Jak rozpoznać "korporacyjnego psychopatę". 13 znaków ostrzegawczych

Psychopatia jest, w potocznym rozumieniu, zaburzeniem charakteryzującym się bezwzględnością, nieliczeniem się z uczuciami innych osób, brakiem empatii i lekceważeniem norm społecznych. Chorzy bardzo często wykazują więc zachowania antyspołeczne.

Naukowiec Clive Boddy z Anglia Ruskin University prowadzi badania nad zjawiskiem psychopatii w korporacjach. W swoim niedawnym artykule opublikowanym na łamach czasopisma akademickiego "International Journal of Market Research" Boddy stwierdził, że firmy, które chcą uchronić się przed ruiną finansową, muszą wystrzegać się "korporacyjnych psychopatów".

W swoim artykule badawczym Clive Boddy analizuje cechy osób z tym zaburzeniem osobowości, powołując się na zachowania wykazywane przez "jednego z bardziej niesławnych liderów XX wieku", czyli Bernarda Madoffa – amerykańskiego finansisty, który stworzył jedną z największych piramid finansowych w historii i oszukał grono swoich inwestorów na miliardy dolarów.

Boddy twierdzi, że psychopaci są w stanie pracować "stosunkowo niewykryci w społeczeństwie korporacyjnym", ponieważ na ogół wydają się inteligentni i czarujący. Odnoszą sukcesy w pracy i, w porównaniu do psychopatów-przestępców, lepiej kontrolują swoje impulsywne i antyspołeczne skłonności.

Do analizy zachowań Madoffa Boddy użył dwóch testów na psychopatię stosowanych przez psychologów diagnozujących pacjentów. Zgodnie z nimi psychopaci mają charakteryzować się:

• powierzchownym urokiem i pozorną inteligencją,
• brakiem prawdomówności i nieszczerym postępowaniem,
• dwulicowością,
• osobowością egocentryczną,
• bezwzględnością wobec szkód wyrządzanych innym pracownikom,
• płytkością emocjonalną,
• brakiem reakcji na osobiste interakcje,
• poczuciem wyjątkowości,
• poczuciem uprawnienia,
• poczuciem niezniszczalności,
• oderwaniem od rzeczywistości,
• brakiem zaangażowania,
• chaotycznym poczuciem własnej tożsamości.

Po przeanalizowaniu osobowości i zachowań Madoffa Boddy stwierdził, że – jak czytamy w jego w artykule – "wydaje się on uosabiać, w bardzo bliskim stopniu, wszystkie [...] behawioralne cechy psychopatii". Uczony wymienia także innych znanych liderów, np. brytyjskiego potentata medialnego Roberta Maxwella, współzałożyciela WorldCom Bernarda Ebbersa, dyrektora generalnego Sunbeam Alberta Dunlapa oraz założyciela, dyrektora generalnego i prezesa Enronu Kena Lay’a, których także można byłoby zaliczyć do grona potencjalnych "psychopatów korporacyjnych".

Boddy apeluje do firm, by starały się identyfikować takich pracowników, zanim "dojdą do władzy" w swoich instytucjach.

Organizacje zarządzane przez psychopatów, takie jak […] firma inwestycyjna Madoffa, ostatecznie upadają lub bankrutują. Zazwyczaj bardzo mocno tracą na tym inwestorzy, fundusze emerytalne, posiadacze emerytur oraz inni interesariusze – zauważa naukowiec.