Jachty kupione z KPO. Ekonomista: to bzdura. Wskazuje na drugie dno afery
- To, co piszą media, że "jachty sobie pokupowali", jest bzdurą. Że były straszne przekręty. Był program, ludzie go wykorzystali - mówi prof. Witold Orłowski, ekonomista. - Ale raptem branża HoReCa dostaje wsparcie na niewiarygodnie korzystnych warunkach. Realizacja tego w roku 2025 jest już absurdem - dodaje.
Do dyskusji w sprawie skandalu dotyczącego finansowania inwestycji z KPO włączył się ekonomista prof. Witold Orłowski. Jego zdaniem pisanie że "jachty sobie pokupowali", to bzdura.
- Był program, ludzie go wykorzystali zgodnie z jego zasadami. Teoretycznie wszystko w porządku. Ale jeśli się przyjrzymy bliżej, zadajemy sobie pytania - przyznaje w rozmowie z łódzkim oddziałem "Gazety Wyborczej".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak zbudować milionowy biznes na pasji?- Marek Tronina w Biznes Klasie
Orłowski zwraca uwagę na fakt, że nagle "branża HoReCa dostała wsparcie na niewiarygodnie korzystnych warunkach".
Poziom dofinansowania, możliwość sprzedania aktywów w krótkim czasie - rzeczywiście jest to program odstający od innych. I faktycznie są w nim nieprecyzyjne zapisy, które pozwalały bardzo szeroko podejść do pojęcia dywersyfikacji działalności
- To jest oczywiście złe, ale przypomnijmy sobie, dlaczego zostało to zapisane w ten sposób. Ponieważ te pieniądze miały być wydane cztery lata temu. Gdy mijała jedna faza COVID-u, podczas której branża HoReCa miała zamknięte lokale i nie było wiadomo, czy nie nastąpi druga. Na zasadzie, że lepiej teraz dofinansować zakup innych aktywów, które przedsiębiorcy będą mogli używać, jeśli w 2021 czy 2022 roku przyjdzie kolejny lockdown, niż płacić odszkodowania z tytułu zamykania biznesów - tłumaczy.
Jego zdaniem "w tej chwili to jest program bez sensu".
- Zacznijmy od tego, że [program - red.] okazał się przesadnie hojny, ale takie były też covidowe tarcze ochronne dla przedsiębiorców, cztery lata temu można było jeszcze to zrozumieć. Natomiast realizacja tego w roku 2025 jest już absurdem. Bo zniknęło uzasadnienie - argumentuje ekspert.
- Dziś ten program nie ma prawa być realizowany nie dlatego, że były w nim jakieś oszustwa, tylko dlatego, że był projektem awaryjnym na zupełnie inne czasy. Teraz jest niepotrzebny, marnotrawny, oczywiście przy naszej obecnej wiedzy - dodaje.
Internauci przejrzeli wnioski. Tak wybuchła afera
Użytkownicy platformy X w czwartek wieczorem zaczęli zamieszczać przykłady firm z branży HoReCa, które otrzymały dotacje z KPO m.in. na jachty, sauny, ekspresy do kawy, solaria, wymianę mebli czy zakup wirtualnej strzelnicy.
Sprawę zaczęły opisywać media. Kontrole dotacji zapowiedział resort funduszy, a prokuratura podjęła czynności sprawdzające. Premier Donald Tusk oświadczył, że nie zaakceptuje żadnego marnowania pieniędzy z KPO i oczekuje szybkich decyzji, a także odebrania środków w przypadku nadużyć. Zadeklarował, że konsekwencje będą wyciągane niezależnie od stanowiska i partyjnej przynależności.
W piątek podczas konferencji prasowej wiceszef resortu funduszy Jan Szyszko przekazał, że informacje o nieprawidłowościach do kierownictwa MFiPR dotarły "kilka tygodni temu". Dodał, że w związku z nimi z końcem lipca ze swojego stanowiska odwołana została poprzednia prezes PARP Katarzyna Duber-Stachurska.
Resort funduszy zadeklarował weryfikację przyznanych dotacji z KPO dla przedsiębiorców z branży gastronomiczno-hotelarskiej. Zapowiedział, że wstępne wyniki kontroli, jaką przeprowadzi PARP będą "prawdopodobnie pod koniec września, a na pewno w trzecim kwartale tego roku".
Z pełną determinacją sprawdzimy, czy każda złotówka z publicznych pieniędzy jest wykorzystywana tak, jak powinna
MFiPR dodało, że Polska w grudniu przedstawi w KE do rozliczenia wskaźnik oparty na zweryfikowanych, prawidłowych projektach.
Zasady naboru do programu ustalone dwa lata temu
W ramach wsparcia MŚP z branży HoReCa w KPO zawarto 3005 umów na 1,2 mld zł, a wypłacono 110 mln zł. Ten konkretny program realizowany jest przez pięciu operatorów:
- Polską Fundację Przedsiębiorczości Szczecin;
- Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A. Warszawa;
- Małopolską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków;
- Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego;
- Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. Bielsko-Biała;
- Fundację Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości Kalisz.
Celem dofinansowania HoReCa w ramach KPO jest wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw z branży hotelarstwa, gastronomii, turystyki i kultury. Sektory te były najbardziej poszkodowane w związku ze skutkami pandemii COVID-19.
Zasady naboru HoReCa ustalono w 2023 r. Wnioski o przyznanie funduszy można było składać w okresie maj-czerwiec oraz lipiec-październik 2024 r. W drugiej rundzie składania wniosków wprowadzono ułatwienia dla ubiegających się o dodatkowe środki, w tym m.in. obniżono do 20 proc. minimalny spadek obrotów liczony rok do roku w latach 2020-2021 (w pierwszym naborze było to 30 proc.).