KE: nowe wytyczne dot. handlu emisjami mają zmniejszyć 'ryzyko ucieczki emisji'

"Aby w sposób zrównoważony stawić czoła zmianom klimatycznym i osiągnąć nasze cele w ramach Zielonego Ładu, musimy ustalić cenę emisji dwutlenku węgla, unikając jednocześnie ucieczki emisji. Przyjęte dziś zmienione wytyczne dotyczące pomocy państwa w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji stanowią ważny element tego projektu" - powiedziała wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager, cytowana w komunikacie.

Podkreśliła, że zmienione wytyczne umożliwiają one państwom członkowskim wspieranie tych sektorów, które ze względu na koszty emisji pośrednich są najbardziej narażone na ucieczkę emisji. Jednocześnie pomagają w opłacalnej dekarbonizacji gospodarki poprzez unikanie nadwyżek rekompensat i nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji na jednolitym rynku.

W ocenie Komisji, kontrola pomocy państwa w UE ma do odegrania ważną rolę w umożliwieniu Europie wypełnienia celów Zielonego Ładu. Z tego względu KE dąży do "dopilnowania, aby środki publiczne nie wypierały wydatków prywatnych" oraz do utrzymania równych warunków działania na jednolitym rynku, jednocześnie minimalizując koszty dla podatników.

Wytyczne systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (ETS) mają na celu zmniejszenie ryzyka "ucieczki emisji", w przypadku, gdy przedsiębiorstwa przenoszą produkcję do krajów spoza UE "o mniej ambitnej polityce klimatycznej, co prowadzi do mniejszej aktywności gospodarczej w UE i braku redukcji emisji gazów cieplarnianych na świecie".

"W szczególności umożliwiają one państwom członkowskim zrekompensowanie przedsiębiorstwom w zagrożonych sektorach części wyższych cen energii elektrycznej wynikających z sygnałów cenowych dotyczących emisji dwutlenku węgla generowanych przez EU ETS (tzw. 'Koszty emisji pośrednich'). Jednocześnie nadwyżka rekompensat dla przedsiębiorstw groziłaby sprzecznością z sygnałami cenowymi generowanymi przez EU ETS w celu promowania opłacalnej dekarbonizacji gospodarki i spowodowałaby nadmierne zakłócenia konkurencji na jednolitym rynku" - zaznaczyła Komisja.

W związku z tym zmienione wytyczne dotyczące ETS mają:

- ukierunkować pomoc wyłącznie na sektory zagrożone ucieczką emisji z powodu wysokich kosztów emisji pośrednich i ich silnego zaangażowania w handel międzynarodowy. W oparciu o obiektywną metodologię kwalifikuje się 10 sektorów i 20 podsektorów (w porównaniu z 14 sektorami i 7 podsektorami zgodnie z poprzednimi wytycznymi);

- ustalić stałą stawkę rekompensat w wysokości 75% w nowym okresie (obniżoną z 85% na początku poprzedniego okresu handlu ETS) i wykluczyć rekompensaty za nieefektywne technologie, aby utrzymać zachęty przedsiębiorstw do efektywności energetycznej; i

- uzależnić rekompensatę od dodatkowych wysiłków na rzecz obniżenia emisyjności podejmowanych przez zainteresowane przedsiębiorstwa, takich jak przestrzeganie zaleceń ich audytu efektywności energetycznej.

Wytyczne uwzględniają również specyfikę małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

Komisja podkreśliła, że jest również w trakcie oceny i przeglądu innych wytycznych dotyczących pomocy państwa, w tym wytycznych w sprawie pomocy na rzecz energii i środowiska, aby upewnić się, że są one w pełni zgodne z celami ekologicznymi i cyfrowymi Komisji.

W grudniu 2019 r. Komisja Europejska przedstawiła zasady Europejskiego Zielonego Ładu na rzecz zrównoważenia gospodarki UE i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Utworzony w 2005 r. ETS jest pierwszym na świecie dużym rynkiem emisji dwutlenku węgla i pozostaje największym rynkiem. Działa we wszystkich 27 krajach UE oraz w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii. Wielka Brytania jest objęta ETS do końca okresu przejściowego.