Alarmujące dane. Dotyczą niewypłacalności firm w Polsce. Skok w budownictwie

W raporcie Allianz Trade przeanalizowano wpływ ostatnich amerykańskich ceł i zmian w światowym handlu na niewypłacalność przedsiębiorstw. Autorzy szacują, że globalna liczba firm z tego typu problemami osiągnie pod koniec 2025 r. „wysoki poziom” (+6 proc.), a ich szczyt spodziewany jest w 2026 r., który ma być piątym z rzędu rokiem ze wzrostem o 5 proc. rok do roku. Niewielki spadek niewypłacalności na świecie (o 1 proc.) prognozowany jest w 2027 r.

W odniesieniu do Polski eksperci wskazali, że ostatnie dane pokazują wzrost niewypłacalności we wszystkich sektorach, a tempo napędzają przede wszystkim budownictwo i usługi.

"Prognoza dla całej naszej gospodarki to zwiększenie liczby niewypłacalności w 2025 r. o 14 proc. i o 5 proc. w 2026 r." - podali eksperci Allianz Trade. W raporcie wskazano również, że budownictwo notuje skokowy wzrost (+30 proc. rdr po III kwartale), a pod względem bezwzględnej liczby przypadków najwięcej jest ich w sektorze usług (36 proc. niewypłacalności).

Eksperci podkreślają, że mimo "niezłych" fundamentów gospodarczych, wspieranych przez odradzające się inwestycje i środki z funduszy KPO, przedsiębiorstwa MŚP pozostają narażone na strukturalne słabości. Wskazują one m.in. na wysokie od pewnego czasu koszty pracy oraz — jak piszą — "niepotwierdzone jak dotąd, ale oczekiwane podniesienie efektywnego opodatkowania w związku z sytuacją budżetu".

O sytuacji w Polsce wypowiedział się też członek zarządu Allianz Trade w Polsce odpowiedzialny za ocenę ryzyka Sławomir Bąk.

"Polska nie mieściła się na wspólnej dla wszystkich krajów skali już w ubiegłym roku, ze swoim wzrostem liczby niewypłacalności o 427 proc. na koniec 2024 r. w porównaniu do średniej z lat 2016-2019. Co prawda zdecydowana większość niewypłacalności w Polsce dotyczy firm z sektora MŚP i nie mierzymy się jeszcze z dużą liczbą niewypłacalności firm dużych" - zauważył Sławomir Bąk.

Zwrócił uwagę, że firmy korzystające z ochrony, jaką daje restrukturyzacja, nie regulują swoich długów, więc "znaczna liczba nowo otwieranych firm nie rozwiązuje problemu strat, jakie ponoszą dotychczasowi dostawcy niewypłacalnych firm".

Bąk wskazał też na skutki uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych. "Koszt uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych stanowiących ponad 90 proc. wszystkich niewypłacalności rozlewa się przy tym przede wszystkim na ich partnerów biznesowych – analogiczne firmy z sektora MŚP" - stwierdził.

Członek zarządu Allianz Trade w Polsce dodał, że trudno mówić o korzyściach restrukturyzacji, gdy tylko jedna trzecia rozpoczętych postępowań przechodzi pierwszy etap zatwierdzenia układu, a jego wdrożenie udaje się nielicznym.

W raporcie Allianz Trade oceniono również wpływ ceł wprowadzonych przez administrację Donalda Trumpa, które mają do końca roku osiągnąć średnią efektywną stawkę 14 proc. Ubezpieczyciel ocenia, że te środki mają "zróżnicowany wpływ" na przedsiębiorstwa.

"W pierwszej połowie 2025 r. protekcjonistyczne skutki ceł i ich stosunkowo łagodne wprowadzenie pomogły zmniejszyć liczbę przypadków niewypłacalności w Stanach Zjednoczonych o 4 punkty procentowe, a rosnący popyt zrównoważył większość ich negatywnych skutków" - ocenił główny analityk ds. badań nad niewypłacalnością w Allianz Trade Maxime Lemerle.

Lemerle ostrzegł jednocześnie, że w gospodarkach opartych na eksporcie liczba upadłości może wzrosnąć. W najgorszym scenariuszu Allianz Trade wskazał możliwe dodatkowe niewypłacalności: Kanada do 1900 firm, Francja do 6000, Hiszpania do 2900, a Holandia do 700.

"Natomiast w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Włoszech i Belgii wpływ ten (dotychczasowych ceł) będzie nieznaczny ze względu na zróżnicowanie ich rynków eksportowych, większą bazę krajową lub silniejszą pozycję finansową" - stwierdził ekspert.

Globalnie Allianz Trade utrzymuje prognozę wzrostu upadłości przedsiębiorstw w 2025 r. o 6 proc., co wynika z dziesięcioprocentowego wzrostu już w 2024 r. Ubezpieczyciel zauważa, że globalna liczba niewypłacalności w 2024 r. osiągnie najwyższy poziom od 2019 r. i będzie o 19 proc. wyższa od średniej sprzed pandemii. Raport sygnalizuje "znaczny wzrost" we wszystkich regionach, zwłaszcza w Azji i Europie Zachodniej, z "szczególnie wyraźnym wzrostem" we Włoszech (38 proc.) i Szwajcarii (26 proc.).

Dyrektor generalna Allianz Trade Aylin Somersan Coqui zwraca uwagę na możliwe dalsze skutki wojny handlowej i rosnącego ryzyka efektu domina.

"Na razie skutki wojny handlowej są umiarkowane, ale w miarę wyczerpywania się strategii ją łagodzących i pojawiania się skutków ubocznych, wkrótce mogą one wystawić na próbę odporność przedsiębiorstw. Wzrasta również ryzyko efektu domina wynikającego z rosnącej liczby niewypłacalności dużych przedsiębiorstw" - uważa Aylin Somersan Coqui.

Dodała, że prowadzi to do nasilenia ryzyka braku płatności. "Obecnie spodziewamy się, że globalna liczba przypadków niewypłacalności przedsiębiorstw wzrośnie w związku z tym w 2026 r. o +5 proc., w porównaniu do +3 proc. wzrostu, jakich spodziewaliśmy się w naszej poprzedniej prognozie" - poinformowała.

Autorzy raportu wskazują też trzy czynniki, które ich zdaniem wystawią odporność firm na próbę: spowolniony wzrost gospodarczy, trudne warunki finansowania przy utrzymujących się wysokich stopach procentowych i ograniczonej podaży kredytów oraz słabości sektorowe, zwłaszcza w budownictwie i motoryzacji. Podkreślili jednocześnie rolę boomu technologicznego i sztucznej inteligencji, który może przyczynić się do dalszego wzrostu liczby upadłości.

Allianz Trade to międzynarodowy ubezpieczyciel specjalizujący się w ubezpieczeniach kredytu kupieckiego oraz obszarach gwarancji, windykacji, strukturyzowanego kredytu kupieckiego i ryzyka politycznego.

Źródło: PAP