Ewolucja modeli biznesowych opartych o dane

W ostatnich latach bankowość przeszła przez kilka fal rozwoju,od całkowicie tradycyjnej usługi świadczonej w znanych od dziesięcioleci kanałach, po silnie zdigitalizowaną, oderwaną od przestrzeni i czasami wręcz niewidoczną dla użytkownika. W Polsce mieliśmy okazję przejść w ekspresowym tempie przez każdą z nich.

Bank 1.0 opierał się na modelu obsługi w typowym, fizycznym oddziale, w którym klienci wykonywali operacje finansowe z pomocą pracowników.Wymiana danych pomiędzy poszczególnymi jednostkami tego samego banku odbywała się w ograniczonym zakresie.

Bank 2.0oferował większą swobodę w korzystaniu ze swoich usług – np. poprzez rozwój sieci bankomatów i kanałów zdalnych, w tym w szczególności bankowości online. Odłączenie podstawowych usług finansowych od fizycznych oddziałów znacząco wpłynęło na komfort klientów i skróciło czas wykonywania wybranych operacji.

Obecnie znajdujemy się w erze banków 3.0 – dzięki cyfryzacji większości usług oraz dzięki aplikacjom mobilnym możemy mieć cały bank w kieszeni.Bankowość nie jest już powiązana z żadnym fizycznym miejscem. Operacje finansowe możemy wykonywać w dowolnym czasie, 7 dni w tygodniu.

W obecnym modelu głównym polem konkurencji o klientów jest obszar ich doświadczenia w kontakcie z daną instytucją. Co ważne, banki nie konkurują tu już wyłącznie między sobą. Ich rywalami stają się dziś firmy działające w różnych branżach,np. serwisy streamingowe i media społecznościowe. Klienci oczekują od bankowości takiej jakości i takich doświadczeń, jakich dostarczają im inne aplikacje, z których korzystają na co dzień.

Bankowość 3.0 rodzi dla banków ryzyko utraty relacji z klientem. Jeśli ten będzie mógł wygodnie wykonać jakieś operacje finansowe przez inną, „obcą” aplikację, szybko się do niej przyzwyczai i przywiąże. Taka sytuacja nastąpiła na rykach azjatyckich, gdzie relacja na linii bank – klient została całkowicie utracona na rzecz popularnych komunikatorów społecznościowych, których dostawcy dodatkowo świadczą usługi finansowe.

Nasza przyszłość, czyli bank 4.0, to organizacja niewidoczna, działająca w tle, wykorzystująca do swoich usług wiedzę o zachowaniach użytkownika pochodzącą z zebranych danych. Posłużą one do wsparcia klienta w podejmowaniu decyzji finansowych, dostosowanych do jego realnych potrzeb. Przykładem takiego myślenia jest np. dostarczanie finansowania ratalnego produktów w największych sieciach handlowych i sklepach internetowych.

Bankowość podąża za dokonującą się na rynku ewolucją modeli biznesowych.Patrząc na kapitalizację największych firm w USA w ostatniej dekadzie, nastąpiło przesunięcie z modeli opartych o produkcję realnych dóbr, w kierunku przedsiębiorstw działających w oparciu o dane.Świetnie ilustruje to przykład jednego z liderów produkcji sprzętu dla branży rolniczej. W przeszłości firma była producentem maszyn. Natomiast dzisiaj, dzięki zamontowanym w urządzeniach czujnikom, stała się globalnym dystrybutorem danych dotyczących m.in. zakwaszenia gleby, wydajności urządzeń czy ich efektywności.

Pewne jest to, że strategia banków będzie ewoluowała, w wyniku czego podzielą się one najprawdopodobniej na kilka obozów. Część z nich podejmie rękawicę i przyjmie taktykę Netflixa: „Stańmy się szybciej naszymi rywalami, niż oni staną się nami’’.Te instytucje zaczną rozwijać ofertę w ramach swojej bankowości lub łączyć się z popularnymi aplikacjami. Inne natomiast skupią się na wąskich dedykowanych segmentach albo staną się całkowicie niewidoczne, świadcząc usługi jedynie za pomocą API.

AI & Big Data Congress (23-24 września 2019), Arche Hotel Krakowska, Warszawa