Stan polskich finansów. "Na rynkach jest nerwowo"

- Z rosnącym niepokojem obserwuje "tiktokową" dyskusje nt. stanu finansów publicznych. Początkowy teatr o "dziurze", czy "pustej kasie"+ wydawał się tylko polityczny, teraz staje się niebezpieczny. Zwracam uwagę osobom, tworzącym te przekazy, że zaraz wejdą na grabie! – napisał w piątek na swoim profilu na platformie X (Twitter) prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys.

"Inwestorzy słuchają wypowiedzi osób, które możliwe, że za chwilę będą zarządzać finansami publicznymi Polski. Chodzi o wiarygodność. Nie można tworzyć wizji Armagedonu, a za chwilę wychodzić do tych samych inwestorów, żeby kupili nasze obligacje przekonując, że jest dobrze!" – dodał.

Paweł Borys zwrócił uwagę, że rentowności polskich obligacji "już są wyżej niż przed wyborami, ASW (asset swap – PAP) szeroko, a IRS 10Y powyżej 5 proc." Dodał, że "na rynkach jest nerwowo i trzeba w sposób odpowiedzialny ważyć każde słowo". Przypomniał, że zwiększone potrzeby pożyczkowe są związane z wydatkami na obronność, "które są priorytetem".

"Teraz fakty: mamy wyższy rating wiarygodności finansowej z perspektywą stabilną niż w 2016, cały dług publiczny do PKB spadł w tym czasie z ok 53 proc. do 48 proc. pomimo tarcz, deficyt GG 23-24 ok 4,5 proc. jest podwyższony (obronność, indeksacje), ale pod kontrolą jak na rok kryzysowy, PFR od 21 nie emituje obligacji, w fin. publ. nie ma miejsca na nowe wydatki czy obniżki podatków nie przez dług lub deficyt tylko przez regułę wydatkową i od miesięcy wie to każdy, kto choć trochę to rozumie, do budżetu 24 wystarczy dodać ok 30 mld zł BGK i wszystko wiadomo" – stwierdził prezes PFR.

Ocenił, że potrzebna jest poważna debata na temat strategii gospodarczej i finansowej państwa.

Ministerstwo Finansów zaskoczyło. Przez miesiąc nie chciało opublikować danych budżetowych za sierpień. Zrobiło to dopiero we wtorek po wyborach parlamentarnych. Dzień później pojawiła się kolejna odsłona - spłynął budżet na wrzesień.

Szacunkowy deficyt budżetu państwa w okresie od stycznia do września tego roku wyniósł 34,69 mld zł. W samym tylko wrześniu przyrosło go aż o 18 mld zł, co w ostatnich latach się nie zdarzało.

"Tak znaczny wzrost deficytu jest nietypowy w porównaniu z ubiegłymi latami – we wrześniu zmiana wyniku budżetu zwykle była bliska zera" - tłumaczą ekonomiści Santander Bank Polska.

W rozmowie z money.pl dr Sławomir Dudek, wieloletni pracownik MF, a obecnie prezes Instytutu Finansów Publicznych (IFP), przekonuje, że dane za sierpień i wrzesień potwierdzają, że luka VAT, czyli różnica między tym, ile powinno wpłynąć tego podatku do kasy państwa a ile realnie wpłynęło, rośnie. To może potwierdzać jego słowa z wywiadu dla money.pl sprzed wyborów.

- We wrześniu VAT zwiększył się jedynie o 1,7 mld zł (w sierpniu było podobnie, wzrost wyniósł 1,9 mld zł), podczas gdy samo przywrócenie stawek na prąd, gaz i paliwa powinno dać przyrost 2,2 mld zł miesięcznie, a inflacja dodatkowo ok. 2 mld zł miesięcznie. Czyli w sierpniu i wrześniu luka VAT wyniosła ok. 4 mld zł, a w całym roku w ostrożnym szacunku wrośnie do 32 mld zł. W pesymistycznym do nawet 40 mld zł - wylicza ekonomista.