RPP o budżecie: Brak przejrzystości finansów

na zdjęciu Marek Belka, prezes NBP i przewodniczący RPP* *

Deficyt sektora rządowego i samorządowego, czyli tzw. _ general government deficit _ wyniesie w tym roku - według rządu - 7,9 procent PKB i ten scenariusz wydaje się realistyczny - napisała Rada Polityki Pieniężnej w opinii do projektu ustawy budżetowej na 2011 rok.

Rada ma jednak uwagi do sposobu obliczenia deficytu sektora finansów publicznych. Zgodnie z Uzasadnieniem do projektu budżetu, w ujęciu kasowym obniży się on w 2011 roku z 6,3 do 5,0 procent PKB. Bardziej kompleksową i metodologicznie spójną miarą jest wynik w ujęciu ESA95 powszechnie stosowany przy analizowaniu sytuacji finansów publicznych w krajach UE. A w tym ujęciu deficyt może wynieść w tym roku 7,9 procent PKB, natomiast w roku przyszłym - 6,5 procent PKB. _ - W świetle aktualnych danych i prognoz, powyższy scenariusz wydaje się realistyczny - _ głosi opinia Rady.

RPP zwraca jednak uwagę, że realizacja projektu ustawy w przedstawionym kształcie będzie oznaczała utrzymanie, obserwowanej w ostatnich latach, praktyki przesuwania deficytu z budżetu państwa do innych jednostek sektora finansów publicznych. Projekt przewiduje wzrost deficytu FUS, wynikający z przyjęcia dotacji z budżetu państwa na poziomie niewystarczającym do pokrycia różnicy pomiędzy dochodami własnymi funduszu, a jego wydatkami na świadczenia. Ponadto, zakłada utrzymanie obecnego modelu finansowania budowy dróg publicznych, poprzez zaciąganie zobowiązań przez Krajowy Fundusz Drogowy.

_ - Praktyki obciążania innych jednostek wydatkami ponoszonymi wcześniej przez budżet państwa, a także zmniejszanie deficytu budżetu państwa poprzez jednorazowe wpływy, ograniczają przejrzystość finansów publicznych i utrudniają analizę polityki fiskalnej prowadzonej przez rząd _ - stwierdza RPP.

W październiku Główny Urząd Statystyczny podał, że deficyt sektora general government wyniósł na koniec 2009 roku 7,2% PKB wobec 7,1% szacowanych w kwietniu. GUS podał też wówczas, że Ministerstwo Finansów prognozuje, iż deficyt ten wyniesie w 2010 roku 7,9% PKB.
Rada zaznacza, że zgodnie z przedstawionym projektem ustawy, deficyt funduszy celowych wzrośnie z 4,7 mld zł do 6,3 mld zł w 2011 roku, do czego w największym stopniu przyczyni się ujemne saldo Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Różnica pomiędzy dochodami własnymi FUS (wpływy) wraz z refundacją transferów do OFE i dotacją celową z budżetu państwa a wydatkami ogółem funduszu, która w latach 2005-2007 była bliska zeru, w 2009 r. wyniosła około -15 mld zł. Zgodnie z planem finansowym tego funduszu celowego, zawartym w projekcie, luka ta w latach 2010-2011 utrzyma się na poziomie około 11 mld zł.

_ - W dokumencie przyjęto zatem, że w nadchodzącym roku dotacja z budżetu państwa znowu nie wystarczy do pokrycia różnicy pomiędzy wpływami ze składek i wydatkami funduszu. Założono, że fundusz zostanie ponownie zasilony transferem z Funduszu Rezerwy Demograficznej. Biorąc pod uwagę, iż środki gromadzone w FRD miały być przeznaczone na łagodzenie fiskalnych skutków starzenia się społeczeństwa, których nasilenia należy spodziewać się dopiero w nadchodzących dekadach, wydawanie drugi rok z rzędu znaczącej części zgromadzonych w FRD środków na bieżącą obsługę emerytur nie sprzyja długookresowej stabilności finansów publicznych _ - czytamy w opinii.

RPP ocenia więc, że planowany transfer z FRD nie zrównoważy budżetu FUS. Zgodnie z planem, FUS w 2011 r. będzie zadłużał się wobec budżetu państwa i banków komercyjnych._ - W rezultacie pod koniec 2011 r. łączne zadłużenie FUS wobec budżetu państwa ma wynieść 13,9 mld zł, a wobec banków komercyjnych 1,6 mld zł _ - wyliczono.