FPP, CALPE postulują powołanie niezależnego podmiotu oceniającego OSR-y
Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) przedstawiły rekomendacje na rzecz poprawy jakości prawa stanowionego w Polsce i proponują w nich m.in. zwiększenie znaczenia oceny skutków regulacji (OSR). W tym celu należałoby - według nich - powołać niepolityczne, niezależne ciało oceniające OSR-y przygotowywane przez projektodawców aktów prawnych, w szczególności przez rząd.
Postulaty obejmują: ograniczenie zmian prawa, podniesienie efektywności nowych regulacji, prowadzenie regularnych przeglądów obowiązującego prawa, zwiększenie znaczenia OSR-ów, ekspercką ocenę projektów aktów prawnych, ograniczenie i kumulowanie nowelizacji - wreszcie stanowienie prostych i zrozumiałych aktów prawnych oraz stworzenie przyjaznego systemu dostępu i wyszukiwania obowiązujących regulacji, wymieniono w komunikacie.
"Niepewność i niestabilność prawa to największa bariera rozwoju gospodarczego, a jakość prawa ma podstawowe znaczenie dla skuteczności realizacji polityk publicznych. W Polsce pole do ograniczenia liczby i podniesienia jakości nowo przyjmowanych przepisów jest bardzo duże. Proces legislacyjny powinien obejmować szczegółowe i - w miarę możliwości - ustandaryzowane metody oceny projektowanych rozwiązań, podczas gdy interwencja legislacyjna powinna być ostatecznością. Należy przyjąć uporządkowany sposób decydowania o podjęciu interwencji legislacyjnej, który jest wyczerpująco odzwierciedlony w dokumencie poprzedzającym podjęcie prac legislacyjnych" - powiedział przewodniczący FPP, prezes CALPE Marek Kowalski, cytowany w komunikacie.
Ekspert CALPE Grzegorz Lang wskazał, że tzw. projekty pilne powinny zawsze mieć ograniczony czas obowiązywania. Warto też - według niego - wprowadzić obowiązek szczegółowego uzasadniania poprawek zgłaszanych w toku procesu legislacyjnego w parlamencie i aktualizowania uzasadnień.
"Dodatkowo postulujemy wprowadzenie przeglądów prawa, które powinny wynikać z decyzji o wysokiej randze - co najmniej uchwały Rady Ministrów. Co do zasady, nowelizacje powinny być wynikiem tylko przeglądu wcześniej przyjętych przepisów. Wyjątki powinny być nieliczne - tylko gdy jest naprawdę pilna potrzeba - ale wtedy powinny mieć charakter okresowy, epizodyczny. Trzeba również wzmocnić rolę koordynatora OSR w procesie stanowienia prawa. W tym celu należałoby powołać niepolityczne, niezależne ciało oceniające OSR-y przygotowywane przez projektodawców aktów prawnych, w szczególności przez rząd" - powiedział Lang.
Według organizacji, wśród głównych wad przyjmowanego prawa, które mają swoje źródło w obecnym procesie i strukturach jego stanowienia, należy wymienić:
o nadmierną zmienność przepisów, w tym notorycznie zbyt krótkie okresy na przygotowanie się adresatów do nowych przepisów (vacatio legis),
o zbyt pobieżne uzasadnienia (w tym ustosunkowywanie się do uwag partnerów społecznych) i oceny skutków społeczno-gospodarczych,
o często trudne do jasnego określenia relacje między regulacjami różnych aktów prawnych,
o niedostateczną jakość językową i nadmierne skomplikowanie brzmienia nowych przepisów,
o zastępowanie, bez wyraźnego powodu, dotychczasowych przepisów nowymi, o tej samej wartości normatywnej, podano też w materiale.
