Koncerny zarabiają krocie na cenach prądu, ale się nie cieszą. Tak się tłumaczą
Trwa czas żniw dla spółek sprzedających prąd? Choć odnotowują one rekordowe zyski, to jednak ich zdaniem rzeczywistość nie jest taka czarno-biała. Przedstawiciele producentów podkreślają, że w dyskusji o cenach prądu zapomina się o kosztach jego wytworzenia. A na te składają się ceny surowców czy uprawnień do emisji dwutlenku węgla.
Ceny prądu. Producenci energii tłumaczą, skąd tak wysokie ceny
W piątek można się spodziewać decyzji Urzędu Regulacji Energetyki dotyczącej taryf na prąd w 2023 r. Wcześniej URE zablokował wnioski o zmianę taryf trzech państwowych firm.
Rekordy na giełdach
Rekordowemu wzrostowi cen prądu przyjrzał się portal Wyborcza.biz, który zauważa, że firmy otrzymały stawkę nawet o 80 proc. wyższą niż wcześniej (2,3 zł za kWh). Pytanie zatem, skąd wziął się rekordowy wzrost cen i kto ostatecznie na nim zarobił?
W październiku w money.pl opisywaliśmy zarzut mniejszej firmy sprzedającej prąd wobec większych podmiotów, sugerujące zmowę cenową. W ocenie mniejszych sprzedawców ceny na giełdzie są nieracjonalnie wysokie i nie mają pokrycia ani w produkcji, ani w relacji popytu do podaży. Widać to było w lipcu, gdy ceny na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) osiągały rekordowe poziomy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nowe godziny szczytu zużycia energii. "Są codzienne obliczane. Ważna jest pogoda i nasze zachowania"
Jakie są przyczyny takiego skoku cenowego? Dr Włodzimierz Cupryszak, ekspert ds. regulacji w Polskim Komitecie Energii Elektrycznej (PKEE), czyli stowarzyszenia reprezentującego stowarzyszenia producentów energii, wskazuje na ceny gazu na światowych rynkach. Mimo faktu, że w Polsce większość energii produkuje się z tańszego od błękitnego paliwa węgla, to jednak ostatecznie na koszty jej wytworzenia wpływa właśnie gaz.
Spółka energetyczna nie może produkować i sprzedawać energii poniżej kosztów jej wytworzenia. Mechanizm wyznaczania ceny na giełdach energii całej Europy w praktyce jest więc uzależniony od wysokich cen gazu, bo to właśnie prąd wytwarzany z gazu często był i jest najdroższy. Przepisy działają w taki sposób, że im droższy jest gaz, tym droższa jest na giełdzie energia wytwarzana również z innych źródeł, np. z węgla – tłumaczy dr Włodzimierz Cupryszak.
Swoje dokładają koszty surowców i uprawnień do emisji CO2
Rozmówca portalu podkreśla, że ceny energii w kontraktach terminowych uwzględniają też takie kwestie, jak: ceny węgla, gazu i uprawnień do emisji dwutlenku węgla. A skoro ceny na 2023 r. od początku roku wzrosły o 100 proc., to mniej więcej o tyle samo rosły ceny energii.
"Wyborcza" jednak zauważa, że elektrownie mają podpisane umowy długoterminowe z kopalniami, co ma je uchronić przed zawirowaniami na światowych giełdach. Chociaż górnicy już zaczęli renegocjować umowy na dostawy węgla ze względu na inflację, to – zdaniem dziennika – tego efektu latem, gdy ceny na TGE były rekordowe, nie było jeszcze widać w cenach.
Może zatem odpowiedzi trzeba szukać w kosztach emisji dwutlenku węgla? Sama PGE w pierwszym półroczu na ten cel przeznaczyła 8,3 mld zł. Rok wcześniej o tej samej porze – 3,3 mld zł. Co jednak istotne, te pieniądze wracają do budżetu państwa i powinny być przeznaczane na inwestycje w OZE i źródła nisko- lub zeroemisyjne. Polska w ubiegłym roku zarobiła ponad 25 mld zł.
Rząd zauważył problem
Rządzący już zauważyli problem ustalania cen energii na podstawie kosztów produkcji z gazu. Władze już wprowadziły mechanizm, który powoduje, że cena prądu ma być zbliżona do kosztów jego produkcji z węgla, z którego powstaje większość energii nad Wisłą.
Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj.
