Na rynkach nieruchomości biurowych w w trzecim kwartale zwiększyła się nierównowaga wynikająca z nadmiaru podaży powierzchni do wynajęcia w stosunku do popytu na nią.
"Podaż nowych powierzchni oraz powierzchni w budowie nadal utrzymuje się na wysokim poziomie. Wynika to z rozpoczęcia budowy bardzo dużej ilości powierzchni przed pandemią, które inwestorzy chcą zakończyć" - czytamy w najnowszym raporcie NBP.
Według informacji firm doradczych, na koniec trzeciego kwartału zasoby powierzchni biurowej na dziewięciu największych rynkach biurowych wyniosły ok.11,5 mln mkw., a w budowie było ok. 1,4 mln mkw.
Popyt na powierzchnie biurowe wynikał w znacznej części z odnowienia umów. Stopa pustostanów na tych rynkach wzrosła do poziomu 10,7 proc., wobec 9 proc. na koniec drugiego kwartału. W Warszawie stopa pustostanów na koniec trzeciego kwartału wyniosła 9,6 proc. wobec 7,9 proc. w drugim kwartale, wynika z danych cytowanych przez NBP.
"Pandemia przyspieszyła zmiany zachodzące na rynku biurowym. Obserwujemy wzrost pustostanów i zmniejszenie popytu na powierzchnie biurowe" - podsumowują autorzy raportu.
Zwracają też uwagę, że czynsze transakcyjne powierzchni biurowych klasy A w Warszawie nieznacznie spadały, podobnie jak w pozostałych ośmiu dużych miastach oraz siedmiu mniejszych miastach wojewódzkich. Nieznacznie spadły również czynsze w budynkach biurowych klasy B na największych rynkach.
Niektórzy najemcy, szczególnie ci znaczący, wykorzystują sytuację do negocjacji poziomu czynszu. Natomiast transakcje kupna i sprzedaży nieruchomości są wynikiem długich renegocjacji, zatem na rynku inwestycyjnym ewentualny wpływ pandemii widoczny będzie z opóźnieniem.
Co z galeriami?
Sektor handlowy w 2020 roku znacząco odczuwa skutki pandemii COVID-19. Duża część sieci handlowych renegocjuje umowy najmu w galeriach.
"Wiele sieci rezygnuje z lokali w galeriach handlowych przenosząc swoje sklepy do Internetu lub sklepów zlokalizowanych przy ulicach handlowych. Obserwujemy wzrost zakupów on-line" - czytamy w raporcie.
"Duże centra handlowe, już przed wybuchem pandemii, przekształcały się w centra rozrywki, aby przyciągnąć klientów. Jednak obecne obostrzenia sanitarne uniemożliwiają prowadzenie tej części działalności" - czytamy dalej.
Zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej na koniec trzeciego kwartału 2020 roku wyniosły ponad 12,2 mln mkw., a powierzchnia w budowie kształtowała się na poziomie 305 tys. mkw.
Zdaniem autorów raportu, niski przyrost nowych powierzchni może oznaczać, że inwestorzy uważają rynek za nasycony, co potwierdza pojawianie się projektów przekształcających istniejące centra handlowe w centra handlowo-usługowo-rozrywkowe.