"Zanim pandemia zagroziła także polskiej gospodarce, Komitet Sterujący PIE w ramach spotkań roboczych wyspecyfikował 15 tez delfickich, czyli stwierdzeń dotyczących przyszłego rozwoju obszarów wskazanych w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju w perspektywie do 2035 r. Obecna sytuacja sprawia, że kluczowe obszary rozwoju pozostają takie same, ale ich znaczenie dla całego scenariusza może ulec zmianie" - czytamy w komunikacie towarzyszącemu raportowi.
W chwili opracowywania raportu za najbardziej prawdopodobne zdarzenia uznano ograniczenie szarej strefy w Polsce w wyniku rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych (77% szans), aktywne uczestnictwo Polski w rewolucji technologicznej sztucznej inteligencji (75% szans) oraz skuteczne odpieranie przez Polskę prób hybrydowej (pozamilitarnej) destabilizacji ze strony Rosji (71% szans), podano także.
"Większość ekspertów uznała, że teza zakładająca ograniczenie szarej strefy w Polsce przez rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych ma duże znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. W I rundzie badania opinię taką podzielało 71% respondentów, a w II nieco mniej, tj. 66%. W II rundzie zwiększył się udział ekspertów, którzy wskazali na średnie i małe znaczenie tezy dla rozwoju społeczno-gospodarczego Polski" - czytamy w raporcie.
Eksperci, odnosząc się do tezy: udział wyrobów wysokiej techniki w polskim eksporcie przekroczy średnią unijną podkreślali, że posiadanie takich produktów i większa dynamika prac nad rozwojem wyrobów zaawansowanych technologicznie jest obecnie koniecznością dla utrzymania rozwoju społeczno-gospodarczego każdego kraju. W I rundzie badania 54% ekspertów wskazało na duże znaczenie tej tezy, a w II rundzie opinię tę podzieliło już 69% respondentów. Jednocześnie znacznie zmniejszył się udział ekspertów mających krytyczne podejście do znaczenia tezy dla rozwoju Polski.
"Eksperci uznali, że lata 2026-2035 są okresem o największym prawdopodobieństwie realizacji tezy o wpływie rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych na ograniczenie szarej strefy w Polsce.
"W I rundzie badania wskazała tak połowa, a w drugiej 66% uczestników badania. Tylko 25% ekspertów uznało w II rundzie badania, że realizacja tezy nastąpi stosunkowo szybko, tj. do 2025 r. Na uwagę zasługuje znikomy procent wypowiedzi ekspertów (pojawiający się tylko w I rundzie badania), że rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych nigdy nie spowoduje ograniczenia szarej strefy w Polsce. Zdaniem tej grupy ekspertów "prawdopodobnie otworzą się inne możliwości funkcjonowania w szarej strefie"- czytamy także.
Według PIE, eksperci sceptycznie podeszli do możliwości realizacji w krótkim czasie drugiej tezy z obszaru cyfryzacji, wskazującej, że udział wyrobów wysokiej techniki w polskim eksporcie przekroczy średnią unijną. Ponad 2/3 ekspertów uznała, że może się to zdarzyć dopiero po 2035 r., a blisko co piąty uczestnik badania stwierdził, że nigdy to nie nastąpi.
Zdaniem ekspertów zdecydowanie większe szanse na realizację ma teza dotycząca ograniczenia szarej strefy w Polsce pod wpływem rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych niż teza, zgodnie z którą osiągnięcie udziału wyrobów wysokiej techniki w polskim eksporcie przekroczy średnią unijną (prawdopodobieństwo realizacji pierwszej z tez to ok. 77%, a drugiej ok. 29%).
"Połowa respondentów uważa, że ograniczenie szarej strefy może nastąpić nie później niż w 2029 r., a 25% - nie później niż w 2025 r. Udziału wyrobów wysokiej techniki w polskim eksporcie przekraczającego średnią unijną możemy spodziewać się - w opinii 25% ekspertów - nie wcześniej niż w 2042 r " - podano także.
PIE wskazuje w raporcie, że istnieją dwie kluczowe bariery uniemożliwiające - zdaniem ekspertów - realizację tezy: rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych ograniczy szarą strefę w Polsce.
"Są to wysokie koszty wdrożeń technologii innowacyjnych (wskaźnik wpływu bariery: 72), które utrudniają dyfuzję innowacji oraz niestabilność polityczna struktur władzy (71), która sprawia, że zwiększa się ryzyko działalności gospodarczej. Eksperci zaproponowali również własny przykład bariery w ograniczaniu szarej strefy w gospodarce Polski. Jest nim wysoki koszt pracy, zachęcający firmy do funkcjonowania w szarej strefie" - czytamy także.
Zdaniem ekspertów istnieje szereg barier o istotnym oddziaływaniu na realizację tezy podkreślającej, że udział wyrobów wysokiej techniki w polskim eksporcie przekroczy średnią unijną.
"Za bardzo silne bariery uznano niski poziom nakładów państwa na B+R (93), wysokie koszty wdrożeń technologii innowacyjnych (87) oraz słabe dostosowywanie się przedsiębiorstw do zmiennych warunków otoczenia (85). Do silnych barier realizacji tezy zaliczono również kompetencje społeczeństwa niedostosowane do potrzeb gospodarki oraz niestabilność polityczną i struktur władzy. W komentarzach eksperci podkreślali, że istotne może być również nasilanie się wojen handlowych, które zaburzają konkurencję i utrudniają firmom z poszczególnych krajów dostęp do rynków" - podsumowano w materiale.
Raport "Foresight Polska 2035" stanowi podsumowanie wyników badań, które zrealizowano metodą Delphi. Metodę tę wykorzystuje się do przewidywania długoterminowych procesów lub zjawisk, o których wiedza jest niewystarczająca lub niepewna.
