Ważne zmiany od września. To musisz wiedzieć

We wrześniu emeryci i renciści mogą spodziewać się na swoich kontach bankowych wyższych niż zwykle przelewów. Oprócz świadczenia podstawowego otrzymają bowiem również kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, czyli tzw. czternastą emeryturę. Pierwsze transfery Zakłada Ubezpieczeń Społecznych uruchomił 1 września. "Czternastkę" ma dostać ponad 8,8 mln seniorów.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Czternasta emerytura wynosi 2650 zł brutto. Na pełną kwotę czternastki mogą liczyć osoby, których emerytura lub renta nie przekracza 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty czternastka będzie zmniejszana zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę.

Mimo że w tym roku przeciętna emerytura przewyższa o 550 zł próg 2900 zł, to przeciętny emeryt otrzyma ok. 762 zł brutto więcej niż rok temu. Przeciętna emerytura w czerwcu br. wynosiła ok. 3450 zł. Przeciętna emerytura rok wcześniej wynosiła ok. 2900 zł. W ubiegłym roku przeciętny emeryt mógł zatem liczyć na prawie pełną kwotę czternastki (1338,44 zł), a w tym roku na 2100 zł - wyliczył rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

Dodatkowe świadczenie otrzymają osoby, które na ostatni dzień sierpnia mają prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia długoterminowego z ZUS. Będzie można otrzymać tylko jedną czternastkę, a w przypadku renty rodzinnej, kwota czternastki zostanie podzielona każdemu uprawnionemu po równo. Czternastki nie otrzymają osoby ze świadczeniem zawieszonym na dzień badania prawa do czternastki, np. z powodu przekroczenia limitów dorabiania.

Wypłaty "czternastek" to niejedyna nowość od ZUS. Od 1 września obowiązują nowe limity przychodów dotyczące osób, które nadal pracują po otrzymaniu emerytury lub renty, a jednocześnie nie osiągnęły wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).

Główną zmianą jest ograniczenie przychodów, jakie te osoby mogą osiągnąć, pracując dodatkowo. Przychód uzyskiwany z pracy dorobkowej nie może przekroczyć 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. To ważny wyznacznik, o którym warto pamiętać, aby zachować pełne świadczenie.

Przekroczenie tego progu może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak zawieszenie lub odebranie świadczenia emerytalnego, lub rentowego.

Obniżenie limitów wynika z ogólnego spadku przeciętnego wynagrodzenia. W drugim kwartale 2023 roku średnie wynagrodzenie wyniosło 7005,76 zł, co jest niższą wartością w zestawieniu z poprzednimi okresami.

Osoby, które przekraczają 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, lecz nie osiągają 130 proc. (od września to 9107,50 zł), nie muszą obawiać się całkowitego odebrania świadczenia. Istnieje możliwość proporcjonalnego zmniejszania świadczenia o kwotę przekroczenia limitów przychodów. Niemniej jednak kwota zmniejszenia nie może przekroczyć określonej granicy.

Od 1 września limity są następujące:

• 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2023 r. to 4904 zł - przychody powyżej tej kwoty wpłyną na zmniejszenie emerytury czy renty,
• 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2023 r. to 9107,50 zł - przychody powyżej tej kwoty będą oznaczać zawieszenie emerytury czy renty.

Należy pamiętać, że limity te podlegają regularnym aktualizacjom, a kolejne przepisy zostaną opublikowane za trzy miesiące.

Nieco później, bo w połowie września, Polaków czekają duże zmiany dotyczące elektronicznych potwierdzeń zakupów. E-Paragon to cyfrowa wersja tradycyjnego paragonu fiskalnego. Klient nie musi się martwić, że zgubi lub uszkodzi paragon, ponieważ będzie miał stały dostęp do niego za pośrednictwem np. telefonu.

Aktualnie aplikacja e-Paragony pozwala jedynie na przechowywanie skanów tradycyjnych paragonów. Natomiast od 15 września będziemy mogli korzystać z nowej usługi. Dowody elektronicznego zakupu będą przypisane do konkretnej osoby poprzez kod kreskowy, bez udostępniania danych sprzedawcy. Będzie to duże ułatwienie dla klientów dokonujących zwrotów i wymian.

Niektóre sieci supermarketów, jak Lidl czy Carrefour, również oferują w swoich aplikacjach cyfrowe paragony. Należy jednak zaznaczyć, że w tych przypadkach paragony nie mają charakteru fiskalnego, co oznacza, że klient, skanując aplikację, otrzyma nadal wersję papierową dowodu zakupu.

Aby otrzymać e-paragon, najpierw należy zainstalować aplikację. Następnie aplikacja połączy się z systemem dystrybucji e-paragonów w celu pobrania indywidualnego identyfikatora. Wystarczy, że klient przedstawi ten identyfikator w formie kodu kreskowego kasjerowi, który następnie zeskanuje go czytnikiem, a kasa rejestrująca wyśle paragon do systemu dystrybucji.

Również we wrześniu zaczną obowiązywać nowe przepisy w zakresie prawa pracy. Zgodnie z nowelizacją dotyczącą emerytur pomostowych, sąd, uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne lub przywracając pracownika do pracy, będzie musiał nałożyć na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Szykuje się również nowość dla kierowców. Ważność punktów karnych zostanie skrócona z obecnych dwóch lat do jednego roku. Zmiana wejdzie w życie 17 września. Powrócą także kursy redukujące punkty karne.