Trump uderza w niezależność banku centralnego. Inwestorzy już zabierają pieniądze

Donald Trump w ostatnich dniach zintensyfikował krytykę wobec Jerome'a Powella, szefa Rezerwy Federalnej (Fed) nazywając go "wielkim przegranym" i wzywając do natychmiastowego obniżenia stóp procentowych. W poście zamieszczonym na portalu Truth Social Trump stwierdził, że w USA "praktycznie nie ma inflacji", a opóźnienie obniżki stóp może doprowadzić do spowolnienia gospodarczego. Według portalu CNBC prezydent USA i jego zespół badają możliwość legalnego zwolnienia Powella przed końcem jego kadencji, która kończy się w 2026 roku.

Eksperci ostrzegają, że próba usunięcia szefa Fed ze stanowiska mogłaby wywołać poważną wyprzedaż na rynkach finansowych i podważyć niezależność banku centralnego Stanów Zjednoczonych. Wyraz tych obaw był widoczny w poniedziałek. Amerykańskie indeksy giełdowe zanotowały znaczące spadki.

Coraz bardziej agresywna retoryka prezydenta USA budzi obawy, że "America First" może nieoczekiwanie przeobrazić się w niepożądany scenariusz "Sell America First" - stwierdza w komentarzu przesłanym money.pl Jacob Falkencrone, główny strateg inwestycyjny w Saxo.

Ekspert tłumaczy, że prezydent Trump chce, aby Fed znacznie obniżył stopy procentowe, twierdząc, że ostrożne podejście Powella dławi wzrost gospodarczy. Źródłem frustracji Trumpa jest eskalacja wojny handlowej. Cła grożą gospodarce stagflacją, czyli niebezpiecznym połączeniem rosnących cen i spowalniającego wzrostu gospodarczego. Natychmiastowe cięcia stóp procentowych mogłyby złagodzić te skutki, wzmacniając odporność gospodarczą.

Marek Rogalski z Domu Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska zauważa, że wojna handlowa nie wychodzi prezydentowi USA na dobre. Podkreśla, że "Chińczycy nie myślą o tym, aby zacząć rozmawiać z Amerykanami, aby przełamać impas, który zmierza w stronę zimnej wojny handlowej", a negocjacje z krajami, które wyraziły chęć rozmów w zamian za 90-dniowe zwolnienie z podwyższonych taryf celnych, postępują bardzo powoli.

Przykładowo w ubiegłym tygodniu Trump informował o dużych postępach w rozmowach z Japonią, jednak nie ma sygnałów, aby porozumienie miało zostać szybko podpisane. Sami Japończycy nieformalnie twierdzą, że strona amerykańska sama nie wie, czego chce i zmienia swoje oczekiwania podczas negocjacji.

Na rynkach pojawił się realny strach, że Trump mógłby zwolnić Powella przed zakończeniem jego kadencji w 2026 roku, powołując się na wątpliwe luki prawne. Nawet gdyby sąd najwyższy podważył taki ruch, to i tak przysłowiowe mleko by się już rozlało wszystko, łącznie z chaosem w polityce handlowej, i prowadziłoby do postępującej erozji zaufania wobec amerykańskich aktywów - uważa Rogalski.

- Do tego pojawiają się głosy, że atak Trumpa na Powella ma bardziej na celu zrobienie z niego kozła ofiarnego niepowodzeń polityki amerykańskiej administracji, aniżeli próbę faktycznego zamachu na jego osobę - wskazuje analityk. Eksperci rynkowi przewidują jednak, że naciski polityczne na szefa Fed będą coraz częstsze, co może prowadzić do dalszego spadku zaufania wobec amerykańskich aktywów.

Jak zauważa ekspert DM BOŚ, we wtorek dolar próbował odbijać po poniedziałkowych spadkach, ale rynek pozostał mocno rozchwiany. Rogalski wskazuje również na techniczne aspekty obecnej sytuacji na rynku walutowym. Zejście kursu euro/dolar poniżej 1,15 to na razie tylko korekta, a rynek prawdopodobnie będzie chciał przetestować szczyt z 11 kwietnia na poziomie 1,1473.

Wiceprzewodniczący Rezerwy Federalnej Philip Jefferson we wtorkowym wystąpieniu mówił o tym, że bank centralny USA uwzględnia wpływ polityki monetarnej na rodziny o niższych dochodach. Według Jeffersona, inflacja i jej zwalczanie, mają szczególne znaczenie właśnie dla nich.

Analitycy zwracają uwagę, że skutki uboczne proponowanego przez Trumpa planu ceł "Dnia Wyzwolenia" mogą nieproporcjonalnie uderzyć w biedniejszych Amerykanów. Wynika to z faktu, że gospodarstwa o niższych dochodach są bardziej zależne od importowanych towarów o niskiej marży i mają mniejsze możliwości absorpcji podwyżek cen.

Z prawnego punktu widzenia usunięcie Powella jest skomplikowane, ponieważ szef Fed może zostać odwołany tylko z poważnych powodów, takich jak naruszenia etyczne, a nie z powodu różnic w wizji polityki monetarnej. Administracja Trumpa rozważa jednak radykalne kroki, takie jak redefinicja pojęcia "ważna przyczyna" lub zaskarżenie niezależności Fed w Sądzie Najwyższym.

Trump nie musi formalnie usuwać Powella ze stanowiska, aby go osłabić. Może wskazać publicznego kandydata na jego następcę, co podważyłoby autorytet obecnego szefa Rezerwy bez konieczności bezpośredniego starcia prawnego.

Jak zauważają analitycy ING, na międzynarodowych rynkach finansowych trwa odpływ inwestorów od aktywów dolarowych. Dolar jest najtańszy od czterech lat. Kapitał przenosi się m.in. na rynek złota, którego cena osiągnęła rekordowy poziom 3500 dol. za uncję. Powodem spadków na amerykańskiej giełdzie, na rynku obligacji i w notowaniach dolara są właśnie obawy inwestorów o możliwość odwołania prezesa Rezerwy Federalnej.

Amerykański rynek obligacji pozostaje pod wpływem decyzji i pomysłów administracji Donalda Trumpa. Gdy rynek długu USA nieco ochłonął, po silnej przecenie motywowanej eskalacją wojen handlowych, najnowszym argumentem za zwyżką rentowności Treasuries (obligacje skarbowe USA - przyp. red.) są spekulacje na temat możliwości usunięcia ze stanowiska prezesa Fed - piszą eksperci ING.

Uczestnicy rynku pozostają szczególnie wrażliwi na komentarze dotyczące sytuacji w Ukrainie i negocjacji USA-Iran w sprawie programu atomowego. Kolejna runda rozmów zaplanowana jest na koniec tygodnia w Omanie, a w międzyczasie będą prowadzone negocjacje techniczne. W ubiegły piątek sekretarz stanu USA Marco Rubio powiedział po spotkaniu w Paryżu z przedstawicielami Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Ukrainy, że "USA mogą zrezygnować z prób doprowadzenia do pokoju między Rosją a Ukrainą, jeśli nie będzie sygnałów, że takie porozumienie jest osiągalne w ciągu kilku tygodni".

Robert Kędzierski, dziennikarz money.pl