W Ameryce wydarzyło się coś, czego nie widzieliśmy od 22 lat

Jerome Powell poinformował o podniesieniu stóp procentowych w USA. Zgodnie z prognozami stopy procentowe podniesiono o 50 pkt baz. do 0,75-1,00 proc. Powell zapowiedział także, że USA będą ograniczać aktywa w celu zahamowania inflacji.

FOMC po raz pierwszy od 2018 roku podwyższył stopę procentową w marcu. Jak przypominał niedawno Goldman Sachs, Jerome Powell "zasugerował" wówczas na konferencji prasowej, że "proces redukcji bilansu Fed prawdopodobnie rozpocznie się w maju".

Po posiedzeniu 16 marca Fed podniósł główną stopę procentową w USA do przedziału 0,25-0,50 proc.

Jerome Powell powiedział, że w FOMC "panuje powszechne przekonanie, że dodatkowe podwyżki o 50 punktów bazowych powinny być rozważane na kolejnych posiedzeniach" i zauważył, że "gospodarka amerykańska jest bardzo silna i dobrze przygotowana do prowadzenia bardziej restrykcyjnej polityki pieniężnej".

Fed ogłosił rozpoczęcie redukcji sumy bilansowej do 47,5 mld dol. miesięcznie od 1 czerwca i powtórzył, że dalsze podwyżki stóp proc. uznaje za właściwe.

W przypadku papierów skarbowych limit redukcji zostanie początkowo ustalony na 30 mld USD miesięcznie, a po trzech miesiącach wzrośnie on do 60 mld USD miesięcznie. Redukcja zasobów skarbowych papierów wartościowych w ramach tego miesięcznego limitu będzie obejmowała skarbowe papiery wartościowe kuponowe oraz, o ile terminy zapadalności kuponów są krótsze niż miesięczny limit, bony skarbowe - napisano w osobnym komunikacie.

"W przypadku papierów dłużnych agencyjnych i papierów wartościowych zabezpieczonych hipoteką agencyjną, limit zostanie początkowo ustalony na 17,5 mld USD miesięcznie, a po trzech miesiącach wzrośnie do 35 mld USD miesięcznie" - dodano w komunikacie.

W reakcji na efekty posiedzenia Fed inwestorzy rzucili się do kupowania akcji. Wzrosty kursy akcji wszystkich 30 spółek tworzących indeks Dow Jones.Mocno zyskiwał sektor technologii, w tym m.in. Alphabet i Apple zyskały po 2 proc. Lyft spadał o 29 proc. Spółka przewozowa podała, że zwiększy wydatki, aby przyciągnąć więcej kierowców.

Konkurent tej spółki, firma Uber, straciła na wartości 4 proc. Akcje AMD rosły o 2 proc. Zysk na akcję w I kw. wyniósł 1,13 dol. wobec oczekiwanych 91 centów. Z kolei Airbnb zwyżkował o 7 proc. W pierwszym kwartale strata na akcję wyniosła 3 centy wobec oczekiwanej straty w wysokości 29 centów.

Starbucks rósł o 10 proc. Przychody za I kw. były wyższe od oczekiwań.

To, co wydarzyło się w USA, jest niejako symbolicznym końcem wielkiego eksperymentu banków centralnych wprowadzonego po kryzysie finansowym z 2008 r. Wtedy to sprowadzono stopy procentowe niemal do zera (były banki, które nawet wprowadziły ujemne oprocentowanie) oraz zaczęto skupować aktywa z rynku (m.in. obligacje, jak robił to nasz Narodowy Bank Polski), co miało pobudzić gospodarkę, wywołać inflację i rozruszać rynki finansowe. Pandemia i wojna brutalnie zweryfikowały te założenia.

Ekonomiści boją się obecnie recesji oraz stagflacji (wysoka inflacja, bardzo niski wzrost PKB). Rynek akcji wpada w coraz większe turbulencje, a rentowność obligacji rośnie, wywołując szok finansowy w wielu krajach (w Polsce rząd zakłada wzrost kosztów obsługi długu o 20 mld zł; to połowa wydatków na 500+).

Rynki przed decyzją Fed oceniały, że amerykańska Rezerwa Federalna może też ogłosić, że zacznie zmniejszać sumę bilansową, w tempie które szybko przyspieszy do 95 mld USD miesięcznie.

"Monetarne jastrzębie z Fed przyspieszają" - pisał przed decyzją Fed Vincent Chaigneau, analityk Generali Insurance Asset Management SpA. "Zadowolony z inflacji Fed, przez zbyt długi czas, spieszy się teraz do znacznego podwyższania stóp procentowych" - dodawał.

Profesor ekonomii Uniwersytetu Harvarda - Ken Rogoff - prognozował z kolei, że Fed może być zmuszony do podwyższenia głównej stopy procentowej nawet do 5 proc., aby kontrolować inflację. "Myślę, że będziemy musieli podwyższyć stopy procentowe do 4-5 proc., aby obniżyć inflację do 2,5-3,0 proc." - powiedział Rogoff, były szef Międzynarodowego Funduszu Walutowego, w wywiadzie w "Bloomberg Surveillance".

"Idea, że podniesienie stóp procentowych w USA do zaledwie 2-3 proc. spowolni wzrost cen jest naprawdę +nieprawdopodobna+" - ocenił.

W tym tygodniu decyzje monetarne podejmą też inne banki centralne na świecie. Skala spodziewanych przez analityków podwyżek stóp procentowych waha się od 25 pb w Wielkiej Brytanii - po 1 proc. w Polsce i Brazylii.