Warszawa wprowadza Strefę Czystego Transportu. Na kierowców czekają nowe obowiązki

Warszawa jako pierwsze miasto w kraju wprowadza Strefę Czystego Transportu. Obejmie ona większość Śródmieścia oraz fragmenty otaczających je dzielnic. Łącznie SCT zajmie powierzchnię 37 km kw., co stanowi 7 proc. obszaru miasta. Ulice stanowiące granice strefy nie będą objęte ograniczeniami.

Ograniczenia wjazdu dla pojazdów niezgodnych z normami emisji spalin będą wprowadzane stopniowo. Od 1 lipca 2024 r. wjazd do SCT będzie zakazany dla aut z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starszych niż 27 lat lub niespełniających normy Euro 2 oraz pojazdów z silnikiem Diesla (w tym LPG) starszych niż 19 lat lub niespełniających normy EURO 4. W kolejnych latach wymogi będą systematycznie zaostrzane co dwa lata aż do 2032 roku.

Aby móc legalnie wjechać do strefy, kierowcy muszą przed 1 lipca 2024 r. zarejestrować samochód w systemie. Na specjalnej stronie internetowej Zarządu Dróg Miejskich można sprawdzić, czy dany pojazd spełnia normy SCT. W przypadku odmowy można starać się o wyłączenie. To dotyczy m.in. mieszkańców Warszawy płacących w niej podatki, seniorów powyżej 70 roku życia (według stanu na 31 grudnia 2023), osób z niepełnosprawnością posiadających europejską kartę parkingową, właścicieli pojazdów zabytkowych, specjalnych czy historycznych. O wyjątek mogą starać się też firmy mające siedzibę lub rozliczające podatki w stolicy.

Warszawiacy płacący w mieście podatki będą zwolnieni z wymogów SCT w dwóch pierwszych etapach jej wdrażania. Reguły będą ich obowiązywać dopiero od stycznia 2028 r. Wówczas nie będą mogli wjechać do strefy pojazdem z silnikiem diesla starszym niż 14 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 23 lata. Dodatkowy wyjątek przewidziano dla seniorów. Oba dotyczą jednak tylko osób będących właścicielami aut przed 1 stycznia 2024.

Od wymogów SCT przewidziane są także wyjątki ustawowe obejmujące pojazdy służb ratunkowych, poruszane przez osoby niepełnosprawne czy autobusy szkolne. Bez ograniczeń w strefie mogą poruszać się też pojazdy zabytkowe, historyczne i specjalne. Gmina może też zezwolić na okazjonalny wjazd do strefy np. w przypadkach losowych jak dojazd do szpitala czy na maturę - będzie to wymagało uzyskania specjalnej przepustki możliwej do wykorzystania przez 4 dni w roku.

Wnioski o rejestrację w systemie i zwolnienie z wymogów SCT można składać przez internet od początku czerwca 2024. Uruchomiono też specjalny punkt obsługi przy ul. Chmielnej 124. W przypadku pozytywnej weryfikacji właściciel pojazdu otrzymuje wirtualne wyłączenie i potwierdzenie uprawnień do wjazdu do strefy w formie nalepki. Choć ustawa nakłada jej posiadanie, to za jej brak nie grozi mandat - ten w wysokości 500 zł przewidziano za wjazd do SCT bez uprawnień.

W najbliższych tygodniach przed 1 lipca na granicach strefy pojawią się specjalne znaki informujące o SCT. Na razie będą zasłonięte. Miasto planuje też dodatkowe oznakowanie zapowiadające wjazd do strefy. Kontrolę legalności wjazdu prowadzić będzie Policja i Straż Miejska. Ta druga ma otrzymać od ZDM specjalne kamery do preselekcji pojazdów niespełniających norm - namierzone auta będą następnie zatrzymywane do kontroli przez patrole.

Utworzenie SCT ma przyczynić się do ograniczenia emisji szkodliwych zanieczyszczeń powietrza pochodzących z transportu drogowego poprzez skłonienie właścicieli najbardziej trujących pojazdów do rezygnacji z wjazdu na jej teren. Według szacunków miasta wdrożenie strefy może pozwolić na zmniejszenie emisji tlenków azotu i pyłu zawieszonego PM10 i PM2.5 o kilkanaście do nawet kilkudziesięciu procent w kolejnych latach jej działania.

Specjalny punkt informacyjny dotyczący SCT uruchomiono przy ul. Chmielnej 124 w Warszawie. Jest czynny w dni robocze w godz. 8-20. Szczegółowe informacje dostępne są też pod numerem miejskiej infolinii 19115 oraz na stronie internetowej strefaczystegotransportu.um.warszawa.pl. Pytania można też kierować poprzez panel online, aplikację mobilną, chat lub mailowo.