Hodowcy świń biją na alarm. Koszty "zjadają" niewielkie zyski

Ankieta została przeprowadzona wśród 517 producentów świń w I kwartale 2025 r., pytano w niej o ocenę opłacalności produkcji, perspektywy na przyszłość, a także problemy i postrzeganie wyzwań, przed którymi stoi branża. Nastroje wśród producentów są dalekie od optymizm - poinformowało biuro prasowe Gobarto 500.

Z ankiety wynika, że aż 72,5 proc. hodowców uznaje sytuację w sektorze trzody chlewnej za słabą lub bardzo słabą. 13,9 proc. ocenia ją jako średnią, a pozytywnie postrzega ją 13,6 proc.

Ponad dwie trzecie rolników uważa, że w 2024 roku hodowla świń była nieopłacalna (34,8 proc.) lub bardzo nieopłacalna (27,5 proc.). Tylko 11,4 proc. ankietowanych oceniło jej rentowność jako opłacalną, a 3,7 proc. za bardzo opłacalną. Co piąty producent (22,6 proc.) przyznał, że sytuacja finansowa gospodarstwa nie przyniosła ani zysków, ani strat.

Z ankiety wynika, że w związku z trudną sytuacją na rynku trzody chlewnej wielu hodowców rezygnuje z dalszych inwestycji w gospodarstwa. Ponad połowa (52 proc.) zadeklarowała, że w 2025 roku nie planuje żadnych inwestycji, a co czwarty hodowca (26,3 proc.) zamierza wręcz ograniczyć skalę produkcji. Drobne inwestycje planuje 11,8 proc. ankietowanych, a tylko co dziesiąty hodowca (9,9 proc.) przewiduje znaczne inwestycje, takie jak modernizacja gospodarstwa czy wdrożenie nowych technologii.

- Co do zasady polscy producenci świń od lat nie są szczególnie optymistyczni, co ma uzasadnione podstawy. Zasadniczą przyczyną tego pesymizmu są oczywiście wahania opłacalności, a to z kolei wpływa na stabilność sektora i planowanie przyszłości swojego gospodarstwa - tłumaczy dyrektor ds. rozwoju trzody chlewnej w Gobarto Hodowca Piotr Karnas.

Jak zauważa, 2024 r. jest tego klasycznym przykładem, bo o ile pierwsze miesiące ubiegłego roku były dobre lub bardzo dobre dla hodowców, to druga połowa roku i końcówka były złe i bardzo złe.

Poza kwestiami opłacalności hodowcy wskazują również na szereg problemów, z którymi się mierzą. Aż 48,2 proc. ankietowanych wskazało na wysokie ceny energii jako kluczową barierę rentowności, a 27,1 proc. na drożejącą paszę. Ponadto 29 proc. respondentów za istotny problem uznaje afrykański pomór świń (ASF) i inne choroby trzody, które destabilizują produkcję.

Jednak największym wyzwaniem według 62,9 proc. rolników pozostaje polityka rolna i regulacje, które w ich ocenie nie sprzyjają rozwojowi sektora. Dodatkowo 7,9 proc. hodowców zwraca uwagę na problem niedoboru pracowników - wynika z ankiety.

Koszty energii elektrycznej, wody, paliwa, a w konsekwencji wszystkich środków do produkcji "zjadają" czasem niewielki zysk wypracowany z produkcji świń. Np. nawet w nowoczesnych budynkach inwentarskich na 2000 stanowisk tuczowych z wentylacją mechaniczną, rachunki za prąd sięgają 6-7 tys. zł miesięcznie - wylicza Karnas.

Dyrektor zwrócił uwagę, że ogólna niepewność rolników co do przyszłości producentów żywności przekłada się na odkładanie decyzji o inwestowaniu, co de facto zatrzymuje rozwój gospodarstwa.

Aż 3/4 ankietowanych (75,8 proc. wskazało, że jednym z największych zagrożeń dla polskiej produkcji trzody chlewnej są wyzwania związane ze środowiskiem i globalne umowy handlowe, takie jak Mercosur, które mogą negatywnie oddziaływać na konkurencyjność krajowych hodowców.

Innym czynnikiem wpływającym na przyszłość branży są zmieniające się nawyki konsumentów. 18,4 proc. rolników obawia się, że zmiany w mentalności i stylu żywienia ograniczą popyt na wieprzowinę. Co piąty hodowca (21,3 proc.) zwraca uwagę na protesty mieszkańców wsi przeciwko nowym inwestycjom w hodowlę. Dodatkowo 16,4 proc. respondentów spotyka się z utrudnieniami w uzyskaniu wymaganej dokumentacji.

- Wszystkie te czynniki razem tworzą obraz branży trzody chlewnej w Polsce, w której oprócz bieżących wyzwań związanych z zarządzaniem gospodarstwem i opłacalnością produkcji hodowcy muszą zmagać się z rosnącą presją zewnętrznych zagrożeń. Przyszłość tego sektora będzie zależna od umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych - ocenił ekspert Gobarto Hodowca.

Gobarto Hodowca to spółka będąca częścią Grupy Gobarto, która jest jednym z największych polskich producentów i dostawców mięsa wieprzowego w kraju. Jest on skierowany do hodowców świń w Polsce.