VAT

Odliczenie podatku naliczonego z usług związanych z niezrealizowaną inwestycją

Podatnik na bazie obowiązujących przepisów jest uprawniony do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych usług zgodnie z art. 86 ust 1 oraz ust 10 ustawy VAT w momencie poniesienia wydatku. Fakt niezrealizowania konkretnej inwestycji nie powinien powodować ograniczenia prawa pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych usług. Rozstrzygające w tym przypadku znaczenie ma brzmienie art. 86 ust 1 ustawy VAT.

Z końcem lipca br. Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy Ordynacja podatkowej, wydał postanowienie stwierdzając, że odliczenie podatku naliczonego z tytułu zakupionych usług związanych z umową kupna gruntu i realizacją na nim planowanej inwestycji, pomimo braku zawarcia takiej umowy, jest prawidłowe.

Akceptując powyższe stanowisko organu pragniemy zwrócić uwagę na jego istotne elementy.

W omawianym stanie faktycznym podatnik realizował działania o charakterze inwestycyjnym, polegające na kupnie nieruchomości gruntowej i ich dalszej zabudowie pod przyszły wynajem na rzecz podmiotów trzecich. W tym też celu podatnik zlecał zewnętrznemu podmiotowi wykonanie różnych prac związanych z pozyskiwaniem nieruchomości, w tym negocjacje z właścicielem gruntów.

Firma ta jako zleceniobiorca podatnika wystawiała miesięcznie faktury z tytułu wykonanych usług, mających charakter przygotowawczy i analityczny, wobec ostatecznej decyzji spółki o zakupie gruntu i realizowanej tam inwestycji. Przedmiot zakupionych usług polegał na wykonaniu czynności związanych z badaniem rynku lokalnego, nie związanych z konkretną nieruchomością oraz na wykonywaniu czynności dotyczących konkretnej, planowanej lokalizacji.

Wszystkie te usługi ponoszone były przez podatnika przed podpisaniem umowy z właścicielem nieruchomości gruntowej, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, a tym samym przed rozpoczęciem prac budowlanych dotyczących inwestycji. Ze względu na warunki ekonomiczne, prawne czy środowiskowe, podjęte działania nie zawsze kończyły się nabyciem nieruchomości czy wybudowaniem przez spółkę budynku. 

Abstrahując tu od kwestii związanych z prawidłowością zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, zadane pytanie dotyczyło możliwości odliczenia podatku naliczonego od zakupionych usług oraz wskazania prawidłowego momentu takiego odliczenia.

Na marginesie należy stwierdzić, iż w sytuacji odstąpienia przez podatnika od nabycia nieruchomości był on uprawniony do uznania omawianych tu wydatków za koszt uzyskania przychodu. Tym samym wskazane odstąpienie nie powinno być traktowane jako zaniechanie inwestycji w rozumieniu art. 16 ust 1 pkt 41 uCIT.

Konsekwentnie na bazie obowiązujących przepisów podatnik jest uprawniony do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych usług zgodnie z art. 86 ust 1 oraz ust 10 uVAT w momencie poniesienia wydatku. Fakt niezrealizowania konkretnej inwestycji nie powinien powodować ograniczenia prawa pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupionych usług. Zdaniem organu podatkowego absolutnie rozstrzygające znaczenie ma brzmienie art. 86 ust 1 uVAT:

'W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124'.

Ciekawym jest okoliczność, iż organ opierając się na wymienionym ust 1 art. 86 uVAT nie odniósł się zupełnie do art. 88 ust 1 pkt 2 uVAT, 'Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym'.

Akceptując zasadniczo powyższe stanowisko organu, należy zauważyć iż z omawianego stanowiska niestety nie wynika, czy organ podatkowy w sposób tak pełny respektuje ogólną zasadę odliczenia podatku czy też stanowisko to było to wynikiem niezauważenia dalszych przepisów ustawy VAT.