Warunków, by Wody Polskie mogły w pełni i właściwie wypełnić swoje zadania nie zapewnili ani Pełnomocnik do spraw organizacji Wód Polskich, ani ich Prezes, ani władze samorządowe - ocenia Izba. NIK ma także zastrzeżenia do nadzoru Ministerstwa Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej.
Jak przypomina NIK, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie utrzymuje się m.in. z opłat za usługi wodne i z dotacji pochodzących z budżetu państwa. Po kontrolach wykonania budżetu państwa w 2018 i 2019 r. NIK nie miała jednak możliwości zweryfikowania czy dane zawarte w sprawozdaniach z wykonania planów finansowych instytucji są wiarygodne. "Sprawozdanie dotyczące 2018 r. zostało udostępnione Izbie w przedostatnim dniu kontroli, a rozbieżności między danymi jakie w nim podano, a danymi przedstawionymi w trakcie kontroli sięgały kilkuset milionów zł" - zauważa NIK.
Izba zwraca uwagę, że sprawozdanie, m.in. po uwagach Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, korygowano aż cztery razy. "W kolejnych wersjach wykazywano wielomilionowe różnice wartości poszczególnych pozycji, w tym przychodów i kosztów, co doprowadziło do diametralnej zmiany wyniku finansowego Wód Polskich za 2018 r. - z zysku w wysokości prawie 95 mln zł podanego w pierwotnej wersji sprawozdania, do straty ponad 38,5 mln po jego korektach" - pisze NIK.
Także w 2019 r. potwierdzenie wiarygodności danych ujętych w sprawozdaniu z wykonania planu finansowego PGW WP nie było możliwe. Dlatego NIK, po kontroli wykonania budżetu państwa w 2018 r. odstąpiła od oceny wykonania rocznego planu finansowego Wód Polskich za ten rok, a w 2019 r. od oceny sprawozdania z wykonania planu finansowego.
NIK ocenia, że nieprawidłowości dotyczące finansów to konsekwencja niewłaściwego przygotowania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie do podjęcia zadań jakie postawiono przed tą instytucją, a także skomplikowany proces jej tworzenia i organizacji.
Problemy z finansami to jedno. NIK wskazuje także na poważne problemy kadrowe i organizacyjne instytucji. Przykładowo, jak ustaliła NIK, po ponad dwóch latach od utworzenia Wód Polskich, prezes instytucji wciąż nie dysponował informacjami o liczbie przejętych nieruchomości gruntowych, budynków oraz urządzeń należących do Skarbu Państwa.
PGW Wody Polskie powstało 1 stycznia 2018 r. w związku z wymaganą przez Unię Europejską reformą prawa wodnego. Nowa, scentralizowana instytucja przejęła zadania samorządów i obowiązki Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz siedmiu regionalnych zarządów zajmujących się gospodarowaniem wodami.