To najważniejszy czynnik poprawy gospodarki. Zobacz, jak wypadamy na tle UE
W obliczu kryzysu gospodarczego spowodowanego pandemią COVID-19, wskaźnik kosztów pracy w poszczególnych krajach staje się jednym z najważniejszych dla poprawy kondycji gospodarek. Niskie koszty pracy w danym kraju zwiększają jego konkurencyjność na rynku międzynarodowym - przyciągają inwestorów, którzy tworzą nowe miejsca pracy. Z drugiej strony wysokie koszty pracy to też przeważnie wysokie wynagrodzenia w danym kraju, a więc sytuacja korzystna dla pracowników.
Artykuł przedstawia wysokość kosztów pracy w krajach Europy w 2020 roku. Zgodnie z definicją Eurostatu do kosztów pracy wlicza się wynagrodzenie pracowników (w tym płace i wynagrodzenia w gotówce i rzeczowe oraz składki pracodawcy na ubezpieczenie społeczne), koszty szkolenia zawodowego oraz inne wydatki (na przykład koszty rekrutacji, wydatki na odzież roboczą oraz podatki od wynagrodzeń traktowane jako koszty pracy i pomniejszone o wszelkie otrzymane subsydia).
Koszty pracy w Polsce na tle Europy
Z danych Eurostatu wynika, że w 2020 roku jednostkowe koszty pracy w Polsce wyniosły 11 EUR za godzinę, przy średniej unijnej wynoszącej 28,5 EUR.
Dane pokazują znaczne rozbieżności pomiędzy poszczególnymi państwami Europy. Polska należy do grupy państw o relatywnie niskich kosztach pracy. Najniższe wystąpiły w Bułgarii (6,5 EUR), Rumunii (8,1 EUR) i na Węgrzech (9,9 EUR). Na drugim biegunie znalazła się natomiast Norwegia (47,3 EUR), Dania (45,8 EUR), Luksemburg (42,1 EUR) i Belgia (41,1 EUR).
Z punktu widzenia pracowników ważny jest udział kosztów wynagrodzeń w łącznych kosztach pracy. Jeśli jest niski a tym samym partycypacja pozapłacowych kosztów pracy jest wysoka, świadczy o tym, że z wysokich wynagrodzeń w dużej mierze korzysta państwo, a nie sami pracownicy. W 2020 roku udział pozapłacowych kosztów pracy w kosztach pracy ogółem w Unii Europejskiej wynosił blisko 25%
Najwyższy udział wynagrodzeń a tym samym najniższy udział pozapłacowych kosztów pracy występuje na Litwie, gdzie aż 97% kosztów pracy stanowią koszty wynagrodzeń oraz Luksemburgu - 88%. Natomiast najbardziej obciążeni kosztami pozapłacowymi są pracodawcy z Francji – tam pozapłacowe koszty stanowią aż 32% całkowitych kosztów.
Polska należy do krajów o stosunkowo niskim udziale pozapłacowych kosztów, wynoszącym ok. 18% całkowitych kosztów pracy. Tym samym ponad 80% stanowią koszty wynagrodzeń.
|
kraj |
koszty pracy |
koszt wynagrodzeń i płac |
udział wynagrodzeń w kosztach pracy |
pozapłacowe koszty pracy |
udział pozapłacowych kosztów w kosztach pracy |
|
Norwegia |
47,3 |
38,5 |
81,4% |
8,7 |
18,4% |
|
Dania |
45,8 |
39,4 |
86,0% |
6,4 |
14,0% |
|
Luksemburg |
42,1 |
37,2 |
88,4% |
4,8 |
11,4% |
|
Belgia |
41,1 |
31,7 |
77,1% |
9,5 |
23,1% |
|
Islandia |
38,9 |
30,9 |
79,4% |
8 |
20,6% |
|
Francja |
37,5 |
25,4 |
67,7% |
12 |
32,0% |
|
Szwecja |
37,3 |
25,4 |
68,1% |
11,8 |
31,6% |
|
Holandia |
36,8 |
29,5 |
80,2% |
7 |
19,0% |
|
Austria |
36,7 |
26,6 |
72,5% |
10,2 |
27,8% |
|
Niemcy |
36,6 |
28,6 |
78,1% |
8,1 |
22,1% |
|
Finlandia |
34,3 |
27,5 |
80,2% |
6,6 |
19,2% |
|
Irlandia |
32,3 |
28,9 |
89,5% |
2,9 |
9,0% |
|
Włochy |
29,8 |
21,3 |
71,5% |
8,5 |
28,5% |
Unia Europejska | 28,5 | 21,5 | 75,4% | 7 | 24,6% |
|
Hiszpania |
22,8 |
16,8 |
73,7% |
6,1 |
26,8% |
|
Słowenia |
19,9 |
16,8 |
84,4% |
3 |
15,1% |
|
Cypr |
17 |
13,8 |
81,2% |
3,2 |
18,8% |
|
Portugalia |
15,7 |
12,6 |
80,3% |
3,1 |
19,7% |
|
Czechy |
14,1 |
10,5 |
74,5% |
3,7 |
26,2% |
|
Estonia |
13,6 |
10,1 |
74,3% |
3,5 |
25,7% |
|
Słowacja |
13,4 |
10,1 |
75,4% |
3,3 |
24,6% |
Polska | 11 | 8,9 | 80,9% | 2 | 18,2% |
|
Chorwacja |
10,8 |
9,3 |
86,1% |
1,5 |
13,9% |
|
Łotwa |
10,5 |
8,2 |
78,1% |
2,3 |
21,9% |
|
Litwa |
10,1 |
9,8 |
97,0% |
0,3 |
3,0% |
|
Węgry |
9,9 |
7,9 |
79,8% |
1,8 |
18,2% |
|
Rumunia |
8,1 |
- |
- |
- |
- |
|
Bułgaria |
6,5 |
5,4 |
83,1% |
1,1 |
16,9% |
Źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostatu (https://ec.europa.eu/eurostat/data/database, dostęp: 27.04.2021)
Polski Ład w podatkach zrobi więcej złego niż dobrego? Szef PFR: Trzeba wykonać ten trudny krok
Jak zmieniają się koszty pracy?
Największy wzrost kosztów pracy w 2020 w porównaniu do roku poprzedniego wystąpił w Portugalii – 8,2%. Przy czym w tym kraju dynamika wynagrodzeń była wyższa od dynamiki pozapłacowych kosztów pracy. Od lat Polska utrzymuje się w gronie państw, w których wskaźnik kosztów pracy rośnie najszybciej.
Dynamika wynagrodzeń
Jak pokazują dane Eurostat, najwyższa dynamika kosztów wynagrodzeń w ujęciu rocznym w 2020 wystąpiła na Litwie i Słowacji. Pomimo kryzysu dynamika kosztów płac w Unii Europejskiej wyniosła 3% - dla porównania w 2019 roku wskaźnik ten wyniósł 2,7%. Koszty płacy w Polsce wzrosły o 6,2%.
Dynamika kosztów pozapłacowych
Pozapłacowe koszty pracy najszybciej w 2020 urosły w Austrii (10,8%). W tym kraju koszty pozapłacowe rosną szybciej niż płace. Kryzys spowodowany pandemią COVID spowodował, że część krajów zdecydowała się obniżyć obciążenia pozapłacowe. Wskaźnik ten dla całej Unii Europejskiej w 2019 wyniósł 2,1%, a w 2020 spadł do 1,2%. Warta uwagi jest Malta, gdzie koszty pozapłacowe spadły aż o 89%.
Jak wynika z Eurostatu koszt zatrudnienia pracownika w Polsce należy do jednych z najniższych w Unii Europejskiej. Z punktu widzenia nowych inwestycji i zatrudnienia jest to, szczególnie biorąc pod uwagę obecny kryzys gospodarczy spowodowany pandemią COVID, pozytywne zjawisko. Polska wymieniana jest wśród państw, które najwięcej skorzystają na przenoszeniu części produkcji poza Chiny - według danych koszty pracy w Polsce są tylko niewiele wyższe niż w Chinach. Należy jednak pamiętać, że niskie koszty pracy wiążą się ze stosunkowo niskimi płacami w naszym kraju.
