Podatki w firmie
Odliczenie podatku naliczonego z usług związanych z niezrealizowaną
inwestycją
Podatnik na bazie obowiązujących przepisów jest uprawniony do pomniejszenia
podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych usług zgodnie z
art. 86 ust 1 oraz ust 10 ustawy VAT w momencie poniesienia wydatku. Fakt
niezrealizowania konkretnej inwestycji nie powinien powodować ograniczenia
prawa pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych
usług. Rozstrzygające w tym przypadku znaczenie ma brzmienie art. 86 ust 1
ustawy VAT.
Z końcem lipca br. Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego na podstawie
art. 14a § 1 i § 4 ustawy Ordynacja podatkowej, wydał postanowienie stwierdzając,
że odliczenie podatku naliczonego z tytułu zakupionych usług związanych z
umową kupna gruntu i realizacją na nim planowanej inwestycji, pomimo braku
zawarcia takiej umowy, jest prawidłowe.
Akceptując powyższe stanowisko organu pragniemy zwrócić uwagę na jego istotne
elementy.
W omawianym stanie faktycznym podatnik realizował działania o charakterze
inwestycyjnym, polegające na kupnie nieruchomości gruntowej i ich dalszej
zabudowie pod przyszły wynajem na rzecz podmiotów trzecich. W tym też celu
podatnik zlecał zewnętrznemu podmiotowi wykonanie różnych prac związanych
z pozyskiwaniem nieruchomości, w tym negocjacje z właścicielem gruntów.
Firma ta jako zleceniobiorca podatnika wystawiała miesięcznie faktury z tytułu
wykonanych usług, mających charakter przygotowawczy i analityczny, wobec ostatecznej
decyzji spółki o zakupie gruntu i realizowanej tam inwestycji. Przedmiot zakupionych
usług polegał na wykonaniu czynności związanych z badaniem rynku lokalnego,
nie związanych z konkretną nieruchomością oraz na wykonywaniu czynności dotyczących
konkretnej, planowanej lokalizacji.
Wszystkie te usługi ponoszone były przez podatnika przed podpisaniem umowy
z właścicielem nieruchomości gruntowej, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę,
a tym samym przed rozpoczęciem prac budowlanych dotyczących inwestycji. Ze
względu na warunki ekonomiczne, prawne czy środowiskowe, podjęte działania
nie zawsze kończyły się nabyciem nieruchomości czy wybudowaniem przez spółkę
budynku.
Abstrahując tu od kwestii związanych z prawidłowością zaliczenia poniesionych
wydatków do kosztów uzyskania przychodów, zadane pytanie dotyczyło możliwości
odliczenia podatku naliczonego od zakupionych usług oraz wskazania prawidłowego
momentu takiego odliczenia.
Na marginesie należy stwierdzić, iż w sytuacji odstąpienia przez podatnika
od nabycia nieruchomości był on uprawniony do uznania omawianych tu wydatków
za koszt uzyskania przychodu. Tym samym wskazane odstąpienie nie powinno być
traktowane jako zaniechanie inwestycji w rozumieniu art. 16 ust 1 pkt 41 uCIT.
Konsekwentnie na bazie obowiązujących przepisów podatnik jest uprawniony do
pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych usług
zgodnie z art. 86 ust 1 oraz ust 10 uVAT w momencie poniesienia wydatku. Fakt
niezrealizowania konkretnej inwestycji nie powinien powodować ograniczenia
prawa pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych
usług. Zdaniem organu podatkowego absolutnie rozstrzygające znaczenie ma brzmienie
art. 86 ust 1 uVAT:
'W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności
opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do
obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem
art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124'.
Ciekawym jest okoliczność, iż organ opierając się na wymienionym ust 1 art.
86 uVAT nie odniósł się zupełnie do art. 88 ust 1 pkt 2 uVAT, 'Obniżenia
kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez
podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone
do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym'.
Akceptując zasadniczo powyższe stanowisko organu, należy zauważyć iż z omawianego
stanowiska niestety nie wynika, czy organ podatkowy w sposób tak pełny respektuje
ogólną zasadę odliczenia podatku czy też stanowisko to było to wynikiem niezauważenia
dalszych przepisów ustawy VAT.
Jacek Dobrucki