W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na polskie fiaty 126p (maluchy) i FSO 1500 (duże fiaty) wnosiło się przedpłaty i zapisywało na listy oczekujących, wierząc, że auto w końcu dojedzie. System upadł, samochodów zamówionych w latach 80. nie wyprodukowano, a kierowcy wychodzili na interesie jak Zabłocki na mydle. Do czasu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Rekompensaty za fiaty
Sytuacja zmieniła się w grudniu 1996 r., kiedy Sejm uchwalił ustawę o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe. Zdecydowano, że osoby, które w 1981 r. wniosły przedpłaty na fiata 126p i FSO 1500 i nie odebrały samochodów, mają prawo do zwrotu wniesionych nakładów wraz z oprocentowaniem oraz rekompensatą.
Zgodnie z prawem kwota rekompensaty jest waloryzowana co kwartał. W 1996 r. wynosiła 5930 zł w przypadku malucha oraz 8400 zł w przypadku dużego fiata. Jak wskazano w obwieszczeniu ministra finansów w tej sprawie, obecnie kwoty wynoszą 18 654 zł za fiata 126p i 26 435 zł za FSO 1500, natomiast w III kwartale 2024 r. będą wynosiły odpowiednio 18 822 zł oraz 26 673 zł.
Ich wypłaty - zgodnie z ustawą sprzed 28 lat - realizowane są przez PKO BP jako bank prowadzący rachunki przedpłat.
Dostał ponad 23 tys. za dużego fiata
Blisko 30 lat po uchwaleniu przepisów z grudnia 1996 r. w Polsce nadal jest 238 osób, które posiadają czynne rachunki przedpłat. Każda z nich jest uprawniona do otrzymania rekompensaty w podanej kwocie wraz z wpłaconą przedpłatą z naliczonym oprocentowaniem.
Jak poinformowało nas PKO BP, ostatni wniosek o wypłatę rekompensaty został złożony w Warszawie w 2022 r. Dotyczył przedpłaty na FSO 1500 a wysokość wypłaconej rekompensaty wyniosła 23 240 zł. Od 2015 r. bank wypłacił pieniądze 11 osobom.
Rekompensata czy bonifikata?
Osoba, która dokonała takiej wpłaty, może udać się do placówki PKO Banku Polskiego, mając przy sobie dowód tożsamości oraz książeczkę przedpłaty. Wówczas ma szansę na odzyskanie zgromadzonych na książeczce środków. Tak jak napisaliśmy, bank jest zobowiązany do wypłacenia posiadaczowi wniesionego wkładu, a także należnych odsetek oraz rekompensaty.
Możliwość jej otrzymania jest jednak uzależniona od systematyczności wpłat na rachunek przedpłaty. Oznacza to, że nie mogło być przerw we wpłatach. W przypadku śmierci właściciela książeczki, o rekompensatę mogą ubiegać się jego spadkobiercy. Warto również podkreślić, że nie istnieje określony termin, do kiedy można starać się o takie rekompensaty - są one bezterminowe.
Warto podkreślić, że ustawa dopuszcza sytuację, w której ktoś zrezygnuje z rekompensaty w zamian za bonifikatę, którą można wykorzystać na zakup nowego samochodu. W tej sytuacji kwota zakupu pojazdu zostanie obniżona o wysokość rekompensaty w danym kwartale uzależnioną od marki pojazdu, na którego prowadzona była przedpłata.
Przykładowo, był prowadzony rachunek przedpłaty na fiata 126p. W maju 2024 r. taka osoba zrezygnowała z rekompensaty na rzecz bonifikaty na zakup nowego pojazdu. Zgodnie z prawem, po przedstawieniu odpowiedniej dokumentacji w salonie samochodowym, koszt zakupu przez nią nowego pojazdu będzie pomniejszony o 18 654 zł.
Kamil Rakosza-Napieraj, wydawca i dziennikarz WP Finanse
Chcesz mieć wpływ na rozwój serwisu money.pl? Weź udział w badaniu