- Powinniśmy zrozumieć kontekst. Dziś w Europie nie ma ani jednego projektu budowy nowego lotniska. Ani jednego. To bardzo trudne przedsięwzięcie. Ostatnimi, którzy się na to porwali w regionie, są Turcy, którzy zbudowali nowe lotnisko w Stambule - podkreśla Jozsef Varadi w odpowiedzi na pytanie money.pl.
- Nowe lotnisko to przedsięwzięcie trudne z wielu względów, również politycznie. Pochłania miliardy euro i zazwyczaj dwa lub trzy razy więcej niż planowano w budżecie. Widzieliśmy to w Berlinie, widzieliśmy w Abu Dhabi - stwierdził szef tanich linii lotniczych Wizz Air.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Budowa CPK. Varadi: wykorzystać lotniska, które już są
Zaznaczył, że nie przekreśla pomysłu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, ale ma wątpliwości, czy megalotnisko trzeba budować już teraz. Jego zdaniem trzeba przyjrzeć się najpierw już istniejącej infrastrukturze lotniskowej w całym kraju. Oprócz stołecznego Lotniska Chopina funkcjonuje jeszcze 14 regionalnych portów lotniczych.
- Popatrzyłbym na możliwości portów w Radomiu i Łodzi, postarał się o większą efektywność i lepsze wykorzystanie już istniejących lotnisk, zanim porwę się na budowę nowego. Dopiero, gdy nie będę w stanie stworzyć już większej przepustowości, takie przedsięwzięcie będzie miało sens. Myślę, że Polska jeszcze nie jest w tym miejscu i ma rezerwy w systemie - ocenił Varadi.
Podał przykład lotniska Londyn-Gatwick, które ma tylko jeden pas startowy i rocznie obsługuje około 41 mln pasażerów. Działa na nim 50 przewoźników lotniczych.
Debata wokół CPK. Przyszłość Lotniska Chopina
Centralny Port Komunikacyjny to planowane lotnisko przesiadkowe w okolicy Baranowa między Warszawą i Łodzią. Według ostatnich prognoz w 2030 r. z nowego portu lotniczego skorzystać może 28 mln pasażerów, a dekadę później - 40 mln podróżnych.
Lotnisko Chopina w 2023 r. obsłużyło 18,5 mln podróżnych. Eksperci popierający budowę CPK podkreślają, że "sufitem" największego dziś portu lotniczego w kraju jest poziom około 22 mln podróżnych rocznie. Oznacza to, że w perspektywie kilku najbliższych lat przepustowość Lotniska Chopina wyczerpie się.
Na potrzebę wybudowania nowego portu przesiadkowego dla Warszawy, wówczas nazywanego Centralnym Portem Lotniczym (CPL), wskazywały już m.in. analizy zlecone przez rząd PO-PSL w 2010 r.
CPK ma stać się centralnym węzłem zaprojektowanej na nowo sieci transportowej kraju. Inwestycja obejmie też blisko 2 tys. km nowych linii kolejowych, w tym wielu w standardzie Kolei Dużych Prędkości. Według autorów projektu, otwarcie CPK będzie oznaczać konieczność zamknięcia Lotniska Chopina, przynajmniej dla ruchu cywilnego.
Jaka przyszłość dla LOT-u? Plan Varadiego
Głównym użytkownikiem Centralnego Portu Komunikacyjnego mają być Polskie Linie Lotnicze LOT. Nowy port lotniczy przejmie rolę ich hubu, czyli lotniska przesiadkowego. Szacowano, że do zapewnienia rentowności CPK wymagane jest, aby LOT odprawiał na tym lotnisku co najmniej 15 mln pasażerów rocznie. To o połowę więcej niż roczne liczby pasażerów narodowego przewoźnika w latach 2019 i 2023 r.
Na spotkaniu z grupą polskich dziennikarzy Varadi został zapytany o przyszłość, jaką widzi dla LOT-u. - To tylko moja prywatna opinia, ale gdybym był prezesem LOT-u, skoncentrowałbym się tylko na rozwoju połączeń dalekiego zasięgu. I starałbym się robić to lepiej niż wszyscy inni. Ma ku temu duży potencjał, bo Polska to duży kraj, a Polonia rozsiana jest po całym świecie, zwłaszcza USA - stwierdził Varadi.
Tak pojmowany LOT mógłby ujednolicić flotę dalekiego zasięgu do Boeingów 787 Dreamliner, z których już korzysta, i czerpać z tego podobne korzyści, jak tanie linie lotnicze. Te bowiem operują tylko na jednym typie samolotu, obniżając koszty działalności operacyjnej. Wizz Air postawił na rodzinę Airbusa A320, konkurencyjny Ryanair na Boeinga 737.
Jednak LOT jako przewoźnik sieciowy musi zasilić połączenia dalekiego zasięgu pasażerami z różnych kierunków. Jozsef Varadi i na to ma rozwiązanie. - Krótsze połączenia przekazałbym w formie outsourcingu innej linii lotniczej, która się w nich specjalizuje, na przykład Wizz Airowi, tworząc wspólną ofertę dla pasażerów przesiadkowych - stwierdził.
Jego zdaniem nie byłoby to łatwe, bo podróż z przesiadką w hubie powinna odbywać się na jednym, wspólnym bilecie, wymaga też przetransferowania bagażu pasażera między samolotami bez konieczności jego odbierania i ponownego nadawania. Varadi twierdzi jednak, że mogłoby się to udać i "mieć duże szanse powodzenia".
LOT na giełdzie?
Maciej Wilk, były członek zarządu ds. operacyjnych PLL LOT, obecnie jeden z najaktywniejszych obrońców CPK, postuluje z kolei, aby lot wszedł na giełdę. Wraz z nowym lotniskiem miałoby to umożliwić przyspieszenie rozwoju przewoźnika i dogonienie holenderskiego KLM. Sceptyczny wobec giełdowego debiutu LOT-u jest Jozsef Varadi.
- Na giełdzie radzą sobie spółki rentowne o dobrej kondycji finansowej. Dlatego myślę, że dla LOT-u lepszym rozwiązaniem byłby prywatny inwestor. Komisja Europejska, która różnie podchodzi do kwestii konsolidacji linii lotniczych, z prywatyzacją nie miałaby problemu. Problemem mogłaby być próba sprzedaży LOT-u Lufthansie, ale nie wydaje mi się, żeby polski rząd był tym zainteresowany - dodał.
Marcin Walków, dziennikarz i wydawca money.pl