Podatki w firmie
Obowiązek podatkowy z umowy najmu - kontrowersje podatkowe

W przypadku najmu czy dzierżawy obowiązek w podatku VAT powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Konsekwencją powyższego jest, że strony mogą swobodnie wyznaczyć moment wymagalności zapłaty a tym samym powstania obowiązku podatkowego VAT. Jednak w zakresie podatku CIT takie odroczenie płatności może być kwalifikowane jako świadczenie nieodpłatne podlegające opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 19 ust 13. pkt 4 uVAT 'Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej'.

Przepis ten ma analogiczne brzmienie jak przepisy wcześniej obowiązującej ustawy VAT, tym samym niniejsze uwagi pozostają aktualne również wobec zdarzeń objętych ustawą z 1993 roku.

Należy zwrócić uwagę, iż przepis ten wprost i wyłącznie określa, iż obowiązek podatkowy z tytułu wymienionych usług może powstać:

1. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty bądź też,
2. z chwilą upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Konsekwencją powyższego jest, iż w rozumieniu ustawy VAT, powstanie obowiązku podatkowego uzależnione jest od woli stron umowy, które swobodnie mogą wyznaczyć moment jego powstania. Dlatego też odmienna kwalifikacja organów podatkowych zasadniczo nie może mieć tu miejsca.

Powyższe nabiera wyrazistości w sytuacji, gdy termin zapłaty czynszu zostanie ustalony np. po okresie 2, 3 czy 4 lat. Zgodnie z reprezentowanym stanowiskiem organów podatkowych, wywiedzenie momentu powstania obowiązku podatkowego należy poszukiwać w zasadach ogólnych Kodeksu Cywilnego art. 669 , który reguluje zasady płatności dla najmu. Zgodnie ze wskazanym przepisem:

'Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym, jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca'.

W przypadku umów zawartych na czas nieokreślony, organy podatkowe uznały, iż obowiązek podatkowy powstał na koniec każdego roku. Rezultatem powyższego, było określenie Spółce zaległości podatkowej w podatku VAT.

Negując stanowisko organów podatkowych Spółka wniosła skargę do Sądu Administracyjnego, stawiając zarzut wydania decyzji, naruszającej przepisy ustawy VAT, poprzez ich wadliwą interpretację.

Rozpatrując sprawę Sąd uznał argumenty Spółki, podkreślając, iż dokonana przez Izbę Skarbową wykładnia narusza zasady stosowania prawa.

Ostatecznie należy wskazać, iż wspomniane odroczenie płatności w zakresie uCIT może być kwalifikowane jako świadczenie nieodpłatne podlegające opodatkowaniu. Jednym z podstawowych argumentów takiej kwalifikacji jest okoliczność rozliczania podatku CIT w okresach rocznych w przeciwieństwie do podatku VAT.

Jacek Dobrucki


Narzędzia