Osoby z niepełnosprawnościami coraz częściej korzystają z usług kolei, co jest efektem stałego podnoszenia dostępności transportu kolejowego poprzez inwestycje w tabor i dworce. Liczba osób, którą wybrały pociąg PKP Intercity w pierwszych trzech kwartałach w 2018 i 2019, zwiększyła się aż o 60 proc., czyli prawie 8 tysięcy osób.
Wzrosła również liczba asyst na dworcach udzielanych przez ochronę obiektu. Na dworcu Warszawa Centralna ochrona obiektu asystuje osobie z niepełnosprawnością średnio co 2,5 godziny, a na innych obiektach takich jak dworzec Poznań Główny czy Wrocław Główny co 6 godzin. Pokazuje to, że liczba osób z niepełnosprawnościami korzystających z pociągów stale się zwiększa.
Kolejarze chcą, żeby te podróże były jeszcze bardziej komfortowe – inwestując w dworce i tabor.
Inwestycje za miliony
By to było możliwe PKP SA, modernizuje około 200 dworców w całym kraju. Większość z nich to obiekty zabytkowe, które trzeba dostosować do współczesnych wymogów. Dla osoby z niepełnosprawnościami problemem może być nierówna nawierzchnia, próg, za wąskie przejście, w którym nie mieści się wózek. Z tym trzeba się uporać przy każdej inwestycji.
Usprawnień jest więcej, bo na każdym obiekcie dostosowywane są toalety oraz umieszczane mapy dotykowe, ścieżki dla osób niedowidzących i niewidzących, a tam, gdzie są kasy również urządzenia do wspomagania słuchu. W niektórych budynkach, gdzie jest to potrzebne, instalowane są również windy i pochylnie. Z kolei na przydworcowych parkingach kolejarze wyznaczają specjalne miejsca dla osób z niepełnosprawnościami. Udogodnień jest więcej, a cel jeden – żeby obiekty były coraz bardziej dostępne dla wszystkich grup podróżnych.
Pierwsze efekty tych prac już widać.
Między 2014 a 2019 rokiem PKP S.A. zmodernizowała w sumie 58 dworców, a szacunkowe wydatki na dostosowanie obiektów do wymagań osób z ograniczoną możliwości poruszania się to około 105 milionów złotych.
Ale to nie koniec. W ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016–2023 planuje się zakończenie inwestycji na 174 dworcach kolejowych, które obecnie są na różnych etapach realizacji. Łączny koszt dostosowania tych obiektów szacuje się na około 200 milionów złotych.
80 proc. zmodernizowanych pociągów
Swoją cegiełkę do zwiększania dostępności dokłada też państwowy przewoźnik PKP Intercity. Na inwestycje w tabor zamierza wydać około 7 mld zł w ramach programu PKP Intercity – Kolej Dużych Inwestycji. W efekcie do 2023 r. tabor PKP Intercity będzie w 80 proc. nowy lub zmodernizowany.
W każdym pociągu przewidziane będą udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Na pokładzie nowoczesnych składów PKP IC znajdą się m.in.: specjalne miejsca dla osób poruszających się na wózkach, pasy kontrastowe w drzwiach, oznaczenia w alfabecie Braille’a czy toalety dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – wyposażone w poziome i pionowe poręcze oraz przyciski SOS.
Przykładem inwestycji, która spełnia te kryteria, jest zakup 60 sztuk wagonów typu COMBI. Są to wielofunkcyjne przedziałowe wagony o podwyższonym standardzie, z wydzielonymi przedziałami rodzinnymi i dla osób z niepełnosprawnościami, w tym poruszających się na wózkach. W takim przedziale znajdować się będą cztery rozkładane, pełnowymiarowe fotele, które w pozycji złożonej będą służyć do przypięcia wózków. Ponadto każde miejsce zostanie wyposażone w urządzenie umożliwiające wezwanie pomocy.
Przy drzwiach zastosowane zostaną elementy kontrastujące. Panel do regulacji oświetlenia, temperatury i poziomu głośności umiejscowiony będzie na wysokości od 800 mm do 1100 mm, a wszelkie piktogramy użyte w przedziale będą zapisane w alfabecie Braille’a.
Standardem będzie też bezprogowa podłoga i w pełni dostosowana toaleta wyposażona w przycisk pomocy SOS, po wciśnięciu którego pasażer połączy się z obsługą pociągu.
Zadzwoń by uzyskać pomoc
Rosnąca liczba przejazdów koleją osób z niepełnosprawnością i osób o ograniczonej sprawności ruchowej to efekt zwiększania dostępności rozumianej nie tylko jako dostosowanie infrastruktury. Podróżni mogą skorzystać z asysty drużyny konduktorskiej, która polega m.in. na udzieleniu pomocy przy wsiadaniu i wysiadaniu do/z pociągu czy wskazaniu miejsca w pociągu oraz ochrony dworca w zakresie pomocy w przemieszczaniu się po jego terenie.
Optymalnie jest, gdy potrzeba zostanie zgłoszona na co najmniej 48 godzin przed podróżą. Pozwala ta na odpowiednie skoordynowanie i zaplanowanie logistyczne podróży.
Czasem jest tak, że wymaga ona współpracy kilku spółek kolejowych. Nie trzeba kontaktować się z każdą z nich, wystarczy, że zgłosimy się do jednej, która ułoży nam całą podróż.
Szczegółowe informacje jak to zrobić można znaleźć między innymi na stronie PKP Intercity lub PKP S.A.
Z asysty drużyny konduktorskiej czy pracowników ochrony dworca chętnie korzystają podróżni z niepełnosprawnościami.
W pierwszych trzech kwartałach ubiegłego roku, jak wyliczyli kolejarze, na samych dworcach wykonali 58 asyst każdego dnia, czyli średnio co 25 minut na którymś z dworców pasażer korzystał z pomocy! Największa grupa, której udzielono wsparcia w podróży na dworcu Warszawa Centrala, liczyła aż 224 osoby.
Wzrost zapotrzebowania na tę usługę odnotowuje również PKP Intercity. Od 1 do 3 kwartału 2019 roku dzięki asyście pociągiem podróżowało 20 198 osób, a od 1 do 3 kwartału 2018 – 12 500 osób.
To daje 60 proc. wzrost liczby osób korzystających z tej pomocy.
Materiał powstał we współpracy z PKP S.A.