CIT

W związku z powyższym, aby mogło dojść do przekształcenia akcji w akcję uprzywilejowaną statut spółki powinien zawierać odpowiednie postanowienia, które mają swoje konsekwencje na gruncie ustawy CIT, tzn.:

Tak więc, zakładając, iż żaden z akcjonariuszy spółki akcyjnej nie posiada akcji uprzywilejowanych, a tym samym nie został dotychczas zobligowany do wniesienia dopłat z tego tytułu na kapitał zapasowy a statut spółki nie przewiduje możliwości uprzywilejowania akcji niezbędnym jest dokonanie odpowiednich zmian, aby dostosować statut do operacji uprzywilejowania akcji. Powyższe jest o tyle istotne, iż w przeciwnym razie wniesienie dopłat zakwalifikowane być może jako otrzymanie środków pieniężnych i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem CIT zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1, gdyż uchybienie warunkom określonym w KSH będzie podstawą do odmiennej kwalifikacji otrzymanego świadczenia przez organa podatkowe.

Powyżej wskazany obowiązek dokonania zmian w statucie spółki wynika również z konstrukcji art. 301 § 4 KSH, zgodnie z którym akcjonariusze zobowiązani są jedynie do świadczeń określonych w statucie spółki.

Jako, iż dopłata z tytułu uprzywilejowania akcji ma odmienny charakter od dopłat wnoszonych do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy zwrócić uwagę na wątpliwości związane z prawidłową ich kwalifikacją na gruncie uCIT, a szczególnie z art. 12 ust. 4 pkt 11.

Najistotniejszymi elementami, którymi musi charakteryzować się dopłata, aby zminimalizować ryzyko kwalifikacji wpłaty jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem CIT (spełnienie przesłanek pozwalających za zastosowanie normy zawartej w art. 12 ust. 4 pkt 11 uCIT) to:

To zaś przy niezachowaniu warunku zwrotu dopłat po utracie uprzywilejowania akcji powodować może powstanie po stronie Spółki przychodu do opodatkowania.

Jako, że uprawnienia wynikające z akcji uprzywilejowanej nie są związane z akcjonariuszem, lecz z prawem, jakie płynie z jej posiadania, w przypadku zbycia akcji prawa z niej wynikające nie wygasają. W tym miejscu wskazać należy na dodatkowy element, który powodować może powstanie ryzyk i wątpliwości: czy uprawnionym do roszczenia o zwrot dopłat w przypadku zbycia akcji będzie akcjonariusz, który był zobligowany do ich wniesienia, czy też nowy ich posiadacz?

W świetle powyższego należy brać pod uwagę możliwość odrębnej kwalifikacji przez organa podatkowe charakteru wnoszonej dopłaty i próbę negowania możliwości skorzystania przez podatników z normy zawartej w art. 12 ust. 4 pkt 11 uCIT.

Zarzut powyższy można jednakże starać się obalić wskazując, iż przepisy KSH oraz statut spółki w sposób wyraźny wskazują na możliwość wniesienia w tej formie dopłaty, zaś brak jednoznacznych zapisów (jak w przypadku dopłat w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) o obowiązku oznaczenia terminu zwrotu dopłaty ustawodawca pozostawił relacjom pomiędzy spółką akcyjną a akcjonariuszem, a tym samym, jeśli w uchwale walnego zgromadzenia, zgodnej z zapisami statutu spółki określony zostanie czas lub warunek, na jaki akcja zostaje uprzywilejowana (zostanie wprost wykazany jej zwrotny charakter) istnieć będzie możliwość skutecznego egzekwowania stanowiska prezentowanego przez podatnika chcącego skorzystać z normy prawnej z art. 12 ust. 4 pkt 11 uCIT.

Dodatkowo stwierdzić należy, iż jeśli walne zgromadzenie zdecyduje się na uprzywilejowanie akcji na warunkach określonych w KSH z uwzględnieniem zmian statutu spółki, i po oznaczonym terminie dopłata nie zostaje zwrócona akcjonariuszowi organa podatkowe będą starać się - skutecznie w świetle praktyki oraz orzecznictwa sądów administracyjnych - zakwalifikować powyższe jako otrzymane środki pieniężne podlegające opodatkowaniu podatkiem CIT, bądź świadczeniem nieodpłatnego użyczenia kapitału (w tym przypadku przychodem będzie wartość odsetek, które spółka byłaby zobligowana zapłacić w banku).

Henryk Suchecki