VAT

Podatki w firmie
Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna (WTT)

Przepisy obecnie obowiązującej ustawy VAT pozwalają na korzystanie z rozwiązań, które zmierzają do uproszczenia procedur oraz ułatwienia dokonywania transakcji w ramach Unii Europejskiej. Aby jednak dana procedura mogła zostać zastosowana muszą zostać spełnione ściśle określone przesłanki.

W praktyce gospodarczej istnieją transakcje, gdy towar fizycznie przekazywany jest przez pierwszego z jej uczestników (pierwotnego sprzedawcę) bezpośrednio trzeciemu (finalnemu nabywcy) jednak formalnie pomiędzy pierwszym a trzecim podmiotem nie dochodzi do transakcji, gdyż podmiot pierwszy dokonuje dostawy na rzecz podmiotu drugiego. W rzeczywistości mieć będziemy do czynienia z dwiema operacjami gospodarczymi: pomiędzy pierwszym a drugim podmiotem, następnie zaś pomiędzy drugim a trzecim. Jeśli w tego typu transakcji biorą udział podmioty mające siedzibę na terytorium Unii Europejskiej, możliwym jest zastosowanie uregulowań zawartych w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług (art. 135 - 138 ustawy VAT - dalej Ustawa), które oparte są na regulacjach zawartych w art. 28c(E) VI Dyrektywy.

Ustawodawca w art. 135 ust. 1 pkt 2 uVAT zdefiniował, w jaki przypadku występuje WTT. Zgodnie z przytoczonym przepisem jako WTT można uznać transakcję, w której łącznie spełnione są następujące przesłanki:

  • w transakcji uczestniczą trzy podmioty i
  • każdy z uczestników obrotu towarowego jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w innym państwie unijnym niż pozostali i
  • każdy z podmiotów jest w swoim kraju zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych i
  • pierwszy z uczestników fizycznie przekazuje towar bezpośrednio ostatniemu i
  • formalnie dostawa dokonywana jest pomiędzy pierwszym i drugim, a następnie między drugim i trzecim podmiotem i
  • towar fizycznie jest transportowany z terytorium jednego państwa wspólnotowego na obszar drugiego państwa unijnego i
  • za transport (wysyłkę) odpowiada pierwszy lub drugi uczestnik transakcji, przy czym przewóz może być na rzecz któregoś z nich dokonywany przez całkiem inny podmiot.

Jeśli chociażby jeden z powyższych warunków nie zostanie spełniony nie będzie można mówić o WTT.

Jeśli dana transakcja spełniać będzie powyższe warunki podmioty biorące w niej udział nabędą prawo do zastosowania procedury uproszczonej, o której mowa w rozdziale 8 Ustawy. Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt 4 uVAT pod pojęcie procedury uproszczonej rozumie się następującą sytuację:

  • dostawa na rzecz ostatniego podmiotu (C) jest bezpośrednio poprzedzona WNT u drugiego podmiotu (B),
  • podmiot B dokonujący dostawy na rzecz podmiotu C nie posiada siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
  • podatnik B stosuje zarówno wobec pierwszego podmiotu biorącego udział w transakcji (A)  jak i wobec C ten sam numer identyfikacyjny, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym kończy się lub rozpoczyna transport lub wysyłka,
  • podmiot C stosuje numer identyfikacyjny wydany przez państwo członkowskie, na terenie którego kończy się transport lub wysyłka,
  • podmiot B wskazał podmiot C jako obowiązanego do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

Należy zwrócić uwagę, iż ustawodawca dopuszcza możliwość dokonania dostawy na rzecz podmiotu (ostatni w kolejności), który nie jest podatnikiem od wartości dodanej lub podatnikiem, o którym mowa w art. 15, a który jest zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w państwie członkowskim, w którym znajduje się towar w momencie zakończenia transportu lub wysyłki.

W wyniku zastosowania procedury uproszczonej obowiązek rozliczenia podatku VAT spoczywać będzie na finalnym uczestniku transakcji, co oznacza, iż drugi z kolei podatnik nie będzie zobligowany do naliczenia podatku z tytułu WNT, co nie oznacza, iż nie będą ciążyć na nim obowiązki sprawozdawcze wynikające np. z przepisów dotyczących informacji podsumowujących.

Z punktu widzenia przedsiębiorstw mających siedzibę na terytorium Polski - posługujących się numerem identyfikacyjnym wydanym przez polski organ podatkowy, w sytuacji, gdy sprzedawca jest pierwszym w kolejności, transakcje wykazują jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów opodatkowaną stawką podatku w wysokości 0%.

Jeśli polski podatnik jest drugim w kolejności podmiotem uczestniczącym w WWT to zgodnie z art. 136 Ustawy na fakturze sprzedaży oprócz danych wymienionych w art.106 powinien zamieścić następujące informacje:

  • adnotację "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy o ptu" lub "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 28c (E) szóstej dyrektywy";
  • stwierdzenie, że podatek z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej;
  • numer, o którym mowa w art. 97 ust. 10, który jest stosowany przez niego wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej;
  • numer identyfikacyjny stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej ostatniego w kolejności podatnika.

Jeśli zaś podatnik zarejestrowany na terytorium Polski jest ostatnim w kolejności (faktycznym nabywcą towaru) to na drugi podmiocie ciążyć będzie obowiązek pisemnego zawiadomienia biura wymiany informacji VAT o zamiarze skorzystania z procedury uproszczonej. Kopię zawiadomienia podatnik podatku od wartości dodanej obowiązany jest przesłać podatnikowi polskiemu.

W odniesieniu do polskiego podatnika biorącego udział w procedurze uproszczonej ustawodawca nakłada dodatkowe obowiązki dokumentacyjne, i tak jeśli:

  • podmiot polski jest drugim w kolejności podatnikiem, w prowadzonej ewidencji powinna znaleźć się dodatkowo informacja o kwocie doliczonej marży oraz nazwie i adresie ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej (osobie obowiązanej do rozliczenia VAT z tytułu transakcji),
  • podmiot polski jest faktycznym odbiorcą towaru (finalnym nabywcą towaru) w ewidencji VAT wykazany zostać powinien obrót z tytułu dokonanej na jego rzecz dostawy, wobec której stosowana była procedura uproszczona dla WTT, kwota podatku przypadająca na dostawę opodatkowaną w sposób uproszczony, nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika od wartości dodanej.

Powyższe zezwala na uniknięcie wykazania przez drugi podmiot biorący udział w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej obowiązku podatkowego z tytułu nabycia towarów w państwie, na terenie którego kończy się transport lub wysyłka towarów a tym samym uznać należy, iż przepisy Rozdziału 8 Ustawy ułatwiają obrót towarowy pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Jednak procedury powyższe charakteryzują się wysokim stopniem sformalizowania, w związku z powyższym należy dołożyć szczególnej staranności, aby wszelkie określone w Ustawie obowiązki zostały przez uczestników transakcji trójstronnej zachowane.

Henryk Suchecki


Wiadomości podatkowe
Poradniki podatkowe
Narzędzia
Znajdź adres