Chodzi o pomoc publiczną dla nierentownych kopalni. Bruksela sprawdza zgodność z unijnymi regułami. Pomoc publiczna w Unii jest dozwolona, ale pod pewnymi warunkami.
- _ Nie zakładamy scenariusza negatywnego _ - odpowiada pytany przez Polskie Radio jeden z wysokich rangą polskich dyplomatów w Brukseli.
_ - To będzie trudna i długa dyskusja, jak za każdym razem kiedy w grę wchodzi pomoc publiczna _ - powiedział polski dyplomata. Przyznał, że unijne reguły są ściśle określone, ale dopuścił możliwość także politycznej dyskusji i pewnej uznaniowości Komisji Europejskiej.
Pomoc publiczna w Unii jest dozwolona, ale pod pewnymi warunkami. Bruksela zawsze sprawdza, czy nie zakłóca ona konkurencji na rynku, a ponadto domaga się gwarancji rentowności.
Do tej pory polskie górnictwo dotowane było na wiele sposobów
Miliardy na kopalnie. Płaciły wszystkie rządy - wynika z raportu _ Ukryty rachunek za węgiel. Analiza wsparcia gospodarczego dla elektroenergetyki węglowej oraz górnictwa w Polsce _, opublikowanego wiosną ubiegłego roku przez ekspertów Warszawskiego Instytutu Studiów Ekonomicznych (WISE Institute).
Jak czytamy w raporcie Money.pl, najistotniejsze było pompowanie pieniędzy w same kopanie i świadczenia dla górników, między innymi na odprawy i likwidacje części szybów. Wielokrotnie stosowano też umorzenia lub odroczenia i rozłożenia na raty wielomiliardowych danin publicznych - wynika z raportu.
70 miliardów złotych to łączna kwota wsparcia (w postaci dotacji, subwencji i umorzeń podatków lub składek na ZUS), którą dla krajowego węgla przeznaczyły ministerstwa, urzędy centralne i władze lokalne w latach 1990-2012.
W latach 1990 i 2003 dotacje do górnictwa sięgały aż 2 procent PKB, a więc pięciokrotnie więcej, niż roczne wydatki państwa na naukę, badania i rozwój.
| ##Pieniądze i wsparcie dla górnictwa w poszczególnych latach (w mld zł) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1990-1994 | 1995-1999 | 2000-2004 | 2005-2009 | 2010-2012 | 1990-2012 | |
| Źródło: WISE Institute na podstawie danych UOKiK, Eurostat, OECD, ZUS, NIK. | ||||||
| Dotacje i subwencje | 23 | 10 | 31 | 3 | 2 | 69 |
| Subsydia do emerytur i rent górniczych | 9 | 12 | 16 | 30 | 12 | 67 |
| Razem | 32 | 23 | 47 | 33 | 13 | 136 |
| Średnia dotacja na rok | 6,4 | 4,5 | 9,4 | 6,5 | 4,4 | 5,9 |
Tylko w ubiegłym roku Sejm zgodził się na kolejną pomoc. Do Państwowej Spółki Restrukturyzacji Kopalń trafiło w 280 milionów złotych na spłatę zobowiązań i planowaną likwidację kopalni Kazimierz-Juliusz.
_ - Związkowcy i politycy opowiadający się za utrzymaniem wszystkich - nawet przynoszących straty kopalń - powinni wskazać skąd zamierzają wziąć pieniądze na ich stałe dotowanie i kto za to ma płacić - _ stwierdza w rozmowie z Money.pl Jeremi Mordasewicz, doradcy zarządu Konfederacji Pracodawców Polskich Lewiatan. Popiera jednak rządowy plan - _ o ile wspieranie trwale nierentownych kopalń jest marnotrawstwem publicznych pieniędzy, o tyle przeznaczenie ponad 2 mld zł na wygaszenie kopalń, pomoc dla zwalnianych górników i wsparcie rozwoju przemysłu na Śląsku uznajemy za uzasadnione. _Jego zdaniem, górnicy powinni być wdzięczni polskim podatnikom, którzy po raz kolejny dofinansują branżę.
Węgiel nie jest już złotem
Spadek popytu na węgiel w Stanach Zjednoczonych, dla którego paliwem substytucyjnym staje się tam gaz, a także w Chinach i w Indiach, spowodował spadek cen na światowych rynkach z ponad 120 dolarów za tonę w 2011 r. do niespełna 70 dolarów obecnie - sprawdził Money.pl.
Źródło: Money.pl na podstawie zebranych danych i GUS
Nie tylko jednak gwałtowne spadki cen na światowych rynkach leżą u podstaw problemów polskiego górnictwa. To także wysokie koszty wydobycia i funkcjonowania kopalni oraz import tańszego węgla spoza Polski.
_ - W Kompanii Węglowej jedynie 3 z 15 kopalni przynoszą zyski i nie ma podstaw do prognozowania poprawy sytuacji. Polskie kopalnie potrzebują poprawy poziomu zarządzania oraz obcięcia części przywilejów górniczych, ale przede wszystkim dofinansowania na cele inwestycyjne i strategii rozwoju. W przeciwnym razie wszelka pomoc będzie miała charakter redystrybucji i transferów społecznych, zamiast działań biznesowych - _ przekonuje Mateusz Kędzierski, ekspert Instytutu Sobieskiego. Więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ.
Nic dziwnego, że tak się dzieje. Dużym obciążeniem dla budżetów są koszt pracy i przywileje górników. Dziś 50 procent kosztów jakie ponoszą kopalnie stanowią te związane z pracą i górniczymi przywilejami. W Kompanii Węglowej zatrudniającej 49 tys. strata na każdej tonie sprzedanego węgla po 11 miesiącach 2014 roku wyniosła 42 zł, a w samym listopadzie 2014 wyniosła blisko 70 zł.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Kopalnie mogą być dobrą inwestycją Trudna sytuacja na rynku węgla nie do końca przekłada się na kondycję spółek wydobywczych z warszawskiej giełdy. Przyzwoicie prosperująca mimo słabych cen węgla Bogdanka może się okazać trafioną inwestycją. | |
| Co szkodzi polskim kopalniom Widzimy, że polskie górnictwo ma poważne problemy. Przy okazji wyborów a dzisiaj i bez nich te problemy pojawiają się w życiu publicznym, więc i na ekranach telewizorów, na ulicach i torach kolejowych. | |
| Zarząd JSW spotka się ze związkowcami. Będzie porozumienie? Zarząd JSW w piśmie skierowanym do organizacji związkowych zwraca uwagę, że sytuacja finansowa JSW jest na tyle poważna, iż wymaga podjęcia niezwłocznych i zdecydowanych działań. | |
| Pełnomocnik rządu ds. górnictwa: nie możemy czekać - Cel naszych działań to konkurencyjne górnictwo, nie wolno czekać do czasu, kiedy nie będzie czego ratować. |