Opłaty za drogi pójdą w górę. "Wielu przewoźników nie przetrwa"

Rząd już w ubiegłym roku zapowiedział, że wszystkie państwowe autostrady staną się płatne. Minister infrastruktury Andrzej Adamczyk przyznał na budowanej A1, że Polski "nie stać" na to, by utrzymywać bezpłatne drogi najwyższej kategorii. Zaznaczył jednak, że kolejne odcinki autostrad nie zostaną objęte opłatami w 2022 r. i 2023 r., lecz później.

Ta deklaracja, jak się okazało, dotyczyła samochodów do 3,5 tony, czyli głównie aut osobowych. Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadku cięższych pojazdów. Dla nich wzrosną opłaty za korzystanie m.in. z autostrad i dróg ekspresowych. Do tego do objęte zostaną nią trasy, które oddano do użytku od 2017 r.

Podwyżki opłat za autostrady i ekspresówki wahają się od trzech do ośmiu groszy za kilometr. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że to niedużo. W praktyce oznacza jednak m.in. mocny cios w branżę logistyczną. Kolejny po pandemii koronawirusa, wzroście kosztów pracowniczych, brakach kadrowych po wybuchu wojny w Ukrainie, ale przede wszystkim - wysokich cenach paliw.

- Wspomniany kilkugroszowy wzrost przekłada się na wzrost koszt o kilkaset złotych na jeden pojazd - komentuje dla money.pl Juliusz Skurewicz, sekretarz rady Polskiej Izby Spedycji i Logistyki. Zaznacza, że w przypadku firm, które mają duże floty, kilkugroszowa podwyżka oznacza wzrost miesięcznych kosztów o "dziesiątki tysięcy złotych".

Skurewicz przedstawia to na przykładzie pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) 12 t o klasie silnika EURO 5, który kursuje na trasie Przemyśl - Kraków. Ekspert z PISIL wylicza, że takie auto może miesięcznie pokonać 11 tys. km. Właściciel musi obecnie za to zapłacić 2310 zł. W 2023 r. opłata drogowa wyniesie w tym przypadku 2640 zł.

Podwyżka opłat nie przychodzi też w momencie, gdy branża TSL (transport, spedycja, logistyka) jest w dobrej kondycji, a wręcz przeciwnie. Miesiąc temu Krajowy Rejestr Długów Biura Informacji Gospodarczej podał, że zaległości firm z tego sektora wobec kontrahentów sięgały 1,13 mld zł.

Według danych KRD zadłużeni przedsiębiorcy, zajmujący się transportem i gospodarką magazynową, mają do oddania średnio 40 tys. zł. Na koniec września br. w rejestrze widniało 28 139 firm z branży TSL. W ostatnim roku ich liczba spadła o ok. 3 proc.

- Ta zima będzie bardzo ciężka, drożeje właściwie wszystko i wielu przewoźników nie przetrwa. Wolelibyśmy, żeby rząd nie rozszerzał sieci płatnych dróg albo przynajmniej przesunął to o pół roku. Wielu przewoźników nie jest w stanie przenieść rosnących kosztów na klientów - mówił Andrzej Szymański, dyrektor zarządzający firmy logistycznej Dartom, cytowany przez "Puls Biznesu".

Wzrost kosztów firm logistycznych, jak słyszymy od przedstawicieli branży, ostatecznie odczuwają wszyscy. Pisaliśmy wcześniej w money.pl, że podwojenie stawek frachtu morskiego - co miało miejsce w ostatnich latach - podbija inflację na świecie o ok. 0,7 pkt proc.

Wpływ na ceny usług i towarów ma mieć również podwyższenie opłat za korzystanie z dróg. - Kolejny wzrost kosztów to dalsze dążenie do wzrostu obecnie bardzo wysokiej inflacji - komentuje Skurewicz.

Ekspert PISIL zwraca przy tym uwagę na fakt, że za korzystanie z dróg (poza niektórymi odcinkami autostrad) płaci się tylko w przypadku ciężkich pojazdów. Zaznaczmy, że one muszą płacić za drogi kategorii A (autostrady), S (drogi ekspresowe), ale też GP i G (główne), do których mogą zaliczać się również trasy krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. One także podrożały o kilka groszy za kilometr.

- Może warto zastanowić się nad wprowadzeniem opłat drogowych dla samochodów o masie poniżej 3,5 tony, samochody te tak samo korzystają z całej infrastruktury drogowej - proponuje sekretarz rady Polskiej Izby Spedycji i Logistyki.

Obecnie kierowcy osobówek płacą za kilka wybranych odcinków autostrad (A1, A2 i A4). W niedalekiej przyszłości, jak wspominaliśmy, wszystkie tego typu trasy zostaną objęte systemem poboru opłat e-TOLL.

Zaznaczmy przy tym, że polskie autostrady są jednymi z najdroższych. O ile nie są najdroższymi w Europie, choć trudno to jednoznacznie stwierdzić, bo system w Polsce nie jest jednolity. Na państwowym odcinku A2 za 100 km płaci się 9,90 zł. Ale jazda po tej samej drodze, lecz na koncesjonowanym fragmencie Konin - Poznań kosztuje kierowcę osobówki 50 zł. Jeśli jedzie do granicy z Niemcami - ponad 90 zł.

Wspomnijmy, że bezpłatne autostrady są dla osobówek m.in. w Albanii, Andorze, Estonii, Finlandii, na Cyprze, Litwie, ale też w Szwecji, Monako czy Liechtensteinie. Podobnie jest w Niemczech, Belgii, Holandii, Danii i Wielkiej Brytanii, choć tam opłaty są pobierane za korzystanie np. z wyznaczonych tuneli.

Winiety na korzystanie za autostrad należy kupić natomiast m.in. w Austrii, Bułgarii, Czechach, Mołdawii, Hiszpanii, Słowacji, Słowenii czy Szwajcarii. Przykładowo w tym pierwszym kraju trzeba zapłacić 45 zł za 10 dni. Taka kwota nie wystarczy, by jednorazowo przejechać A2 od granicy z Niemcami do Warszawy.

Jacek Losik, dziennikarz money.pl

Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj.