Odpowiedź na zadane pytanie jest uzależniona od treści postanowień ogólnych warunków ubezpieczenia (o.w.u.). Należy zatem zbadać czy analizowana umowa zawiera wariant dotyczący objęcia odpowiedzialnością ubezpieczyciela szkód wyrządzonych przez pracowników lub podwykonawców w związku z wykonywaną przez nich pracą lub realizacją powierzonych zadań. Często bowiem jest tak, że takie dodatkowe rozszerzenie ,,opcje" występują pod nazwą dodatkowych klauzul umownych i są oferowane dopiero za opłatą dodatkowej składki. Jeżeli więc zakres udzielonej ochrony ubezpieczeniowej z tytułu odpowiedzialności cywilnej został rozszerzony na szkody wyrządzone przez pracowników lub podwykonawców, to ubezpieczyciel będzie zobowiązany do pokrycia powstałej szkody. Jeśli nie, to ubezpieczyciel będzie ponosił tylko i wyłącznie odpowiedzialność za szkodę spowodowaną przez właściciela, współwłaściciela firmy.

Badając zakres odpowiedzialności za szkody spowodowane przez pracowników lub podwykonawców trzeba zwrócić uwagę na reguły wynikające z art. 429 i 430 kodeksu cywilnego.

Zatem gdy zawarto umowę ubezpieczenia z wariantem odpowiedzialności za szkodę spowodowaną przez pracownika ubezpieczyciel będzie odpowiadał względem osoby poszkodowanej tylko w zakresie odpowiedzialności pracodawcy wynikającej z art. 430 k.c., tym samym do skutecznego dochodzenia roszczenia niezbędne jest wówczas wykazanie:

- powierzenia wykonania czynności na własny rachunek pracownikowi,

- zawinionego zachowania pracownika związanego z obszarem

  działalności pracodawcy,

- szkody.

Brak winy podwładnego (pracownika) uchyla możliwość ubiegania się o odszkodowanie na podstawie art. 430 k.c., nie stanowi jednak przeszkody do zaistnienia odpowiedzialności własnej pracodawcy na podstawie odrębnych przepisów.

      W przypadku gdy ubezpieczony pracodawca powierza czynności związane z działalnością przedsiębiorstwa podwykonawcy charakteryzującem się autonomią w działaniu, wówczas podstawą jego odpowiedzialności będzie art. 429 k.c. W takim przypadku zastosowanie ma domniemanie winy zwierzchnika (ubezpieczającego). Chcąc więc uwolnić się od odpowiedzialności za szkodę musiałby on wykazać, że nie ponosi winy w wyborze podwykonawcy lub powierzył wykonanie czynności osobie fizycznej bądź prawnej, która w zakresie swej działalności trudni się wykonywaniem tej czynności w sposób profesjonalny.

Jeśli natomiast zakres ochrony ubezpieczeniowej został rozszerzony o klauzulę podwykonawców, to odpowiedzialność ubezpieczyciela będzie rozszerzona o szkody spowodowane przez podmioty, które w danym przypadku odpowiadałyby samodzielnie za spowodowaną szkodę. W ten sposób odpowiedzialność podwykonawców łączona jest z odpowiedzialnością ubezpieczającego przedsiębiorstwa, którego odpowiedzialność w takich przypadkach byłaby co do zasady wyłączona.

Odpowiedź na pytanie przygotował st. specjalista w BRU Cezary Orłowski