PO policzyła bez uwzględnienia oszczędności w zakresie wydatków na obronność. Uwzględniając tą kwotę będzie to 5,7 mld zł. A prace nad propozycjami dotyczącymi finansowania partii politycznych powinny być inicjatywą parlamentarną, a nie rządową. W zakresie ograniczenia wypłat tzw. trzynastek dla parlamentarzystów i wysokich urzędników państwowych w Sejmie znajdują się dwa projekty poselskie. Rząd ma przygotowany projekt stanowiska wobec projektów poselskich, który będzie przedmiotem obrad Komitetu RM w najbliższy czwartek. Wczoraj w Sejmie odbywa się pierwsze czytanie projektów poselskich.
Teza PO: - Platforma Obywatelska zdecyduje się poprzeć ustawy dotyczące waloryzacji rent i emerytur, świadczeń przedemerytalnych i reorganizacji KRUS. Mamy tutaj do czynienia z realnymi oszczędnościami, a nie z propagandową grą. Poza tym ustawy te są znane od dłuższego czasu.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Prace nad ustawą dotyczącą waloryzacji emerytur i rent wynikają bezpośrednio z propozycji zawartych w „Programie ograniczenia i uporządkowania wydatków publicznych”. Podobnie jest w przypadku świadczeń przedemerytalnych i reorganizacji KRUS. Nie jest jednak prawdą, iż ustawy te są gotowe od dłuższego czasu – wynikają one bezpośrednio z przyjętego przez rząd programu. Projekt ustawy o świadczeniach przedemerytalnych trafił do Sejmu 19 stycznia; nowelizacja waloryzacyjna – 2 lulutego br., a autoporawka dotycząca zmiany nadzoru nad KRUS – 18 lipca 2003 r.
Poza tym w Planie znajdują się inne propozycje, realnie ograniczające wydatki: ustawa zmniejszającą wydatki na armię oraz ustawa zmieniająca funkcjonowanie instytucji rynku pracy, które stanowią istotny element proponowanych zmian (a nie są to ustawy, które mają przynieść jakiekolwiek efekty po stronie wpływów budżetowych). Ponadto plan zawiera rozwiązania wynikające z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS (m.in. w zakresie W ustawie tej też jest: weryfikacja weryfikacji rent z tytułu niezdolności do pracy, wprowadzenia zasady przyznawania tylko rent okresowych, zmniejszenia dostępu do systemu rent rodzinnych, czy stopniowego przesunięcie rencistów na emerytów oraz przesunięcie zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn). Propozycje te mają charakter aktywizacyjny i eliminują część przepisów zachęcających do nadmiernego korzystania ze świadczeń.
Teza PO: - PO będzie wnioskować o odrzucenie z planu Hausnera ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji zakładów.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Ustawa o restrukturyzacji zakładów opieki zdrowotnej jest konieczna, aby zaczęły one regulować swoje zobowiązania publicznoprawne i uzdrowiły swoją sytuację. Bez niej niemożliwa jest dalsza reforma sektora ochrony zdrowia.
Pojawia się pytane, czy PO uważa, że szpitale powinny działać na zdrowych zasadach kodeksu spółek handlowych czy też akceptuje obecną formułę prawną która doprowadziła do powstania 7 mld złotych długu w 3 lata?
Teza PO: - PO będzie wnioskować o odrzucenie ustawy o audycie wewnętrznym wydatków bieżących instytucji publicznych. Przypominam, że sztandarowym programem Platformy w tej materii jest audyt zewnętrzny, czyli prawdziwy, a nie udawany.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Wbrew opinii PO w pakiecie znajdują się nie tylko rozwiązania z zakresu audytu wewnętrznego, lecz także i zewnętrznego - jest to autopoprawka do ustawy o finansach publicznych oraz proponowane działania w ramach działań pozalegislacyjnych (audyt zewnętrzny).
Teza PO: - Przedstawione propozycje to pozorna likwidacja środków specjalnych. Pan Premier Hausner wielokrotnie to obiecywał, ale zamiast nich ma stworzyć środki celowe i środki motywacyjne, czyli jakąś dziwaczną nową koncepcje przekształcenia nazwy środków specjalnych. Nie ma mowy o jakieś faktycznej likwidacji włączenia dla budżetu państwa.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- W przedstawionych propozycjach legislacyjnych część środków specjalnych zostaje włączona do budżetu (szacowane dodatkowe wpływy z tego tytułu do 150 mln zł rocznie). Całkowitej likwidacji środków specjalnych (w sensie fiskalnych oszczędności, a nie umiejscowienia odpowiednich środków w systemie finansów publicznych) można dokonać o ile zdecydujemy się zrezygnować z zadań, które one finansują np. jeśli świadomie chcemy obniżyć dochody niektórych służb publicznych w których rezerwy tworzą de facto fundusz motywacyjny (służby skarbowe, służby celne), czy np. uważamy, że należy budować mniej dróg.
Teza PO: - PO będzie wnioskować na pewno o odrzucenie ustaw o ochronie środowiska centralizującej wojewódzkie fundusze ochrony środowiska.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Zgodnie z projektem zmiany ustawy, chociaż środki będą wchodzić w skład Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, samorządy województw będą miały wpływ na działalność Funduszu poprzez swoich przedstawicieli w Radach Oddziałów. Marszałek województwa będzie wskazywał dyrektorów oddziałów. Oznacza to, że faktyczne podejmowanie decyzji co do dysponowania środkami funduszy będzie się odbywało na poziomie regionalnym. Nie może być więc mowy o centralizacji.
Teza PO: - Platforma nie popiera ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponieważ to jest właśnie ta ustawa, która ma podnieś składkę na ubezpieczenie społeczne w taki sposób, który w istocie rzeczy drastycznie podnosi koszty pracy.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Według badań budżetów gospodarstw domowych, gospodarstwa osób prowadzących działalność gospodarczą są w znacznie lepszej kondycji finansowej, niż gospodarstwa pracowników. Dlatego też pojawia się pytanie, czy osoba, która z tytułu swojej działalności osiąga dochód rzędu 200 proc. średniej krajowej ma płacić składki ponad trzykrotnie niższe niż pracownik, który osiąga taki sam dochód?
Według projektu ustawy, obciążenia z tytułu składek obejmą jedynie część osób prowadzących działalność na własny rachunek (w zależności od faktycznej struktury dochodów tych osób byłoby to od 37 do 47 proc. prowadzących działalność na własny rachunek – i to tylko w sytuacji, gdy jest to ich jedyne źródło osiągania przychodu). Z tej grupy, dla około 20-30 proc. prowadzących działalność gospodarczą byłoby to podwyższenie składek o połowę, dla pozostałych 17 proc. - o 100 proc.
Ponadto należy pamiętać, iż zwiększa to adekwatnie przyszłe prawa tych osób do emerytur i innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Jednocześnie podobne co do charakteru, zwiększenie obciążeń obejmujące bogatszych rolników nie wzbudza wątpliwości PO.
Teza PO: - Poprzednia oferta dawała nadzieje nie przekroczenia progu długu 60 proc. PKB, bo 50 miliardów w 3 lata to jest 16,7 miliarda na rok, a to jest 2/3 tego, co musimy naprawdę ściąć z wydatków.
_ Odpowiedź ministerstwa gospodarki: _
- Zarówno teraz, jak już w Zielonej Księdze zawarte były elementy zwiększenia przychodów z podatków i składek, a nie tylko zmniejszenia wydatków. Nie ma zatem istotnych zmian, w przeciwieństwie do wrażenia, jakie sprawia PO. Na przykład poszerzenie bazy podatkowej było zapowiadane już w Programie Ograniczenia i Uporządkowania Wydatków Publicznych. Nowością są być może propozycje dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne, ale te także są uzasadnione – dlaczego bogatsi przedsiębiorcy mają płacić składki niższe niż ich pracownicy? / MGiPS /