To może ograniczyć wpływy Rosji w Europie

Zdaniem Rileya, do wybuchu sporu dot. dostaw gazu pomiędzy Rosją i Ukrainą wstyczniu 2009r. większość mieszkańców Europy Zachodniej nie rozumiała problemu bezpieczeństwa dostaw tego surowca.
_ _

_ - Nawet wlatach 80. XX w., czyli w szczytowym momencie napięć zimnowojennych, Rosja jawiła się jako wiarygodny ibezproblemowy dostawca gazu do Europy. Wbrew temu przekonaniu, wizerunek tego kraju jako rzetelnego dostawcy był zawsze mitem. Publikacja przygotowana przez szwedzką Agencję Badania Obronności (Swedish Defence Research Agency) dokumentuje ponad 40przerw wdostawach energii (najczęściej gazu, czasem ropy) wlatach 1991-2004, które motywowane były politycznie _ - uważa ekspert.

Kraje Bałtyckie, Słowacja iBułgaria pokrywają 100 proc. swojego zapotrzebowania na gaz zdostaw od rosyjskiego Gazpromu. WRumunii iCzechach dostawy rosyjskiego koncernu pokrywają ponad 70 proc. zapotrzebowania, ana Węgrzech, Słowenii iwPolsce ponad 60 procent. - _ Taka sytuacja daje Gazpromowi zarówno znaczącą siłę rynkową, jak iprzewagę polityczną wcałym regionie _ - wskazuje Riley.

Podkreśla, że uzależnienie od odstaw rosyjskiego gazu ogranicza politycznie działania rządów tych państw. - _ Do niedawna sytuację łagodził brak alternatywy uzyskania przez rosyjski koncern dostępu do atrakcyjnych rynków Europy Zachodniej zpominięciem krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Niestety, budowa Nord Stream stworzyła możliwość bezpośredniego dostępu do rynku poprzez Morze Bałtyckie do Niemiec iponownie wzmocniła zagrożenie przerwami wdostawach gazu _ - uważa.

Jego zdaniem, ostatnie decyzje rządu niemieckiego dotyczące zamknięcia do roku 2022 wszystkich znajdujących się na terenie kraju elektrowni atomowych, prawdopodobnie wzmocnią zależność Niemiec od Rosji. Dlatego - zauważa - do 2013-2014 r. Nord Stream zostanie rozbudowany tak, aby można nim było przesyłać do 55 mld m sześc. gazu rocznie.

- _ Niemieckie zapotrzebowanie wzwiązku zzastąpieniem elektrowni atomowych energią gazową prawdopodobnie przyczyni się do konstrukcji większej ilości gazociągów omijających Europę Środkowo-Wschodnią iumożliwiających bezpośredni transfer surowca rosyjskiego do Niemiec _ - uważa ekspert.

To sprawi, że zależność krajów Europy Środkowo-Wschodniej od rosyjskiego gazu zamiast maleć - wzrasta.

Riley zastanawia się też, czy Gazprom posiada faktyczną zdolność do zapewnienia dostaw odpowiednich ilości gazu, skoro największe złoża koncernu, Nadym Pur Taz, wyczerpują się. _ - Ostatnie badania wykazują, że poziom inwestycji wnowe złoża jest niewystarczający _ - podkreśla.

Ekspert uważa, że w tej sytuacji szansą dla Europy może być gaz łupkowy. Rozwój wydobycia gazu niekonwencjonalnego wUSA miał ogromny wpływ na Europę - na spadek cen gazu na europejskich rynkach spot. Wefekcie, aby utrzymać swój udział wrynku, Gazprom zmuszony został do obniżenia cen gazu dla niektórych ze swoich europejskich klientów.

Czytaj na drugiej stronie dlaczego w Europie utrzymują się wysokie ceny gazu

Jego zdaniem na rynku europejskim utrzymują się wysokie ceny gazu ziemnego, dlatego można spodziewać się dalszego rozwoju produkcji LNG. Niedawno władze amerykańskie wydały oficjalne zezwolenie na eksport gazu łupkowego wpostaci LNG (skroplonego) isurowiec wtej postaci został już dwa razy dostarczony na rynek brytyjski. Biorąc pod uwagę różnice wzyskach ze sprzedaży taniego gazu amerykańskiego, adrogiego gazu europejskiego, eksport LNG złupków zUSA na rynek europejski ma szansę na spory wzrost produkcji wlatach 2015-2020.

Riley podkreślił jednak, że tym, co wzmocni europejskie bezpieczeństwo energetyczne, będzie możliwość wykorzystania własnych pokaźnych zasobów gazu niekonwencjonalnego.

Ekspert przypomniał, że raport Cambridge Energy Research Associate (CERA) szacuje złoża gazu łupkowego wEuropie na 173blnm sześc. - _ Wrzeczywistości jednak należy pohamować entuzjazm. Dane dotyczące gazu wymieniane wraporcie CERA dotyczą zasobów łupków, anie gotowych do komercyjnego wykorzystania złóż, które prawdopodobnie są dużo mniejsze. Niemniej jednak, nawet możliwość wydobycia 10 proc. zszacowanych zasobów, tj. 17blnm sześc. byłaby dla UE ogromnym wkładem wzapewnienie bezpieczeństwa energetycznego _ - zaznaczył.

By eksploatować gaz łupkowy w Europie na większą skale, niezbędna jest - jego zdaniem - faktyczna liberalizacji rynku gazu w Europie i uwzględnienie surowca w unijnej strategii ograniczania emisji CO2.

- _ Potrzebujemy jedynie rozwinąć wydobycie własnych złóż, bywszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej mogły cieszyć się niekończącymi się dostawami gazu. Problemy zzależnością energetyczną od Gazpromu, przerwy wdostawie gazu czy jego wysokie ceny przestaną być dla nas zmartwieniem _ - uważa.

Riley uważa jednak, że zliberalizować rynek może tylko rozbudowa infrastruktury przesyłowej. Podkreśla, że obecnie Europa nie posiada połączeń międzysystemowych na linii Zachód-Wschód ani Północ-Południe, co praktycznie uniemożliwia powstanie jednolitego rynku gazu. Brak infrastruktury jest szczególnie zły krajów Europy Środkowo-Wschodniej oraz krajów bałtyckich, gdyż rosyjskie gazociągi ze Wschodu na Zachód skutecznie dzielą gazowy rynek UE aż do linii na Odrze i Nysie.
_ _

_ Jeżeli Europa zdecyduje się na eksploatację gazu łupkowego, utworzenie otwartego na gaz rynku energetycznego oraz dostosowanie swojej polityki klimatycznej, to gaz niekonwencjonalny będzie wstanie odegrać znaczącą rolę wograniczeniu uzależnienia od dostaw gazu zRosji _ - podsumował.