Tuskometr Money.pl. Rząd poprawia wynik, ale to żadna pociecha

Gabinet koalicji PO-PSL , na krótko przed połową kadencji, bardziej się skupia na szukaniu sposobów na dopięcie budżetu państwa, niż na wdrażaniu reform zapowiedzianych przez premiera w expose. Donald Tusk i minister finansów Jacek Rostowski myślą teraz głównie o tym, jak pozbyć się progu ostrożnościowego, ograniczającego zwiększanie długu publicznego. Sprawy takie jak podatek rolny, zmiany w emeryturach dla górników i księży - zeszły na drugi plan. Money.pl po raz kolejny ocenił jednak stan realizacji obietnic z expose - ujęty w specjalnym wskaźniku - Tuskometrze.

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych, który zawiesza do końca roku funkcjonowanie tzw. pierwszego progu ostrożnościowego. Polega on na tym, że gdy relacja długu publicznego do PKB przekracza 50 procent, rząd nie może uchwalać projektu budżetu, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu byłaby wyższa, niż relacja wynikająca z aktualnej ustawy budżetowej. A z taką sytuacją ekipa Tuska boryka się od kilku lat.

Wystarczy wspomnieć, że to niejedyny problem rządu z publicznymi finansami w ostatnich miesiącach. Gdy w kwietniu podane zostały dane o wysokości długu publicznego i deficycie finansów publicznych na koniec 2012 r. okazało się, że Tuskowi i jego ministrom nie udało się spełnić jednej z najważniejszych zapowiedzi z expose. Premier deklarował bowiem, że nastąpi wyjście z procedury z nadmiernego deficytu już w 2012 roku. Dług publiczny w relacji do PKB miał wedle słów szefa rządu spaść na koniec 2012 roku do poziomu 52 proc. Budżet miał być natomiast konstruowany tak_ , _ by jednocześnie pułap deficytu sektora finansów publicznych sprowadzić do poziomu około 3 procent.

To się nie udało dlatego, Money.pl przyznał wtedy rządowi punkty ujemne. Właśnie za niedotrzymanie obietnic dotyczących poziomów: relacji długu publicznego do PKB i deficytu sektora finansów publicznych. Po kilku miesiącach gabinet PO-PSL poprawia jednak saldo, bo po długich miesiącach przygotowań, prezydent złożył w lipcu podpis pod ustawą ułatwiającą dostęp do 50 dotychczas licencjonowanych zawodów. Dzięki temu w stosunku do poprzedniego odczytu Tuskometr podskoczył. Wynik rządu poprawił się i wynosi teraz 39,5 proc.

Tworząc Tuskometr założyliśmy, że nie wszystkie zrealizowane obietnice będziemy oceniać jednakowo pod względem wagi procentowej. Zmniejszenie deficytu budżetowego i długu publicznego w relacji do PKB jest kluczowym czynnikiem dla całej gospodarki. Dlatego, ze względu na wagę i rolę tych wskaźników Money.pl przyznał rządowi kilka miesięcy temu ujemne punkty (-5 proc.). Jeśli Tusk i jego ministrowie zdołają zmniejszyć deficyt i dług publiczny do obiecanych poziomów, wówczas anulujemy ujemną notę, a w jej miejsce przyznamy dodatnie punkty.

Cele przedstawione w expose pogrupowaliśmy w pięciu kategoriach, które według *Money.pl *są najistotniejszymi dla państwa (każda z nich warta jest 20 proc.t). Jak dotąd najwięcej gabinet Tusk zdziałał na polu emerytur i ubezpieczeń społecznych (14 proc.). Najmizerniej wyglądają dokonania rządu w finansów publicznych, gdzie ekipa PO-PSL straciła 5 proc.

Jeśli rząd przeprowadzi wszystkie reformy i zmiany - zrealizuje plan w 100 procentach. Badanie przeprowadzamy cyklicznie.

Punkty procentowe za realizację zapowiedzi z expose przyznajemy dopiero wówczas, gdy dana reforma została przyjęta przez parlament i podpisana przez prezydenta lub przeszła procedurę legislacyjną gwarantującą jej wdrożenie. Przedstawienie projektu albo zatwierdzenie go przez rząd i Sejm nie jest punktowane. Tak wyglądają osiągnięcia rządu 21 miesięcy od expose:

| Zobacz, co zrobił rząd przez 21 miesięcy | | |
| --- | --- | --- |
| Reforma | Zapowiedzi z expose premiera | Wykonanie: 39,5 proc. |
| Podatki | | 12 proc. |
| Zmiany w uldze prorodzinnej

fot. ArtisticCaptures/iStockphoto | Ulga prorodzinna została odebrana rodzinom z jednym dzieckiem, których roczny dochód przekracza 112 tys. zł. W przypadku rodzin z jednym dzieckiem o dochodach poniżej 112 tys. zł - ulga pozostanie bez zmian. Rodzice z dwójką dzieci, będą mogli - tak samo jak do tej pory - odliczyć od podatku po 1112,04 zł rocznie na każde dziecko. Natomiast ulga na trzecie dziecko w rodzinie będzie podwyższona o 50 proc. do 1668,06 zł. Czwarte i każde kolejne dziecko da prawo do skorzystania z ulgi wyższej o 100 proc. - czyli 2224,08 zł. | 11 listopada 2012 r. prezydent podpisał nowelizację ustawy o PIT, która weszła w życie 1 stycznia 2013 r. |
| Likwidacja ulgi internetowej | Ostatecznie likwidacja ulgi nie jest całkowita - podatnik, który dotychczas z niej nie korzystał - będzie miał taką możliwość przez dwa lata. Ci, którzy w zeznaniu podatkowym za 2012 r. zrobią to po raz pierwszy, będą mieli prawo do odliczenia jeszcze za 2013 r. | 11 listopada 2012 r. prezydent podpisał nowelizację ustawy o PIT, która weszła w życie 1 stycznia 2013 r. |
| Ograniczenie przywileju podatkowego twórców | Twórcy, których dochód przekroczy 85 528 zł stracili przywilej polegający na 50-proc. kosztów uzyskania przychodów, co zwiększa kwotę, którą otrzymują na rękę. | 11 listopada 2012 r. prezydent podpisał nowelizację ustawy o PIT, która weszła w życie 1 stycznia 2013 r. |
| Opodatkowanie lokat antybelkowych | Uszczelnione zostały zasady pobierania podatku od zysków kapitałowych. | Weszło w życie 31 marca 2012 r. Resort finansów szacuje, że przychody państwa z tego tytułu wynosić będą około 380 mln zł rocznie. |
| Likwidacja podatku rolnego | Premier zapowiedział likwidację podatku rolnego oraz wprowadzenie w jego miejsce podatku dochodowego dla rolników. Rząd zakłada objęcie podatkiem dochodów z działalności rolniczej. Proponowane rozwiązania to m.in.: modyfikacja podatku rolnego wynikająca z wprowadzenia podatku dochodowego; zniesienie ceny żyta jako podstawy do ustalania stawki podatku rolnego i wprowadzenie stawki kwotowej, waloryzowanej każdego roku wskaźnikiem inflacji; ograniczenie zwolnień i ulg w związku z objęciem dochodów z działalności rolniczej podatkiem dochodowym. | Trwają prace nad założeniami ustaw, które będą regulować wprowadzenie podatku rolnego. |
| Emerytury i ubezpieczenia społeczne | | 14 proc. |
| Zrównanie i podwyższenie wieku emerytalnego

fot. Creatista/Dreamstime | Kobiety i mężczyźni mają dłużej pracować - do 67. roku życia. Zmiany w systemie będą wchodzić w życie stopniowo - w przypadku mężczyzn podnoszenie wieku emerytalnego zakończy się w 2020 r., w przypadku kobiet - w 2040 r. | 1 czerwca 2012 r. prezydent prezydent podpisał ustawę emerytalną. Nowe przepisy weszły wżycie 1 stycznia 2013 r. |
| Zmiany w emeryturach mundurowych | Wiek emerytalny dla policjantów, żołnierzy, funkcjonariuszy: BOR, CBA, ABW, wywiadu i kontrwywiadu, straży więziennej, a także strażaków i pograniczników ma być wydłużony do 55 lat, a minimalny staż służby - do 25 lat. Aby dostać emeryturę będzie trzeba mieć zarówno wiek jak i staż służby. Zmiany będą dotyczyły tylko tych, którzy rozpoczną służbę po wejściu w życie ustawy. | Prezydent podpisał 6 czerwca 2012 r. ustawę wprowadzającą wyższy wiek emerytalny dla służb mundurowych. Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2013 r. |
| Księża i sędziowie w powszechnym systemie emerytalnym | W expose premier zapowiedział też, że duchowni zostaną objęci powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych. Rząd planował także w połowie 2012 roku zmienić zasady przechodzenia w stan spoczynku sędziów i prokuratorów, ale na razie doszło to do skutku. | Pod koniec lipca do konsultacji społecznych trafił projekt ustawy wprowadzający dobrowolny odpis podatkowy 0,5 proc. na rzecz kościołów i związków wyznaniowych, który ma zastąpić Fundusz Kościelny. Według zapowiedzi resortu administracji, nowe rozwiązanie ma wejść w życie w 2014 r. |
| Zmiany w emeryturach górniczych | Reforma ma dotyczyć zasad nabywania uprawnień do emerytur - przywileje będą przysługiwać wyłącznie górnikom pracującym bezpośrednio przy wydobyciu. | Trwają przygotowania reformy zasad nabywania praw do górniczych emerytur. |
| Podwyższenie składki rentowej | Podniesienie składki rentowej po stronie pracodawców o 2 punkty procentowe. Zmniejszy to deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych o 13 miliardów złotych rocznie i ograniczy narastanie długu publicznego. | Zmiana stawki rentowej weszła w życie 1 lutego 2012 r. |
| Składka zdrowotna dla rolników | Rolnicy, których gospodarstwa przekraczają 6 ha będą musieli płacić składki zdrowotne. To reakcja rządu na wyrok Trybunału Konstytucyjnego. | Ustawa o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników weszła w życie 1 lutego 2012 r. W grudniu została podpisana nowelizacja przedłużająca jej obowiązywanie na 2013 r. |
| Waloryzacja kwotowa emerytur i rent | Nowe zasady waloryzacji mają pomóc najuboższym emerytom i rencistom i zmniejszyć różnice w wysokości tych świadczeń. | Waloryzacja rent i emerytur weszła w życie 1 marca 2012 r. Trybunału Konstytucyjny orzekł, że jest ona zgodna z konstytucją. |
| Prawo | | 6 proc. |
| Deregulacja zawodów[

fot. Ene/Dreamstime ]( # ) | W expose premier zapowiedział uwolnienie od wszelkich regulacji co najmniej połowę zawodów, które są objęte licencjami i limitami, a tych w Polsce jest obecnie 380. Ogółem zderegulowanych ma być około 230 zawodów, a otwarcie dostępu do wielu z nich ma wpłynąć ożywczo na rynek pracy. | Ustawę regulującą wykonywanie 50 zawodów prezydent podpisał 9 lipca. Pod koniec marca zakończyły się uzgodnienia projektu drugiej ustawy deregulacyjnej, która zniesie ograniczenia do 80 zawodów technicznych i 9 finansowych (m.in. architekt, nurek, szyper, biegły rewident, agent celny). Wkrótce rząd zajmie się trzecią transzą deregulacji dotyczącą 103 zawodów. |
| Krótsze rozprawy w sądach | Premier zapowiedział, że zmiany w przepisach (m.in.. Kodeksie postępowania karnego i Kodeksie postępowania skarbowego) mają przyspieszyć procesy sądowe o jedną trzecią. Sądy będą mogły orzekać jednoosobowo (także drugiej instancji). Możliwe będzie wydanie wyroku bez rozprawy, jeżeli taki wniosek zgłosi oskarżony. Wnioskowanie o skazanie bez rozprawy rozszerzono na wszystkie występki. Dobrowolne poddanie się karze będzie obejmować wszystkie przestępstwa, również najcięższe. | Projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego jest w Sejmie po pierwszym czytaniu. Celem jest m.in. skrócenie niektórych procedur sądowych. Trwa przygotowanie projektu zmian w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Kodeksie karnym skarbowym. 26 lipca prezydent podpisał nowelizację Kodeksu karnego, na podstawie której przestępstwa takie jak gwałt będą ścigane z urzędu. Prezydent podpisał 10 kwietnia nowelizację Kpk ograniczającą możliwość składania zażaleń na umorzenie
postępowań tylko do osób, których prawa zostały naruszone wskutek przestępstwa. |
| Deregulacja zawodu radcy prawnego i adwokata | Projekt ma umożliwić szybsze uzyskiwanie uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego i adwokata i skrócić terminy postępowań. | Ustawę regulującą wykonywanie 50 zawodów w tym: adwokata, radcy prawnego, notariusza i komornika prezydent podpisał 9 lipca. |
| Administracja | | 6 proc. |
| Ułatwienia dla przedsiębiorców

fot. endopack/iStockphoto | Rozwiązania, o których mówił premier w expose, mają zmniejszyć obciążenia administracyjne i obowiązki informacyjne przy prowadzeniu działalności gospodarczej oraz zmniejszyć koszty jej wykonywania ponoszone przez przedsiębiorców. Zmiany w prawie mają też dotyczyć m.in. bardziej elastycznego czasu pracy i wydłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy - co ma pomóc pracodawcom. Rząd postanowił też ulżyć małym firmom wprowadzając ułatwienia związane z kasowym rozliczaniem VAT. Kolejny pomysł to Portfelowa Linia Gwarancyjna, która będzie polegała na udzielaniu firmom z sektora MSP poręczeń BGK na kredyty obrotowe. Gwarancje będą wynosiły do 60 proc. kredytu. | Ustawa o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, która zatwierdza m.in. zmianę rozliczania VAT tzw. metodą kasową już obowiązuje. Ustawa wprowadzającą szybsze nadawanie NIP firmie (czas skrócony z 14
do 3 dni) oraz znosząca obowiązek informowania inspekcji pracy i inspekcji sanitarnej o rozpoczęciu działalności została podpisana przez prezydenta 18 grudnia 2012 r. Na podpis prezydenta czeka ustawa o Kodeksie pracy i związkach zawodowych. 27 lutego weszła w życie nowelizacja ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa, która wprowadza Portfelową Linię Gwarancyjną. |
| Szybsze pozwolenie na budowę | Donald Tusk deklarował też zmiany w Prawie budowlanym, które mają zaowocować skróceniem czasu wydawania pozwolenia na budowę do 60 dni w przypadku małych inwestycji i 100 dni - w przypadku dużych. | Projekt w uzgodnieniach międzyresortowych. |
| E-administracja | Premier zapowiedział usprawnienie pracy administracji przez wykorzystanie najnowocześniejszych technik informatycznych. Każda instytucja publiczna ma mieć obowiązkowo m.in. elektroniczną skrzynkę podawczą. Pomóc w tym ma także projekt ustawy o otwarciu zasobów publicznych. | Na początku stycznia uruchomiony został system eWUŚ, usprawniający weryfikację ubezpieczenia zdrowotnego pacjentów podczas rejestracji u lekarza. Trwa przygotowanie pakietu projektów ustaw dotyczących e-administracji. Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne trafiła już do Rady Ministrów. |
| Finanse publiczne | | 1,5 proc. |
| Obniżenie długu publicznego i nadmiernego deficytu

fot. Amaxim/Dreamstime | Do końca 2012 roku premier chciał wyprowadzić Polskę z nadmiernego deficytu, tak by osiągnął on pułap 3 proc PKB. Dług publiczny w tym roku rząd chciał sprowadzić do poziomu 52 proc. PKB, a w 2015 r. - do 47 proc. Do końca kadencji deficyt sektora finansów publicznych miał spaść jeszcze bardziej i wynieść 1 proc. PKB. | Według danych resortu finansów deficyt sektora finansów publicznych za 2012 r. wyniósł 3,9 proc., a dług publiczny - 52,7 proc. PKB. Ten wynik oznacza złamanie deklaracji złożonych w expose, za co odejmujemy 5 proc. Prezydent podpisał także pod koniec grudnia 2012 r. nowelizację ustawy o finansach publicznych, która ma ograniczyć wpływ wahań kursów walut na ewentualne uruchomienie procedur ostrożnościowych. |
| Zmiany w becikowym | Rząd wprowadził kryterium dochodowe, które będzie warunkować wypłatę becikowego. Będzie przysługiwało tylko rodzinom, których dochód nie przekracza 85 tys. zł rocznie w przypadku rodziny trzyosobowej. | Nowe regulacje już obowiązują. |
| Podwyżki dla mundurowych | Premier obiecał w expose po 300 zł brutto podwyżki od 1 lipca dla wszystkich policjantów i żołnierzy. | Rozporządzenia umożliwiające wypłatę podwyżek policjantom rząd przyjął 3 kwietnia 2012 r. Rozporządzenie zatwierdzające podwyżkę dla żołnierzy szefowie MON i MSW podpisali w drugiej połowie czerwca 2012 r. |
| Podatki od kopalin i surowców | Zgodnie z zapowiedzią premiera, nowe przepisy mają zapewnić państwu udział w zyskach z eksploatacji miedzi, srebra i węglowodorów (w tym gazu łupkowego). Według resortu finansów podatek od wydobycia miedzi i srebra przyniesie budżetowi mniej więcej po 2,2 mld zł rocznie. Opodatkowane będą wszystkie typ złóż węglowodorów i każdy podmiot wydobywający. Przewidziano wprowadzenie podatku od wartości wydobytego surowca: 5 proc. dla gazu i 10 proc. dla ropy naftowej. Zaplanowano też specjalny podatek węglowodorowy - 25 proc. od nadwyżki przychodów nad wydatkami. | Ustawa o podatku od wydobycia niektórych kopalin, która weszła w życie 18 kwietnia 2012 r. Ministerstwo środowiska skierowało w lutym do uzgodnień projekt nowelizacji ustaw Prawo geologiczne i górnicze (dotyczącą wydobycia węglowodorów - przydzielania koncesji itp.). Kwestie opodatkowania zostały natomiast ujęte w projekcie ustawy o specjalnym podatku od węglowodorów przygotowanym przez Ministerstwo Finansów, który
jest w uzgodnieniach międzyresortowych. |

Komentarz Money.pl

Zajrzyj na fanpage autora i zobacz jego inne publikacje