Trwa ładowanie...
Notowania
Przejdź na
Damian Szymański
Damian Szymański
|

Nadchodzi duże zagrożenie dla polskiej gospodarki? Ekonomiści już biją na alarm

346
Podziel się:

Płace w Polsce w grudniu 2021 r. wystrzeliły. Niektórzy ekonomiści ostrzegają przed wpadnięciem w spiralę cenowo-płacową, która może utrzymywać inflację na podwyższonym poziomie jeszcze przez długi czas. Prof. Joanna Tyrowicz, ekonomistka z UW i ośrodka Grape, kandydatka do Rady Polityki Pieniężnej z ramienia Senatu mówi nam, że choć na razie symptomów spirali na krajowym rynku pracy nie widać, to nie nie oznacza, że nie powinniśmy się jej obawiać.

Nadchodzi duże zagrożenie dla polskiej gospodarki? Ekonomiści już biją na alarm
Rekordowy wzrost pensji może mieć groźne skutki (Adobe Stock)

Płace w Polsce w grudniu 2021 r. pobiły na głowę oczekiwania rynku. Wzrosły aż o 11,2 do ponad 6,6 tys. zł brutto, co oznacza, że realnie (z uwzględnieniem inflacji: 8,6 proc.) rosły w ostatnim miesiącu roku o 2,6 proc. Wynik był podbijany m.in. wypłatą premii rocznych. Zdaniem ekonomistów podobne wartości mamy widzieć przez cały 2022 r.

Wynagrodzenia w 2022 r. a spirala cenowo-płacowa

W komentarzu GUS wskazał jako przyczyny tak solidnego odczytu m.in. na wypłaty odpraw emerytalnych, a także wynagrodzeń za pracę w godzinach nadliczbowych. Ten ostatni element może odzwierciedlać trudności pracodawców w zapełnianiu wakatów oraz wydłużane godziny pracy w reakcji na zwiększone przez pandemię nieobecności pracowników.

Specjaliści rynku pracy są jednak pełni obaw. - To spore zagrożenie dla polskiej gospodarki - mówił w programie "Money. To się liczy" Andrzej Kubisiak z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Co go tak zaniepokoiło? Chodzi o tzw. efekty drugiej rundy, czyli spiralę płacowo-cenową. Jak opisywaliśmy, jest to sytuacja, w której z przyczyn zewnętrznych - obecnie rosnących kosztów surowców i energii - firmy, by utrzymać rentowność, muszą albo ciąć koszty albo przerzucać je na klientów, ale przy jednoczesnym braku pracowników.

Wtedy firma nie może obniżyć płac, a jedynym rozwiązaniem jest przerzucenie tych kosztów na nas - konsumentów. Wówczas, widząc rosnące ceny, po jakimś czasie sami zaczynamy upominać się o jeszcze większe podwyżki, koszty znowu rosną, więc firmy ponownie przerzucają je na konsumentów - i od nowa. Nakręca się tzw. spirala płacowo-cenowa. To błędne koło, z którego bardzo trudno się wydostać i które rodzi niepokój wśród obserwatorów rynku.

Zobacz także: Pensje rosną w szalonym tempie. "Czeka nas okres wielkiej rotacji"

– Jesteśmy jednym z tych rynków, które są narażone na powstanie spirali cenowo-płacowej. Przy wysokiej inflacji racjonalnym zachowaniem wśród pracowników, szczególnie przy wysokim popycie na pracę, jest presja płacowa, oczekiwanie podwyżek i szukanie lepszych możliwości na rynku – przekonywał.

Jego zdaniem 2022 r. będzie czasem wielkiej rotacji pracowniczej, bo podwyższona inflacja będzie tworzyła presję na to, żeby pracownicy poprawiali swoją sytuację dochodową. - Kluczowym wyzwaniem dla pracodawców będzie utrzymanie załogi - dodawał.

Nakręca się czy nie?

Podobnego zdania jest Kamil Łuczkowski z Banku Pekao. Według niego presję płacową podbija kontynuacja ożywienia gospodarczego przy stopniowo wyczerpującym się rezerwuarze pracowników.

- Rynek pracy jest naprawdę rozgrzany. Równocześnie przy obecnie mocno podwyższonej inflacji bardzo rośnie ryzyko rozkręcenia się na dobre spirali płacowo-cenowej. Dynamika płac realnych pozostaje na poziomie ok. 2 proc. rok do roku. Na dynamice płac mogła też zaważyć wcześniejsza wypłata premii dla pracowników, dla których efektywnie wzrosną podatki przez wprowadzony od nowego roku Polski Ład. To też czynnik, który będzie zwiększał zmienność prognoz dynamiki płac w najbliższym czasie - przewiduje.

Efektów drugiej rundy nie ma

Nieco innego zdania jest prof. Joanna Tyrowicz, ekonomistka z Uniwersytetu Warszawskiego i ośrodka Grape, kandydatka do Rady Polityki Pieniężnej z ramienia Senatu. Na spotkaniu z dziennikarzami na pytanie money.pl o spiralę odpowiedziała, że "na pewno należy się jej obawiać", ale na razie nie ma danych potwierdzających występowanie tego typu niebezpiecznych mechanizmów.

- Efekty drugiej rundy to zjawisko, gdy pracownicy, obserwując rosnące koszty życia, wnioskują o podwyżki niewspółmierne do wzrostu własnej wydajności. Gdyby to naprawdę zachodziło, sprzyjałoby dalszemu wzrostowi inflacji. Ale jestem sceptyczna, bo na razie nie ma podstaw, by wierzyć, że to zjawisko wystąpiło - przekonuje specjalistka rynku pracy.

Jak wylicza, PKB rośnie dość szybko. Podobnie jest z produkcją sprzedaną. - Inna sprawa, że na efekty drugiej rundy pewien wpływ będzie miał Polski Ład - w sposób, który niekoniecznie ma związek z wydajnością pracowników, a za to duży związek z ich pozycją negocjacyjną. Część pracowników, obawiając się spadku wynagrodzeń netto, może być w stanie wynegocjować podwyżki przekraczające wzrost ich wydajności. Ironizując: pogłębienie rozpiętości płac na skutek programu, którego celem było zwiększenie spójności społecznej, to naprawdę rzadka sztuka w polityce gospodarczej - przyznaje prof. Tyrowicz.

Ekspertka przywołuje również badania z czasów, gdy była jeszcze analityczką Narodowego Banku Polskiego:

Gdy jeszcze pracowałam w NBP, przedstawiliśmy analizy dotyczące podwyżek w Polsce. O ile w latach 90., gdy inflacja była jeszcze dość wysoka, doświadczaliśmy ich relatywnie często, o tyle przez ostatnie 20 lat - w warunkach relatywnie niskiej inflacji - częstotliwość podwyżek zasadniczo spadła. O ile mnie pamięć nie myli, przeciętny Polak dostawał podwyżkę raz na jakieś 2,5 roku, przy tym za 80 proc. wzrostu płac odpowiadały firmy zagraniczne, które stanowią 10 proc. przedsiębiorstw w kraju i które odpowiadają za 20 proc. zatrudnienia.

Prof. Tyrowicz wyjaśnia też, że - w przeciwieństwie do firm zagranicznych - firmy krajowe najczęściej nie mają polityki wynagrodzeń. Dlatego zwiększają płace ad hoc, często "wszystkie" naraz, gdy w przestrzeni publicznej pojawia się taki temat. Ekspertka zwraca również uwagę na problem związany z odpowiednim dopasowaniem danych do polityki monetarnej NBP.

- Ten rodzaj dysfunkcji na rynku pracy nie ułatwia prowadzenia polityki pieniężnej. Nie tylko dlatego, że trudno go przewidzieć, ale też dlatego, że mamy bardzo słabe źródła wiedzy na temat podwyżek na bieżąco, więc trudno go zobaczyć wtedy, kiedy wystąpił - kończy kandydatka do RPP.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
money.pl
KOMENTARZE
(346)
WYRÓŻNIONE
inwestor
3 lata temu
Od poczatku bylo wiadomo,jak sie skonczy rzadowe podnoszenie obowiazkowej placy minimal;nej i stawek.Jak mozna narzucac wszystkim to samo bez uwzglednienia sytuacji danej firmy.Place nie biora sie z ustaw,tylko z wydajnosci pracy a ta w Polsce jest wciaz bardzo slaba.Mielismy doganiac Niemcy a tymczasem podano,ze dogonimy ich za...34 lata,oczywiscie zakaldajc,ze ich gospodarka nie przyspieszy. A tymczasem inne kraje ,BEZ zadnego NOWEGO LADU juz nas przegonily,tacy czesi maja o wiele wiekszy PKB na glowe niz my a srednia placa w Polsce jest 45 % sredniej unijnej o bogatszych krajach nawet nie ma co mowic. pkb Nie da sie zadekretowac dobrobytu,jak to robi Kaczynski,nie da sie budowac sily gospodarki drukowaniem pustej kasy i zadluzaniem Polski. Dzis kupilem wlasnie olej rzepakowy.W zeszlym roku placilem 3 zl + ,dzis zaplacilem dokladnie 12 zl z a litr.TO jest symbol tego ,co PiS zrobil z Polska,a to dopiero wciaz poczatek
Igor
3 lata temu
Płace wystrzeliły ale w budżetówce! Np nasz wójt małej gminy z 11tys brutto na 20tys a radni z 1.5tys diety na 3.4tys za jedną radę w miesiącu!!! A nam "prywaciarzom" dokręcają śrubę do granic możliwości
Polak
3 lata temu
Najważniejsze że rządzący się zabezpieczyli mają wypchane konta w bankach dali sobie nawzajem gigantyczną podwyżkę a ludowi, cóż ochłap wystarczy a jak za duzo to mu odbierzemy i damy nierobom niech się cieszą i na nas glosuja
NAJNOWSZE KOMENTARZE (346)
Obserwator
3 lata temu
Ja to już tapczanu nie mogę domknąć przez te podwyżki płac. Chyba będę musiał spać na krzywym.
rysz
3 lata temu
Mieszkam przy granicy niemieckiej. Wiecie po ile u nas stoi masło? Od 5 do 8zł za 200g kostkę, czyli na obecne 1,11 do 1,78 euro. A wiecie ile w Niemczech kosztuje masło? Od 1,08 do 2,10 za 250g kostkę masła. Najniższe ceny to ceny promocyjne, najwyższe to skrajne ceny niepromocyjne. Niemniej, ponieważ u nas lata temu zredukowano objętość masła, to realna cena to 6,25 (1,30 euro) do 10zł (2,22 euro) za normalną kostkę. Tym samym już nawet podstawowa spożywka staje się w powoli tańsza Niemczech niż w Polsce. Jeszcze tylko nieprzetworzone produkty, jak warzywa, surowe mięso, mleko, jajka i ser i na całe zakupy będę do "droższego zachodu" się wybierał, aby oszczędzić portfel. I to przy wysokim kursie euro, co jest dla mnie nieopłacalne. Brawo Polska! Brawo PiS!
Król Maciuś I
3 lata temu
Kulczykowie, Solorze i inni odnotowują rekordowe zyski (poszukaj inny artykuł na money) to dlaczego ja mam nie żądać wyższej płacy? Bo co?
Marian
3 lata temu
Nadchodzi duże zagrożenie, bo rząd dba o to, żeby ludzie nie biedowali. Zagrożenie, bo coraz mniej niewolników, a coraz więcej pracowników., którzy za pracę chcą płacę a nie tuskowy zasiłek na przeżycie.
Żorżick
3 lata temu
To jest wina naprodukowanych 40 letnich Emerytów , którzy i tak potem zabierają ludziom miejsca Pracy , i wszelkiej maści 500 + sowców , oraz nieopodatkowanych Ukraińców
...
Następna strona