Pierwszą i najbardziej oczywistą zmianą, jaką przyniesie starzenie się społeczeństwa, jest zmiana struktury zatrudnienia. Pracodawcy będą musieli zmierzyć się z wyzwaniami związanymi ze znalezieniem sposobów na zatrudnienie i utrzymanie starszych pracowników. Skąd jednak wiemy, że starzenie faktycznie będzie postępować?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
W raporcie "Demographic Changes in Europe in the 21st Century" (Jan Misiuna, Marta Pachocka, Katedra Administracji Publicznej, Kolegium Ekonomii Społecznej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) czytamy, że w pierwszych dekadach XXI wieku kwestia międzynarodowych migracji zyskuje na znaczeniu w Europie, napędzana zmianami demograficznymi dotykającymi kontynent, szczególnie starzeniem się populacji.
Starzenie definiowane jest dwojako: po pierwsze, oznacza to, że ludzie żyją dłużej, a oczekiwana długość życia rośnie. Po drugie oznacza to wzrost liczby osób starszych, co przekłada się na zmiany w strukturze wiekowej populacji. Towarzyszą temu niskie wskaźniki ogólnej i częściowej dzietności, niskie wskaźniki urodzeń żywych oraz wskaźniki reprodukcji brutto i netto.
Autorzy opracowania zauważają, że starzenie się społeczeństwa oznacza zasadnicze przekształcenia demograficzne, które prowadzą do wzrostu średniej wieku populacji oraz zwiększenia udziału osób starszych (65 lat i więcej) w całej populacji.
W praktyce, starzenie się społeczeństwa ma dalekosiężne konsekwencje dla gospodarki, systemu opieki zdrowotnej, rynku pracy, oraz systemów emerytalnych. Oznacza to większą potrzebę usług zdrowotnych i opiekuńczych, wyzwania dla systemów emerytalnych w zakresie zapewnienia wystarczających środków na emerytury oraz konieczność dostosowania rynku pracy do zmieniającej się struktury wiekowej pracowników - czytamy w opracowaniu.
Organizacja Narodów Zjednoczonych prognozuje starzenie się społeczeństwa
Światło na problem rzuca też raport Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jak czytamy w "World Population Prospect" w 2022 roku na świecie żyło 771 milionów osób w wieku 65 lat i starszych, co stanowiło znaczący wzrost w porównaniu do 258 milionów w 1980 roku. Prognozy wskazują, że do 2050 roku liczba ta wzrośnie do 1,6 miliarda.
"Starzenie się populacji oznacza zmniejszającą się liczbę osób w wieku produkcyjnym w stosunku do liczby osób starszych, co stwarza wyzwania dla systemów emerytalnych, opieki zdrowotnej oraz rynku pracy, wymagając adaptacji polityk publicznych w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego" - twierdzą autorzy opracowania.
Te dane kierują nas z powrotem do pierwszego raportu. Znajdujemy w nim bowiem źródło prognoz istotnych z punktu widzenia pracodawcy. Do 2035 roku liczba ludności w wieku produkcyjnym spadnie o 3,8 milionów - do 20,739 milionów w porównaniu do 24,545 milionów w 2007 roku. Populacja będzie się starzeć: do 2035 r. grupa wiekowa 60/65+ będzie wynosić 26,7 proc. populacji, podczas gdy udział grupy wiekowej 0-17 będzie wynosił zaledwie 15,6 proc. - czytamy w opracowaniu. Te dane w oczywisty sposób wpłyną na strukturę zatrudniania, która zmienia się relatywnie do tych proporcji.